MIEJSCE PRZECHOWYWANIA DOKUMENTÓW KSIĘGOWYCH

Miejsce przechowywania dokumentów księgowych

 

Przechowywanie ksiąg rachunkowych jest to to obowiązek. Dokumenty muszą być przechowywane przez określony czas i w odpowiedni sposób. Dotyczy to dokumentacji rachunkowej w formie papierowej, jak i elektronicznej.

Dokumenty księgowe które należy przechowywać, powinny być tak przechowywane, żeby w trakcie kontroli organów skarbowych dostęp do nich był swobodny. Zarówno dokumenty kosztowe, jak i sprzedażowe powinny być przechowywane w porządku chronologicznym i ponumerowane zgodnie z prowadzoną rachunkowością, a także starannie zabezpieczone przed ewentualnym zgubieniem lub zniszczeniem. Dodatkowo dowody warto podzielić na właściwe okresy rozliczeniowe i je opisać, aby łatwo było je znaleźć. Prawidłowa archiwizacja dokumentów księgowych oznacza również wyznaczenie odpowiedniego miejsca, w którym będą one bezpieczne , to znaczy, że muszą być one chronione przed osobami niepowołanymi.

 

Jak należy przechowywać dokumenty księgowe?

Dokumenty powinny być przechowywane w porządku chronologicznym w podziale na miesiące dodatkowo w podziale na rodzaj kosztów: kasa, dokumenty kosztowe, wynagrodzenia, wyciąg. Należy znaleźć swój sposób odpowiadający naszej sytuacji.
Dokumentacja finansowa powinna być zabezpieczona i przechowywana w porządku chronologicznym przez okres co najmniej pięciu lat od zakończenia roku obrotowego. Osoby nieupoważnione nie powinny mieć dostępu do dokumentacji finansowej.

 

 

Jak długo przechowywać dokumenty księgowe?

Ustawa o rachunkowości określa również okresy archiwizacji dokumentów księgowych. Rodzaje dokumentów i terminy ich przechowywania:

  • zatwierdzone roczne sprawozdanie finansowe – 5 lat, licząc od początku roku następującego po roku obrotowym, w którym nastąpiło zatwierdzenie,
  • księgi rachunkowe – 5 lat,
  • karty wynagrodzeń pracowników lub ich odpowiedniki – przez okres wymaganego dostępu do tych informacji, który wynika z przepisów emerytalnych i rentowych oraz podatkowych, nie krócej niż 5 lat,
  • dowody księgowe dotyczące wpływów ze sprzedaży detalicznej – do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy, nie krócej jednak niż do dnia rozliczenia osób, którym powierzono składniki aktywów objęte sprzedażą detaliczną,
  • dowody księgowe dotyczące środków trwałych w budowie, pożyczek, kredytów, umów handlowych, roszczeń dochodzonych w postępowaniu cywilnym bądź objętych postępowaniem karnym lub podatkowym – przez 5 lat od początku roku następującego po roku obrotowym, w którym to operacje, transakcje i postępowania zostały ostatecznie zakończone, spłacone, rozliczone lub przedawnione,
  • dokumentacja przyjętego sposobu prowadzenia rachunkowości – nie krócej niż 5 lat od upływu jej ważności,
  • dokumenty dotyczące rękojmi lub reklamacji – 1 rok po terminie upływu rękojmi lub rozliczeniu reklamacji,
  • dokumenty inwentaryzacyjne – 5 lat,
  • inne dowody księgowe i sprawozdania, których obowiązek sporządzania wynika z ustawy o rachunkowości – 5 lat.

Przykład:

Przedsiębiorca zamknął rok podatkowy 2018 i 2019 roku złożył za niego deklarację roczną. Dokumenty które dotyczyły 2018 roku takie jak faktury przychodowe i kosztowe powinien przechowywać do końca roku 2024.

 

W jaki sposób przechowywać dokumenty księgowe?

Samo przechowywanie dokumentów księgowych to nie wszystko. Nie bez znaczenia jest też sposób prowadzenia archiwum. Przede wszystkim:

  • dokumenty kosztowe i sprzedażowe powinny być ułożone i ponumerowane zgodnie z KPiR, a przy tym starannie zabezpieczone przed ewentualnym zgubieniem lub zniszczeniem,
  • dokumenty muszą być uporządkowane zgodnie ze sposobem prowadzenia ksiąg rachunkowych i z zachowaniem podziału na okresy rozliczeniowe,
  • dokumenty księgowe powinny być przechowywane w odpowiednim miejscu – zabezpieczonym przed zniszczeniem i dostępem osób niepowołanych,
  • przedsiębiorca powinien wyznaczyć miejsce przechowywania dokumentacji księgowej i poinformować o nim urząd skarbowy,
  • przechowywanie dokumentów księgowych powinno odbywać się tak, żeby w trakcie możliwej kontroli organów skarbowych dostęp do nich był swobodny.

Przechowywanie dokumentów księgowych w formie elektronicznej

Dokumenty księgowe mogą być także przechowywane w formie elektronicznej. Dozwolone jest to pod warunkiem odpowiedniego zabezpieczenia przed:

  • dokonaniem ewentualnych zmian w treści dokumentów,
  • uszkodzeniem lub zniszczeniem dokumentów.
  • rozpowszechnianiem dokumentów przez osoby nieupoważnione

Konieczne jest zachowanie chronologii względem okresów rozliczeniowych

Na przedsiębiorcy spoczywa też obowiązek przygotowania kopii zapasowej dokumentacji księgowej w formie elektronicznej. Przedsiębiorca również ma obowiązek posiadania urządzenia, które pozwoli na odczyt i wydruk danych zgromadzonych na nośnikach cyfrowych.

archiwizacji dokumentów księgowych ogromne znaczenie ma również uporządkowanie zgodnie ze sposobem prowadzenia ksiąg rachunkowych i z zachowaniem podziału na okresy rozliczeniowe.

 

Jak i ile należy przechowywać dokumenty kadrowe?

Poza dokumentami księgowymi, przedsiębiorstwo na mocy osobnych ustaw, musi również archiwizować inne rodzaje dokumentów. Dotyczy to w szczególności dokumentów kadrowych pracowników zatrudnionych w firmie.

Dotychczas pracodawca miał obowiązek przechowywać dokumentację pracowniczą przez 50 lat. Obecnie możliwe jest skorzystanie ze skróconego 10-letniego okresu przechowywania.

Obowiązek przechowywania dokumentacji pracowniczej byłych pracowników :

  • przez 10 lat, jeśli pracownik został zatrudniony w twojej firmie 1 stycznia 2019 roku lub później
  • przez 10 lat, jeśli pracownik został zatrudniony w twojej firmie w latach 1999–2018 pod warunkiem, że złożysz do ZUS za wszystkie osoby zatrudnione w tym okresie oświadczenie (ZUS OSW) oraz raport informacyjny (ZUS RIA).
  • przez 50 lat, jeżeli pracownik został zatrudniony w twojej firmie przed 1 stycznia 1999 roku.

Okres 10 lat biegnie od ostatniego dnia w roku, w którym zostanie złożony raport informacyjny.

 

Księgi rachunkowe a powiadomienie urzędu

Jeżeli księgi rachunkowe są prowadzone poza siedzibą lub miejscem sprawowania zarządu , kierownik jednostki jest zobowiązany powiadomić właściwy urząd skarbowy o miejscu prowadzenia ksiąg rachunkowych w terminie 15 dni od dnia ich wydania, a także jest zobowiązany do zapewnienia dostępności ksiąg rachunkowych wraz z dowodami księgowymi uprawnionym organom zewnętrznej kontroli lub nadzoru w siedzibie jednostki lub w miejscu sprawowania zarządu albo w innym miejscu za zgodą organu kontroli lub nadzoru

Archiwizacja pozostałych dokumentów

Poza wymogami dotyczącymi typowych pism księgowych, przedsiębiorstwo na mocy osobnych ustaw musi archiwizować również inne rodzaje danych. Jednymi z najdłużej archiwizowanymi dokumentami księgowymi są karty wynagrodzeń pracowników . Należy przechowywać je przez 10 lat, jeśli pracownik został zatrudniony przed 1 stycznia 2019 roku albo nawet przez 50 lat, jeśli do powstania stosunku pracy doszło po 1 stycznia 2019 roku. Z kolei kopie dokumentów przekazanych do ZUS przechowuje się przez 5 lat, o ile zostały przekazane nie wcześniej niż 1 stycznia 2012 roku. Starsze dokumenty wciąż obowiązuje okres dziesięcioletni.

 

Digitalizacja dokumentów

Digitalizacja dokumentów to doskonała metoda, aby zaoszczędzić czas i środki na poszukiwaniu dokumentów papierowych. Dzięki temu dowiemy się szybciej, jakie dokumenty można zniszczyć, a jakie należy zachować.

W przypadku, gdy dokumentacja znajduje się w biurze rachunkowym i księgi rachunkowe prowadzone są w biurze, to przedsiębiorca powinien podać adres biura rachunkowego i miejsca przechowywania ksiąg.

Archiwizacja i digitalizacja dokumentów mają kluczowe znaczenie – dzięki temu firma będzie mieć więcej miejsca w swojej siedzibie.

Zapraszamy do zapoznania się również z naszymi poprzednimi wpisami:

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się. Kliknij .

SPÓŁKA Z O.O. A ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to kapitałowa spółka handlowa, która posiada osobowość prawną, jest założona przez jednego bądź więcej wspólników, utworzona w dowolnym, prawnie dopuszczalnym celu. Spółka w organizacji istnieje od dnia zawarcia umowy spółki do dnia wpisu w rejestrze przedsiębiorców, od tego momentu spółka staje się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Wszystkie korzyści z założenia spółki z o.o. opisujemy w innym artykule – “Korzyści z założenia spółki z o.o.”. Każdy kto prowadzi działalność gospodarczą, czy to prowadzoną w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej czy też spółki z o.o. powinien wiedzieć kto ponosi odpowiedzialność za ewentualne straty oraz nieprawidłowości.

 

 

Zgodnie z polskim prawem za zobowiązania spółki z o.o. odpowiada spółka jako osoba prawna. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za wszystkie zobowiązania odpowiada sama spółka całym swoim majątkiem natomiast co ważne udziałowcy spółki nie ponoszą odpowiedzialności własnym majątkiem, ich odpowiedzialność jest ograniczona do wysokości wniesionych przez nich wkładów czyli kapitału zakładowego spółki. W chwili obecnej, minimalna wysokość kapitału zakładowego spółki z o.o. wynosi 5.000 złotych. Jednakże co do zasady są wyjątki.

 

 

Odpowiedzialność członków zarządu

 

Każda spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma własną osobowość prawną, co oznacza, że samodzielnie może nabywać prawa oraz zaciągać zaciągać zobowiązania. Czynności prawne podejmowane są jednak w tym zakresie przez odpowiednie organy spółki – sama spółka bez odpowiedniej reprezentacji niestety nie będzie mogła nic zdziałać.

Właśnie dlatego zarząd spółki z o.o. jest jednym z najważniejszych organów spółki. Zarząd składa się z 1 członka spółki, bądź większej liczby członków spółki. Członkowie zarządu odpowiadają za najważniejsze procesy w spółce.

 

Jeżeli pełnimy funkcję członka zarządu spoczywa na nas także odpowiedzialność, Odpowiedzialność ta dotyczy:

  • zaległości podatkowych spółki z o.o. (a także innych zaległości publicznoprawnych, do których stosuje się tą zasadę odpowiedzialności – m.in. długi wobec ZUS) , jeżeli egzekucja tych zaległości z majątku spółki okazała się bezskuteczna (zobowiązania podatkowe spółki);
  • innych długów spółki z o.o, gdy egzekucja tych długów z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

 

Zgodnie z treścią art. 201 Kodeksu spółek handlowych zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.

Jak wynika z art. 299 ksh, członkowie zarządu stają się odpowiedzialni za zobowiązania spółki, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna i majątek spółki nie był wystarczający na pokrycie długów. Wówczas członkowie zarządu będą odpowiedzialni za zobowiązania spółki.

 

Odpowiedzialność zarządu spółki – zwolnienie z odpowiedzialności

 

 

Jednakże przepisy przewidują sytuacje gdzie członkowie zarządu mogą zostać zwolnieni od odpowiedzialności za długi spółki. Taką możliwość przewiduje kodeks spółek handlowych. Zgodnie z tym, członek zarządu może zwolnić się z odpowiedzialności za długi niewypłacalnej spółki w przypadku kiedy:

 

  • Wtedy kiedy członkowie organów spółki, bądź członek spółki złoży we właściwym terminie wniosek o ogłoszenie upadłości spółki lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu.

Termin na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości to 30 dni, który liczy się od dnia niewypłacalności spółki. Niewypłacalność spółki następuje gdy dłużnik utracił już zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Gdy zaś opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące to mówimy o niewypłacalność. Taki wniosek należy przed upływem czwartego miesiąca od chwili powstania niewypłacalności.

 

  • Wtedy kiedy nie nastąpiło zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości, ale nie z winy członka zarządu spółki.

Należy podkreślić odpowiedzialność członków zarządu za zgłoszenie wniosku o upadłość, ale gdy w sytuacji kiedy członek zarządu nie może odpowiadać za niezgłoszenie wniosku, wtedy mówimy o zwolnieniu z odpowiedzialności członka zarządu.

Może być to spowodowane m.in. długotrwałą chorobą bądź innymi okolicznościami na które członkowie zarządu nie mają wpływu na dochowanie wymaganych terminów. Także wprowadzenie członka zarządu w błąd co do danych o wynikach finansowych spółki może spowodować brak jego winy. Członkowie zarządu odpowiadają za dochowanie szczególnej staranności i nieznajomość przepisów prawa czy swoich obowiązków nie zwalniają ich z odpowiedzialności.

 

  • Odpowiedzialność zarządu spółki jest znikoma kiedy zarząd wykaże, że nawet jeśli złożyli by wniosek o ogłoszenie o upadłości wierzyciel nie dostałby nic więcej ponad to, co udało mu się wyegzekwować od spółki.

Należy wtedy udowodnić, że pomimo tego spółka i tak nie zapłaciłaby wierzycielowi więcej niż wierzyciel otrzymał, nawet gdyby były wszystkie terminy dochowane.

 

Odpowiedzialność wspólnika spółki

 

 

Jak wcześniej przedstawiono co do zasady spółka z o.o. odpowiada za swoje zobowiązania samodzielnie.

Spółka z o.o. ponosi odpowiedzialność za zaciągnięte zobowiązania samodzielnie, całym swoim majątkiem, natomiast odpowiedzialność i ryzyko wspólników sprowadza się zasadniczo do wartości wniesionych przez nich wkładów. Co do zasady wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za długi spółki. Jednak od tej zasady istnieją wyjątki.

Na etapie funkcjonowania spółki z o.o. w organizacji, wspólnik spółki może odpowiadać za wszystkie zobowiązania spółki:

  • do wysokości wkładu niewniesionego jeszcze do spółki (a określonego w umowie) – odpowiedzialność wygasa z chwilę wniesienia zadeklarowanego wkładu,
  • jeżeli działał przy ich zaciąganiu przez spółkę (np. podpisywał się pod umową zawartą przez spółkę).

Wskazać należy, że nie zawsze jest wyłączone ponoszenie odpowiedzialności osobistej przez wspólników.

 

Przypadki w których wspólnik spółki z o.o. odpowiada osobiście to:

  1. Zaciągnięcia zobowiązań przed wpisem spółki do rejestru (spółka z o.o. w organizacji)
  2. Zaciągnięcia zobowiązań spółki przed wpisem do rejestru(spółka z o.o. w organizacji) do wysokości niewniesionego wkładu
  3. Wniesienia wkładów niepieniężnych do spółki, których wartość znacznie została zawyżona w stosunku do wartości zbywczej- wspólnik, który wniósł taki wkład, oraz członkowie zarządu, którzy wiedząc o zawyżeniu zgłosili spółkę do rejestru, zobowiązani są do wyrównania wartości
  4. Świadczeń związanych z udziałem – współuprawnieni z udziału lub udziałów ponoszą odpowiedzialność solidarną; w której za niespełnione świadczenia należne spółce ze zbytego udziału, jego części lub ułamkowej części udziału (art. 186 § 1 k.s.h.) – nabywca odpowiada solidarnie ze zbywcą;
  5. Powstania szkody przy tworzeniu spółki, gdy działo się to wbrew przepisom prawa i było zawinione

Odpowiedzialność wspólnika sp. z o.o. jako członka zarządu

 

Jeżeli wspólnik pełni również funkcję członka zarządu spółki z o.o., to jego status wspólnika nie wyłącza odpowiedzialności za zobowiązania spółki z o.o. Ponosi on wówczas odpowiedzialność jako następny po spółce za zobowiązania spółki na podstawie art. 299 § 1 ksh.

Zwolnienie się z powyższej odpowiedzialności jest możliwe jeśli istnieją odpowiednie przesłanki które decydują tym, że wspólnik nie może odpowiadać osobiście za szkody wyrządzone przez spółkę

Pozew przeciwko członkom zarządu

 

Pociągnięcie do odpowiedzialności członków zarządu spółki za jej niespłacone zobowiązania wymaga odrębnego postępowania. Członkowie zarządu ponoszą między sobą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Ciekawe jest również iż Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 8 sierpnia 1993 roku stwierdził, iż” w razie bezskuteczności egzekucji prowadzonej na podstawie tytułu wykonawczego wydanego przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (…), nie jest dopuszczalne nadanie klauzuli wykonalności przeciwko członkom zarządu tej spółki na podstawie art. 788 § 1 kpc.  Więc nie wystarczy dysponowanie wyrokiem przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, należy również uzyskać tytuł egzekucyjny, oraz tytuł wykonawczy przeciwko członkom zarządu. Roszczenie dochodzone na podstawie art. 299 § 1 ksh ma charakter sprawy o zapłatę. Więc po wniesieniu pozwu sąd może wydać nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. Jeśli wydane orzeczenie nie zostanie zaskarżone sprzeciwem od nakazu zapłaty, nakaz uprawomocni się i będzie podstawą do wszczęcia egzekucji przeciwko członkowi zarządu.

 

Żródła:

por.: A. Kidyba [w:] Komentarz aktualizowany do art. 1-300 Kodeksu spółek handlowych, LEX/el. 2021, art. 151):

 

Pasternak LEGAL – PRAWO DLA BIZNESU

Pasternak Legal – jako kancelaria przyjazna przedsiębiorcą swoją działalność w dużej mierze koncentruje na kompleksowym wsparciu przedsiębiorców w prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Pomoc prawna w sprawach dotyczących spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wiąże się nie tylko z jej założeniem ale i wszelkimi procesami związanymi z funkcjonowaniem spółki oraz jej likwidacją czy restrukturyzacją. Nasze usługi ukierunkowane są na skuteczne rozwiązywanie problemów przedsiębiorców oraz udzielanie im efektywnej pomocy w prowadzeniu działalności. Dbamy o to by model biznesowy naszego Klienta został osadzony w najkorzystniejszych realiach prawnych i podatkowych, przez co często tworzymy usługi i rozwiązania „szyte na miarę”. Odpowiednie przygotowanie umowy (statutu) spółki pozwala doprecyzować wszelkie istotne aspekty jej funkcjonowania oraz w odpowiedni sposób zabezpieczać interesy wspólników. Właśnie dlatego warto jest powierzyć to zadanie specjalistom.

Doradzamy nie tylko wspólnikom, ale również członkom organów spółek.

Świadczymy usługi doradztwa prawnego zarówno na polu prawnym ale również organizujemy szkolenia nie tylko dla inwestorów czy założycieli spółek z o.o., będących przedsiębiorcami, ale również dla organów spółek. Staramy się by nasza oferta szkoleniowa obejmowała swoim zasięgiem nie tylko prawo gospodarczej, cywilne, czy karne, ale również doradztwo podatkowe, RODO czy AML.

Zapraszamy do zapoznania się również z naszymi poprzednimi wpisami:

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

SPRZEDAŻ I KUPNO PODRÓBEK

CO GROZI ZA SPRZEDAŻ I KUPNO PODRÓBEK?

 

 

Sprzedaż towarów podrobionych a prawo własności przemysłowej

Prawdziwą plagą XXI wieku jest plaga wszechobecnych towarów podrobionych, które od lat cieszą się dużą popularnością. Popularność ta wiąże się przede wszystkim z niską ceną oraz łatwiejszą dostępnością. Obecnie każdy towar można podrobić. Podrabiane są już nie tylko ubrania czy galanteria, ale również obuwie, biżuteria, meble, wyroby ceramiczne, wyroby tytoniowe, elektronika, części motoryzacyjne czy nawet różnego rodzaju lakiery samochodowe lub folie zabezpieczające. Niestety coraz więcej konsumentów woli i decyduje się na zakup towarów podrabianych, co nakręca tylko jeszcze bardziej cały mechanizm produkcji i sprzedaży podrobionych markowych towarów.

Należy jednak mieć na uwadze, iż sprzedaż towarów podrabianych – potocznie zwanymi „podróbkami”, jest przestępstwem, za które może grozić szereg kar przewidzianych m.in. w ustawie Prawo własności przemysłowej. Podrobiony znak towarowy to nic innego jak bezprawnie użyty znak identyczny albo taki, który nie może być odróżniony w zwykłych warunkach obrotu od znaku zarejestrowanego dla towarów objętych prawem ochronnym.

 

 

Przepisy art. 305 ustawy Prawo własności przemysłowej prawnie chronią możliwość niezakłócanego i wyłącznego korzystania z prawa ochronnego na znak towarowy. Przepis ten stoi więc na straży ochrony interesów podmiotów uprawnionych z tytułu rejestracji znaków towarowych, które skorzystały ze zgłoszenia znaku towarowego i zgłoszenia wzoru przemysłowego. Chodzi o przeciwdziałanie występującemu zjawisku „podszywania się” pod cudzą markę i korzystanie ze wzoru przemysłowego (tzw. „piractwo” w dziedzinie znaków towarowych). Mamy w tym wypadku do czynienia z działaniami w oczywisty sposób podważającymi zaufanie do znaków towarowych, ich zdolności do odróżniania towarów istniejących na rynku. W praktyce sprowadza się to zazwyczaj do tego, że w sklepach bądź na targowiskach oferowane są towary oznaczone bezprawnie cudzymi, zarejestrowanymi znakami towarowymi lub też takimi znakami podrobionymi. W ten sposób następuje sprzedaż towarów zazwyczaj jakościowo gorszych od oryginalnych. Oczywistą konsekwencją takiej sytuacji jest zjawisko dewaluacji marki. Są to najczęściej stosowane w wymiarze praktycznym przepisy karne prawa własności przemysłowej. [1]

Prawa własności przemysłowej

Własność przemysłowa obejmuje patenty na wynalazki, znaki towarowe, wzory przemysłowe, oznaczenia geograficzne, a w niektórych państwach, w tym w Polsce, również wzory użytkowe oraz topografie układów scalonych.

Prawa własności przemysłowej uzyskuje się w drodze zgłoszenia lub rejestracji w przeznaczonej do tego instytucji. W Polsce tą instytucją jest Urząd Patentowy RP.

Własność przemysłowa może być chroniona poprzez :

  1. Patenty udzielane na wynalazki
  2. Prawa ochronne na wzory użytkowe
  3. Prawa wynikające z rejestracji na wzory przemysłowe
  4. Prawa ochronne na znaki towarowe
  5. Prawa wynikające z rejestracji na oznaczenia geograficzne
  6. Prawa które wynikają z rejestracji na topografie układów scalonych
  7. Przepisy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Powyższe prawa, przepisy, czy też patenty powinny zapewniać kompleksową ochronę wielu przedmiotów własności przemysłowej.

Przestępstwo wprowadzenia do obrotu

Zgodnie z obowiązującymi przepisami przestępstwo popełnia nie tylko osoba, która w celu wprowadzenia do obrotu oznacza towary podrobionym znakiem towarowym, ale również osoba, która bezpośrednio już dokonuje obrotu towarami podrobionymi. Za powyższe czyny przewidziana jest kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Większa kara przewidziana jest natomiast w sytuacji, gdy osoba oznaczająca towary podrobionym znakiem towarowym lub osoba pałająca się obrotem towarami podrobionymi czyni sobie z tych działań stałe źródło dochodu albo dopuszcza się powyższego przestępstwa w stosunku do towaru o znacznej wartości. W takiej sytuacji dla sprawców powyższych czynów przewidziana jest kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Jednak czym jest pojęcie „towaru o znacznej wartości”? Otóż z pomocą przychodzi przepis z ustawy Kodeks karny, a dokładniej art. 115 § 5, zgodnie z którym mieniem znacznej wartości jest mienie, którego wartość w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza 200.000 złotych.

Przestępstwo polegające na oznaczaniu towarów podrobionym znakiem towarowym czy wprowadzaniu takich towarów do obrotu można popełnić wyłącznie umyślnie. W przypadku przestępstwa w postaci dokonywania obrotu towarami sprawca musi działać w zamiarze bezpośrednim bądź ewentualnym, innymi słowy musi chcieć lub godzić się na to, że nie mając do tego uprawnień, dokonuje obrotu towarami oznaczonymi podrobionym znakiem towarowym.

W razie skazania za powyższe przestępstwo właściwy sąd może orzec o przepadku na rzecz Skarbu Państwa materiałów i narzędzi, jak również środków technicznych, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa, chociażby nie były własnością sprawcy. Sąd orzeka obligatoryjnie o przepadku w/w rzeczy w razie skazania za przestępstwo oznaczania towarów podrobionym znakiem towarowym lub/i dokonania obrotu towarami oznaczonymi podrobionym znakiem, z którego sprawca uczynił sobie stałe źródło dochodu albo gdy sprawca dopuścił się powyższego przestępstwa w stosunku do towaru o znacznej wartości.

Należy również pamiętać, iż poza wspomnianym powyżej art. 305 ustawy Prawo własności przemysłowej, dla ochrony z perspektywy karnoprawnej znaków towarowych znaczenie mają również art. 24 ustawy Zwalczanie nieuczciwej konkurencji, gdyż sprzedaż tak zwanych podróbek może zostać także uznana za czyn nieuczciwej konkurencji. Takie działanie otwiera również możliwość ścigania i ukarania sprawcy na drodze cywilnej. Ściganie rozpoczyna się na wniosek pokrzywdzonego przedsiębiorcy, którego znak towarowy lub zarejestrowany produkt został podrobiony.

Zapewnienie ochrony własności przemysłowej

Pokrzywdzonemu przedsiębiorcy, którego podrobione towary były sprzedawane, przysługuje roszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanej korzyści majątkowej. Roszczenie te należy udowodnić nie tylko poprzez wykazanie braku tytułu używania znaku towarowego przez naruszyciela, ale również należy udowodnić wzbogacenie się naruszyciela cudzym kosztem i odpowiadającego temu zubożenia po stronie uprawnionego. Co istotne, również w toczącym się postępowaniu karnym, poszkodowany przedsiębiorca może złożyć wniosek do sądu o orzeczenie obowiązku naprawienia wyrządzonej mu tym czynem szkody. Należy jednak pamiętać, iż brak orzeczenia obowiązku naprawienia szkody w sprawie karnej nie jest równoznaczny z niemożnością dochodzenia odszkodowania w postępowaniu cywilnym.

 

Odpowiedzialność konsumenta

O ile polskie przepisy przewidują odpowiedzialność zarówno karną jak i cywilną wobec sprawców dopuszczających się wprowadzenia do obrotu towarów podrobionych znakiem towarowym czy sprawców bezpośrednio dopuszczających się dokonaniem obrotu towarami podrobionymi, o tyle przepisy te nie przewidują żadnych konsekwencji dla nabywców towarów podrobionych. Oznacza to więc, iż konsumenci podróbek nie mogą ponieść m.in. odpowiedzialności karnej przewidzianej w art. 305 ustawy Prawo własności przemysłowej, bowiem takie osoby nie dokonują obrotu towarów podrabianych. Nie można ukarać również konsumenta, który nabywa towar podrabiany świadomie przyczyniając się do zwiększenia popytu na tak zwane podróbki. Również zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego – takiej osoby nie można również pociągnąć do odpowiedzialności karnej za przestępstwo paserstwa.

Pomimo obowiązujących przepisów, zgodnie z którymi podrabianie towarów oraz wprowadzanie ich do obrotu jest przestępstwem, handel podróbkami trwa w najlepsze. Niestety problem z „piractwem” znaków towarowych nie skończy się, dopóki wśród konsumentów nie zrodzi się pewna świadomość, iż działanie ich, polegające na zakupie podrabianych towarów, przyczynia się nie tylko do napędzania dalszego mechanizmu handlu podróbkami, ale również przyczynia się do powstawania szkody oraz strat u przedsiębiorców, do których należy podrobiony znak towarowy.

Czym jest wzór przemysłowy?

Wzór przemysłowy to nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, która jest nadana w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentacje.

Ochrona wzorów przemysłowych dotyczy wyglądu zewnętrznego dowolnego produktu przemysłowego lub rzemieślniczego. Można powiedzieć, że wzorem przemysłowym jest kształt lub wygląd przedmiotu. Wzorem może być faktura materiału,krój czcionki, kolor, użyte zdobienia. Wzorem przemysłowym może być praktycznie każdy przedmiot, który spełnia warunek, musi być nowy i oryginalny i taki wzór może pod warunkiem, że jest nowy i oryginalny – może być zgłoszony do rejestru wzorów przemysłowych a instytucją która zajmuje się zgłoszeniami jest urząd patentowy.

Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Zgłoszenie wzoru przemysłowego musi się odbyć przy pomocy rzecznika patentowego.

Rejestracja wzorów przemysłowych jest oparta na międzynarodowym systemie klasyfikacji wzorów przemysłowych, który jest prowadzony przez Światową Organizację Własności Intelektualnej – WIPO i jest to klasyfikacja lokarneńska.

 

Wzór użytkowy

Wzory użytkowe i wynalazki są przedmiotami ochrony, na które Urząd Patentowy RP udziela praw wyłącznych. Na wynalazki udzielane są patenty, a udzielenie prawa ochronnego można uzyskać na wzory użytkowe.

Pełnomocnikiem do Zgłoszenia wzoru użytkowego do Urzędu Patentowego RP najczęściej jest rzecznik patentowy.

 

Zachęcamy do zapoznania się z innymi pokrewnymi artykułami:

Ochrona znaku towarowego

Zastrzeżenie znaku towarowego

Logo a znak towarowy

Znak towarowy w Unii

Start up

Utwór jako przedmiot prawa autorskiego

Użytkowanie utworów bez zgody autora

Znak towarowy a logo

źródła:
[1] Raglewski Janusz, Prawo własności przemysłowej. Komentarz do przepisów karnych, wyd. II
https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/600

 

Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się. Kliknij .

 

Download file
1