Wstęp
Sposobem banków na ograniczenie pozwów frankowiczów było straszenie ich kierowaniem pozwów banków o korzystanie z ich kapitału w przypadku stwierdzenia przez sąd, że umowa kredytu frankowego jest nieważna. Pozew banku o wynagrodzenie miał być skutkiem tego, że w przypadku stwierdzenia nieważności umowy, strony miały dokonać zwrotu tego, co od siebie otrzymały. Zrodziło się zatem pytanie, czy jedna strona umowy może domagać się od drugiej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału – skoro bank przekazał Klientowi pieniądze do dyspozycji, to czy jest uprawniony do żądania od Kredytobiorcy wynagrodzenia za to ten korzystał z pieniędzy banku przez określony czas. Pomimo tego, że pozwów o wynagrodzenie do sądów realnie trafiało niewiele to zagadnienie stało się na tyle istotne, że wymagało zajęcia stanowiska TSUE. Wiele osób zaczęło się nawet zastanawiać czy mogą się jakoś zabezpieczyć przed powództwem ze strony banku o zwrot kapitału i wynagrodzenia? Warto zadać sobie zatem kilka pytań, na które postaramy się odpowiedzieć w niniejszym opracowaniu.
Co z roszczeniami banku o wynagrodzenie za tzw. bezumowne korzystanie z kapitału?
Czy po wyroku TSUE należy się obawiać pozwu od banku?
Czy praktyka banków o złożeniu kontr pozwu do frankowicza w odpowiedzi na wniesione powództwo jest powszechne?
Spis treści:
1. Unieważnienie umowy kredytu frankowego – co oznacza?
2. Stanowisko TSUE
3. Czy bank może żądać wynagrodzenia za korzystanie z kapitału?
4. Ile wynosi opłata za korzystanie przez Kredytobiorcę z kapitału?
5. Jak nie korzystanie z kapitału to waloryzacja
6. Prawnik od Kredytów Frankowych
7. Czy frankowicze mają szansę w starciu z bankami?
Unieważnienie umowy kredytu frankowego – co oznacza?
Dla przypomnienia: kredyt frankowy to kredyt, w którym – w pewnym uproszczeniu – rolę przelicznika decydującego o ostatecznej wysokości rat pełni frank szwajcarski. Konstrukcja tego rodzaju kredytu jest niekorzystna dla konsumentów, ponieważ dopuszcza ona wzrost zadłużenia nawet mimo regularnego spłacania rat – pisaliśmy o tym pod tym linkiem . Dzieje się to za sprawą klauzul niedozwolonych, umieszczanych prze z banki w umowach kredytów dla zabezpieczenia interesów i zapewnienia sobie odpowiednich zysków. Kredytobiorca – „frankowicz”, który zidentyfikuje postanowienia niedozwolone w swojej umowie kredytu może pozwać bank i domagać się unieważnienia umowy kredytu. Z czym wiąże się ustalenie nieważności umowy? Oznacza ono, że traktuje się zawartą umową jako niebyłą. Wymaga to zwrotu przez strony umowy świadczeń, które otrzymały od drugiej strony. Klient oddaje bankowi kwotę udzielonego kapitału, zaś bank oddaje klientowi wpłacone raty. W tej sytuacji rodzi się pytanie czy którejś ze stron należy się wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z udzielonego kapitału przez drugą stronę.
Na tej podstawie banki zaczęły konstruować roszczenia przeciwko Kredytobiorcom, rozpowszechniając w mediach informację o tym, że kredytobiorcy, którzy wygrają w sądzie sprawy o unieważnienie kredytu frankowego , będą następnie zmuszeni do zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, taka jednak praktyka banków może podlegać negatywnej ocenie, co więcej w podobnych sprawach zapadały już negatywne dla banków rozstrzygnięcia zarówno w Sądach Warszawskich jak i innych. Co warte zauważenia banki również korzystały z kapitału Kredytobiorcy, rodziłoby się zatem pytanie o roszczenia kredytobiorcy względem banku za tzw. bezumowne korzystanie z kapitału. Nie wykluczone jest jak się wydaje również roszczenie konsumenta w przypadku nieważności umowy kredytu, z powodu zamieszczenia w niej nieuczciwych postanowień kierowanie innych roszczeń przeciwko bankowi, a w szczególności o odszkodowanie lub zadośćuczynienie.
W przedmiocie powyższych żądań banków wypowiedział się jednak Trybunał Sprawiedliwości UE.
Stanowisko TSUE
Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 15 czerwca 2023 r. (sygn. C-520/21) [1] , banki nie mogą mieć roszczenia o rekompensatę za korzystanie przez frankowiczów z kapitału w przypadku unieważnienia umowy. Do eliminacji umowy z obiegu prawnego doszło wskutek pierwotnego zamieszczenia w niej przez bank klauzul niedozwolonych. Przyznanie bankowi wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału przez frankowicza oznaczałoby, że bank może nie tylko bez negatywnych dla siebie konsekwencji proponować niezgodne z prawem postanowienia umowne (zwane klauzulami abuzywnymi), ale też osiągać dzięki temu wymierny zysk. To zaś byłoby niesprawiedliwe, czy – jak określa się w prawie cywilnym – sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
TSUE podkreślał w tym kluczowym rozstrzygnięciu, że w interesie publicznym jest ochrona konsumentów. Jej system opiera się na dyrektywie 93/13 i wbudowanym w nią założeniu, że konsument, w tym przypadku kredytobiorca, znajduje się w gorszym położeniu niż przedsiębiorca, czyli bank. Co to oznacza? Konsument nie ma takich samych możliwości negocjacyjnych ani stopnia poinformowania jak bank, co sprawia, że jako słabsza strona godzi się na warunki umowne opracowane przez przedsiębiorcę i nie ma wpływu na ich zmianę. Dyrektywa umożliwia poddanie kontroli wszelkich warunków umownych, które nie były indywidualnie negocjowane pod kątem ich ewentualnie nieuczciwego charakteru.
Zgodnie z wyrokiem TSUE, nieuczciwe warunki umowne powinny być traktowane jak nieistniejące, zaś „sądowe stwierdzenie nieuczciwego charakteru takiego warunku powinno mieć co do zasady skutek w postaci przywrócenia sytuacji prawnej i faktycznej konsumenta, w jakiej znajdowałby się on w braku rzeczonego warunku”. TSUE zaznaczył, że do państw członkowskich należy określenie skutków, jakie pociąga za sobą uznanie warunku za nieuczciwy, przy czym ustanowione przez nie w tym względzie przepisy powinny być zgodne z prawem Unii, a w szczególności z celami dyrektywy 93/13. Należy przy tym wskazać, że choć TSUE nie zgadza się na wypłacanie rekompensaty na rzecz banków, nie zabrania kredytobiorcom zwrócić się z analogicznym roszczeniem przeciw bankom.
Wyrok TSUE nie jest bezpośrednio wiążący dla frankowiczów. To polskie sądy powszechne będą wydawać wyroki w zainicjowanych sprawach frankowiczów. Wyrok TSUE stanowi jednak sugestię jak prawo Unii Europejskiej odnosi się do kwestii kredytów frankowych. Polska zaś, jako członek Unii, jest zobowiązana do przestrzegania prawa funkcjonującego w Unii.
Zapraszamy do zapoznania się również z innymi korzystnymi dla frankowiczów rozstrzygnięciami o których pisaliśmy na naszym blogu.
Czy bank może żądać wynagrodzenia za korzystanie z kapitału?
Przenosząc kwestię kredytów frankowych na grunt lokalny należy zauważyć, że część środowiska prawniczego jest zdania, że banki nie mają podstaw prawnych do pozywania kredytobiorców z tytułu bezumownego korzystania z kapitału. Może to być również sprzeczne z celem dyrektywy Rady 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Inni specjaliści są jednak zdania, że podstawy do wytoczenia powództwa istnieją i mogą to być przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu ( art. 405 Kodeksu cywilnego i następne). Wprawdzie media donoszą, że w sądowych sporach z bankami w większości wygrywają frankowicze, jednak po stronie banków zdarzają się również orzeczenia uznające roszczenia banku.
Niezależnie od powyższego roszczenia dotyczące kredytów frankowych często wiążą się z koniecznością posiadania wiedzy i doświadczenia w prowadzeniu tego typu postępowań, tym bardziej, że w grę wchodzą często znaczne kwoty pieniężne, a pozytywne rozstrzygnięcie w sprawie frankowej może wiązać się z brakiem konieczności spłaty rat kredytu przez kolejne 15 lat.
Z tego względu warto powierzyć prowadzenie procesu przeciwko bankowi wyspecjalizowanej Kancelarii. Kancelaria Adwokacka Łukasza Pasternaka PASTERNAK LEGAL posiada wiedzę i doświadczenie oraz prawników posiadających niezbędną wiedzę, którą zdobyli prowadząc postępowania przeciwko bankom.
Pasternak LEGAL udziela bezpłatnych wstępnych konsultacji prawnych dotyczących możliwości złożenia pozwu przeciwko bankowi.
Zapytaj o bezpłatną weryfikację kredytu frankowego – kliknij w ten link.
Dostałeś pozew banku a może dalej zastanawiasz czy pozwać bank? Zastanów się czy w przypadku gdyby Sąd uznał, że umowa twojego kredytu była nieważna to czy warto dalej tracić czas i pieniądze?
Ile wynosi opłata za korzystanie przez Kredytobiorcę z kapitału?
Bank może się domagać wyłącznie zwrotu udzielonego kredytu, bez dodatkowego wynagrodzenia. Na przykład, jeśli bank udzielił kredytu frankowego w wysokości 600 000 zł (i taka kwota trafiła na konto kredytobiorcy) to w przypadku unieważnienia umowy tego kredytu przez sąd bank może domagać się zwrotu kwoty 600 000 zł, a zatem bankowi przysługuje zwrot udzielonego kapitału w przekazanej kredytobiorcy wysokości, a nie dodatkowe roszczenia za korzystanie ze środków banku. Zasadnicza większość wyroków Sądu Okręgowego również w przypadku powództw banków taką właśnie przyjmuje argumentację.
Wydaje się zatem, wytaczanie powództw banków przeciwko frankowiczom oraz medialne nagłośnienie tej sytuacji ma na celu zmniejszenie chęci Kredytobiorców do kierowania uzasadnionych roszczeń przeciwko bankowi.
Jak nie korzystanie z kapitału to waloryzacja
Ponieważ wyrok TSUE zakazuje rekompensaty na rzecz banków, a te nie zamierzają oddawać sporów z kredytobiorcami bez walki, banki zaczęły pozywać frankowiczów o zwaloryzowaną wartość kapitału. Ich zdaniem rekompensata nie oznacza waloryzacji, a zatem wyrok TSUE jej nie zakazuje. Zdania w tym temacie są podzielone. Prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek podkreśla, że wyrok TSUE nie wskazuje czy podlegać zwrotowi na rzecz banku ma wartość nominalna czy realna kapitału. W ten sposób tłumaczy on zasadność roszczenia o zwaloryzowaną wartość kapitału. Czy kredytobiorcy mają się czego obawiać? Z odsieczą frankowiczom może ruszyć Prezes UOKIK Tomasz Chróstny, który zabrał głos w przedmiocie waloryzacji. Zdaniem Chróstnego, w sytuacji unieważnienia umowy kredytu bankom nie należą się żadne świadczenia ekonomiczne oprócz zwrotu kapitału.
W przeszłości również KNF – wydawało opinie w sprawie frankowiczów – kliknij i zobacz
Spór dotyczący waloryzacji może zostać wkrótce zakończony, ponieważ sędzia Michał Maj z Sądu Okręgowego w Warszawie zadał TSUE pytanie prejudycjalne dotyczące waloryzacji. Po rozpoznaniu przez TSUE tej sprawy polskie sądy powszechne otrzymają kolejną wskazówkę, w jaki sposób powinna być interpretowana sytuacja by było to zgodne z prawem Unii Europejskiej.
Zobacz inne orzeczenie Sądów w Polsce w sprawach frankowych – kliknij i zobacz
Prawnik od Kredytów Frankowych
Eksperci w sprawach FRANKOWYCH
Pomagamy FRANKOWICZOM – kredytobiorcom i pożyczkobiorcom, takim jak Ty. Dla Ciebie oszacujemy roszczenia jakie Ci przysługują w związku z nieważnością umowy frankowej czy jej odfrankowieniem. Przeprowadzimy Cię przez całe postępowanie przedsądowe, sądowe a także postępowanie egzekucyjne jeżeli okaże się konieczne. Skompletujemy dokumentację niezbędną do wytoczenia powództwa.
Nasza oferta nie ogranicza się tylko do prowadzenia postępowania na etapie przedsądowym czy sądowym, ale również pomożemy Ci w procesie wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej oraz danych z BIK.
Czy frankowicze mają szansę w starciu z bankami?
Mimo że orzecznictwo TSUE jest przychylne dla kredytobiorców, większość kredytobiorców w Polsce wygrywa z bankami . Wiele zależy od materiału dowodowego i sposobu argumentacji, przygotowaniem postępowania, odpowiedniej konstrukcji pisma do sądu czy też przedstawienia określonych dowodów.
Jedną ze specjalizacji Pasternak LEGAL jest obsługa prawna klientów w zakresie spraw dotyczących kredytów frankowych. Pasternak LEGAL doradza Klientom posiadającym kredyt we frankach zarówno na etapie doradztwa, jak również prowadzenia postępowania przed Sądem.
Doradzamy w sprawach:
· stwierdzenia nieważności kredytu
· odfrankowienie kredytu
· weryfikujemy korzyści związane z zawarciem ewentualnej ugody
Masz kredyt frankowy? Nie wiesz co możesz zrobić? Wypełnij formularz lub skontaktuj się, a nasi prawnicy wykonają dla Ciebie bezpłatną, wstępną analizę sprawy i powiemy jak możemy Ci pomóc.
Bezpłatna analiza sprawy – sprawdź
Wypełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, celem omówienia Twojej sprawy. Odpowiadamy szybko – sprawdź !
 |
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE:
CZY JEST MOŻLIWE UNIEWAŻNIENIE KREDYTU?
KREDYT WE FRANKACH – O CO CHODZI?
REKLAMACJA W SPRAWIE KREDYTU FRANKOWEGO
MASZ PYTANIA? KLIKNIJ TUTAJ I SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI!
Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco
Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.
Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa. Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.
 |