Bitcoin – dwie strony medalu

Szacuje się, że Bitcoin został uruchomiony w 2009 r. Zaś odpowiedź na pytanie kto kto jest twórcą Bitcoina jedna osoba czy też grupa rodzi wątpliwość. Niemniej jednak przyjmuje się, że twórcą bitcoina jest Satoshi Nakamoto (pseudonim), a jego założeniem było bezpieczne przesyłanie cyfrowych pieniędzy od osoby do osoby (peer to peer) bez pośredników, takich jak bank, rząd czy inne zewnętrzne instytucje. Początkowo kryptowaluty stanowiły bardzo niszowe rozwiązanie służące do dokonywania płatności, pomiędzy Stronami, które akceptowały płatności w formie cyfrowej waluty.

Aktualnie status tej cyfrowej waluty jest raczej skomplikowany. W większości krajów na świecie nie ma konkretnych przepisów zakazujących wydobywania, kupowania lub handlu krypto walutami. Jednak nawet jeśli krypto waluty są legalne w posiadaniu, niekoniecznie mogą być akceptowane jako legalny środek płatniczy. Niektóre kraje wprowadziły nowe przepisy, które wyraźnie zezwalają na używanie i handel kryptowalutami, podczas gdy w innych krajach kryptowaluty zostały uznane za nielegalne z powodu możliwości prania pieniędzy przy użyciu tych walut.

Ta cyfrowa waluta ma wiele zalet, a najważniejszą z nich jest wygoda jej użytkowania i błyskawiczne przelewy, niezależnie od tego, z jakiego kraju pochodzi nadawca oraz odbiorca przelewu.

Bitcoin poza swego rodzaju środkiem służącym do dokonywania płatności stał się również narzędziem inwestycyjnym, spekulacyjnym, z którym to wiele osób wiąże oraz wiązało szanse na błyskawiczne pomnożenie majątku. Na zmienność kursu bitcoina wacha się prawdopodobnie dlatego, że w odróżnieniu od innych walut ceny Bitcoina nie można jednak modelować za pomocą zmiennych makroekonomicznych i stóp procentowych.

Od czasu pojawienia się bitcoina (BTC) stworzono wiele innych kryptowalut, jednak to właśnie bitcoin ma największy potencjał finansowy i rynkowy.

Bitcoin pomimo tego, że często uważany jest jako instrument czy też środek na na wzbogacenie się, szybsze i tańsze transakcje, a jednocześnie niezależność od banków? Bitcoin posiada również swego rodzaju wady jak choćby niepewności jego wartości. Kryptowaluty w tym Bitcoin pomimo tego, że podejmowane są zabiegi regulacyjne do dziś otoczenie prawne funkcjonowania bitcoina, a w szczególności w regulacje w zakresie prawa podatkowego, prawa cywilnego czy też prawa karnego rodzi w dalszym ciągu szereg pytań.

W poniższym artykule przyglądamy się kryptowalutom na przykładzie BITCOINA (BTC), próbując ocenić szanse i zagrożenia płynące z ich używania.

Spis treści:
1. Co to jest Bitcoin?
2. Bitcoin a Blockchain – łańcuch bloków
3. Technologia Blockchain
4. Wartość Bitcoina na przestrzeni lat – Kurs Bitcoina
5. Czym według prawa jest Bitcoin?
6. Wolność, niezależność i dodatkowe zyski
7. Wady BITCOINA
8. Pranie pieniędzy, e-terroryzm, psucie środowiska
9. PASTERNAK LEGAL – Jak możemy pomóc?

W mediach o PASTERNAK LEGAL Zapraszamy do zapoznania się treścią całej publikacji opublikowanej na łamach renomowanego czasopisma Prokuratury i Prawa autorstwa adwokata Łukasza Pasternaka dostępnej na stronie Prokuratury Krajowej pod poniższym linkiem https://www.gov.pl/web/prokuratura-krajowa/numer-4-2017 lub bezpośredni link: https://www.gov.pl/attachment/feb5ccb3-4cb3-40b0-825f-2795f6b27e62 Na rosnącą popularność kryptowalut zwraca również uwagę fakt, iż swego czasu PayPal zapowiedział obsługę płatności w wirtualnej walucie bitcoin, zaś w niektórych krajach UE bitcoin został prawnym środkiem płatniczym.

Co to jest Bitcoin?

Komisja Nadzoru Finansowego publikowała w 2020 roku stanowisko w którym podzieliła kryptowaluty na kilka kategorii:

1. niestabilne tokeny płatnicze  (Bitcoin, BTC. czy Ether ETH.) Są to aktywa, których nie emituje ani nie gwarantuje żaden bank centralny. Nie są one także prawnym środkiem płatniczym ani walutą fiducjarną. Ponadto niestabilne tokeny płatnicze nie spełniają kryterium powszechnej akceptowalności, np. w punktach usługowo – handlowych.
2. Stabilne tokeny płatnicze   (stablecoiny). Są to tokeny, których wartość trwale związana jest z wartością „tradycyjnego” dobra pozostającego w obrocie, np. złota lub waluty oficjalnej (FIAT). Mogą one, przy zachowaniu dodatkowych wymogów przewidzianych w ustawie o usługach płatniczych, spełniać definicję pieniądza elektronicznego.
3. Tokeny inwestycyjne.  Aktualnie dużą popularnością cieszą się szeroko rozumiane kryptoaktywa, w tym właśnie tokeny inwestycyjne. Aktywa te przybierają cechy zbliżone do instrumentów finansowych i mogą charakteryzować się wysokim ryzykiem oraz wysoką zmiennością wartości m.in . z uwagi na fakt, że nie podlegają one regulacjom prawa krajowego ani unijnego. Przekazywanie inwestorom w trakcie nabywania tokenów jedynie wybranych informacji stanowi duży problem, ograniczać może bowiem świadome podejmowanie decyzji oraz ocenę ryzyka.
4. Tokeny użytkowe . Tego typu aktywa są wydawane przez ich emitentów najczęściej w celu pozyskania finansowania na rozwój projektu. Inwestorzy otrzymują wówczas tokeny, które uprawniają ich do skorzystania z konkretnej usługi, towaru lub też rabatu.

Bitcoin umożliwia realizację szybkich płatności bez udziału zaufanej trzeciej strony czyli banku. Przeznaczenie i źródło wartości uwidacznia się w nazwie. „Bit” stanowi jednostkę informacji w informatyce, zaś „coin” oznacza monetę. Bitcoin funkcjonuje dzięki algorytmom informatycznym i szyfrowaniu, czyli kryptografii. Wystarczy mieć jedynie swój adres Bitcoin aby dokonywać operacji finansowych.

Bitcoin a Blockchain – łańcuch bloków

Czym jest technologia Blockchain oparta na łańcuchu bloków?

Transakcje Bitcoinem są realizowane z wykorzystaniem szyfrowania w rzeczywistości wirtualnej, w sieci typu peer to peer, w oparciu o technologię blockchain. Bitcoin używa zdecentralizowanej bazy danych rozprowadzonej pomiędzy węzłami sieci peer-to-peer do przechowywania transakcji oraz kryptografii w celu zapewnienia podstawowych funkcji bezpieczeństwa, takich jak upewnienie się, że bitcoiny mogą być wydane tylko raz przez osobę, która je posiada w danym momencie. Pod wieloma względami różnią się one od tradycyjnego systemu bankowego, ale użyteczność dla użytkownika polega mniej więcej na tym samym. Każdy blok zawiera informacje o określonej liczbie transakcji, dlatego ostatecznie powstaje coś w rodzaju łańcucha bloków.

Blockchain to łańcuch bloków, czyli nośników danych, w których są na stałe zapisane dane dotyczące danej transakcji w sieci. Gdy miejsce w danym bloku kończy się, pojawia się kolejny blok, zaś poprzedni nie znika. Umożliwia to prześledzenie historii transakcji. Nie ma możliwości modyfikacji historii transakcji czy wprowadzania fałszywych informacji.

Pierwszy blok w historii Bitcoina, zwany blokiem 0 lub blokiem genezy, zawierał zapis: „The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks” (Kanclerz na krawędzi drugiego dofinansowania dla banków), który był cytatem z nagłówka brytyjskiej gazety The Times z 3 stycznia 2009 r. Może on oznaczać krytyczny komentarz do zachowania rządów i banków podczas kryzysu.

Technologia Blockchain

Jak tłumaczy Polskie Stowarzyszenie Bitcoin, Blockchain Bitcoinowy to księga rozrachunkowa zawierająca listę transakcji w społeczności Bitcoin: „Transakcje dodawane są przez komputery należące do członków społeczności zwanych „górnikami” (ang. miners), poprzez analogię do górników wydobywających złoto – tutaj: cyfrowe. Osoby te angażują moc obliczeniową swojego sprzętu (kiedyś zwykłych komputerów, później wyspecjalizowanych urządzeń zaprojektowanych wyłącznie do tego celu) otrzymują „nagrodę” w postaci nowych bitcoinów (obecnie co ok. 10 minut algorytm rozdziela 12,5 bitcoina pomiędzy wszystkie osoby zaangażowane w „wykopywanie” bitcoinów) oraz zebranych opłat transakcyjnych”. Należy zaznaczyć, że transakcji w tej technologii nie można cofnąć. Zwrot pomyłkowo wpłaconych środków nastąpi wyłącznie z inicjatywy odbiorcy tych środków.

Jak działa Bitcoin? – Portfel Bitocoin

By móc korzystać z Bitcoina potrzebny jest portfel na kryptowaluty. Otrzymuje on unikalny adres. Do portfela potrzebny jest klucz prywatny, znany jedynie właścicielowi portfela, który umożliwia autoryzację danej transakcji. Potrzebny jest też klucz publiczny określający adres, na jaki ma być realizowana transakcja. Transakcja jest zatwierdzana przez społeczność Bitcoina, w drodze konsensusu. Wybór odpowiedniego portfela bitcoin może nie być taki prosty, ponieważ istnieje wiele elementów różniących typy portfeli. Portfele Bitcoin zawierają porcje tajnych danych, zwanych kluczami prywatnymi lub seedami. Każda osoba, która jest uczestnikiem w systemie bitcoin posiada portfel zawierający dowolną liczbę kluczy kryptograficznych. Transakcja jest to transfer dowolnej kwoty pomiędzy portfelami Bitcoin, który zostaje uwzględniony w łańcuchu bloków.

Każda osoba uczestnicząca w sieci bitcoin ma portfel zawierający dowolną liczbę par kluczy kryptograficznych, adresy bitcoinowe, które są generowane z kluczy publicznych za pomocą funkcji haszującej, działają jako miejsce źródłowe oraz miejsce docelowe dla wszystkich płatności. Na rynku dostępnych wiele wiele portfeli sieci bitcoin (portfeli waluty wirtualnej) zaś odpowiedź na pytanie jak wybrać portfel Bitcoin?, z całą pewnosćią wymgała by osobnego opracownia.

Realizowanie transakcji wirtualną walutą w zakresie wymiany krypto walut możliwe jest już za pośrednictwem nie tylko giełdy kryptowalut ale również za pośrednictwem kantorów krypto walut.

Coraz więcej przedsiębiorców rozważa wejście w świat krypto walut, również rozważając otwarcie kantoru wymiany walut wirtualnych (gdzie bitcoin kurs ma często dość mocno zróżnicowany). Brak regulacji prawnych lub ich stosunkowo niewielka liczba z jednej strony składania do rozpoczęcia przygody z biznesem polegającym na wymianie walut wirtualnych z drugiej jednak strony rozpoczęcie tego biznesu w zależności od modelu biznesowego może wiązać się z koniecznością podjęcia bardziej złożonych działań prawnych.

Z tego względu rozważając uruchomienie biznesu lub też wdrożenie funkcji opartych o krypto walutę warto skonsultować się z Kancelaria Prawną zajmującą się doradztwem w dziedzinie krypto walut. Naruszenie szczegółowych norm prawnych może wiązać się bowiem z daleko idącymi negatywnymi konsekwencjami prawnymi włączając w to również odpowiedzialność nie tylko na polu, cywilnym podatkowym ale również prawnokarnym.

W Pasternak LEGAL dbamy o to by model biznesowy naszego Klienta został osadzony w najkorzystniejszych realiach prawnych i podatkowych, przez co często tworzymy usługi i rozwiązania „szyte na miarę”, uwzględniając specyfikę działalności naszego Klienta.

Wspieramy również Klientów w projektach związanych  z wykorzystaniem kryptowalut.

Świadczymy usługi prawne związane z doradztwem dotyczącym kryptowaluty.

Jeżeli rozważasz rozpoczęcie biznesu związanego z kryptowalutą – zapraszamy do konsultacji – kliknij tutaj i umów się na spotkanie

Uzupełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, celem omówienia Twojej sprawy. Odpowiadamy szybko – sprawdź !

Obrót Bitcoinem jest możliwy na giełdzie kryptowalutowej, w kantorze stacjonarnym lub bitomacie. Należy przy tym zaznaczyć, że jednorazowo można sprzedać określoną kwotę pieniężną zaś powyżej ustawowego pułapu należy przejść procedurę AML/KYC związaną z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy. Procedura zmierza do ustalenia tożsamości osoby dokonującej obrotu oraz wytypowania transakcji, które mogą być związane z praniem pieniędzy.

Ciekawym sposobem na prowadzenie biznesu poza otwarciem kantoru wymiany walut jest giełda bitcoin (giełda kryptowalut), z tym, że jej uruchomienie wiąże się z większym stopniem skomplikowania.

Na marginesie można wskazać, że system płatności Bitcoin zastępuje wszystkie funkcje, które przy stosowaniu standardowych walut spełniają banki, fundusze finansowe, serwisy powtarzające płatności oraz inne instytucje finansowe odpowiedzialne za kreację, przechowywanie, księgowanie lub transferowaniem pieniędzy.

Wartość Bitcoina na przestrzeni lat – Kurs Bitcoina

Jako ciekawostkę warto wiedzieć, że cena pierwszej transakcji Bitcoin wynosiła 0,00076$. Czy cena BTC jest stała, czyli jaki jest kurs bitcoina?

Zgodnie z danymi Business Insider, cena Bitcoina początkowo wynosiła kilka centów jednak znacząco wzrosła w 2017 r. Wynosiła wówczas powyżej 15 000 euro. W 2020 r. poszybowała do poziomu 60 000 euro, zaś w 2022 r. zbliżyła się ponownie do poziomu 15 000 euro. Jak wskazano powyżej w okolicach 2022 roku wartość Bitcoina załamała się średnio do około 20 tysięcy dolarów w sierpniu, co dla wielu jest typową korektą Bitcoina, która miała już miejsce co najmniej dwukrotnie. Obecnie cena Bitcoina waha się w granicach 20 27 tys. euro.

Prognozy specjalistów w branży kryptowalut są bardzo optymistyczne i zakładają, że pod koniec 2023 r. za Bitcoin będzie trzeba płacić ok 35 500 dolarów, w 2025 r. blisko 100 tys. dolarów, zaś w 2030 r. blisko 300 tys. dolarów. Czy wartość bitcoina urośnie do powyższych kwot? Wydaje się, że odpowiedzi na to pytanie na dzień dzisiejszy nie zna nikt.

Czym według prawa jest Bitcoin?

Czy kryptowaluty są legalne w Polsce?

Szerzej na ten temat pisaliśmy tutaj – kliknij i zobacz

W Polsce nie ma obecnie przepisów regulujących jednoznacznie status Bitcoina a także dających narzędzia do ochrony jego posiadania.

Czym jest Bitcoin według prawa cywilnego? Zdefiniować Bitcoina na gruncie prawa cywilnego można obecnie wyłącznie pośrednio. Jako że jest on cyfrowym zapisem, nie jest on rzeczą w rozumieniu art. 45 Kodeksu cywilnego, ponieważ rzeczami są „tylko przedmioty materialne”. Skoro Bitcoin nie jest rzeczą, nie może on być przedmiotem prawa własności. Prawo to, określone w art. 140 Kodeksu cywilnego, wskazuje, że tylko rzecz może być przedmiotem własności. Art. 44 Kodeksu cywilnego stanowiący, że „mieniem jest własność i inne prawa majątkowe” wyjaśnia, że Bitcoin jest rodzajem mienia i innym prawem majątkowym – skoro nie jest własnością. Jako że jest zbywalnym prawem majątkowym i składnikiem mienia, przychody z jego sprzedaży podlegają opodatkowaniu.

Bitcoin został uznany za umowny środek płatniczy w wyroku TSUE z 22.10.2015 r., (sygn. C-264/14), Skatteverket przeciwko David Hedqvist. Trybunał uznał, że Bitcoin nie stanowi rachunku bieżącego, przelewu ani płatności. Nie jest też długiem, czekiem czy innym zbywalnymi instrumentem finansowym. Nie jest on też tytułem przyznającym prawo własności.

O kwestiach podatkowych dotyczących bitcoina pisaliśmy tutaj – podatek od kryptowalut – zobacz więcej

Z kolei w oparciu o definicję przyjętą przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, Bitcoin jako waluta wirtualna stanowi cyfrową reprezentację wartości, która nie jest emitowana przez bank centralny ani organ publiczny, ale jest uznawana przez osoby fizyczne i prawne za środek płatniczy. Wedle tej definicji, Bitcoin może być przedmiotem przenoszenia, przechowywania oraz handlu elektronicznego.

Wolność, niezależność i dodatkowe zyski

Korzystanie z Bitocina wiąże się z istotnymi korzyściami. Przede wszystkim można dokonywać transakcji w każdym czasie i miejscu. Nie jest potrzebne pośrednictwo banku. Uczestnicy nie ponoszą koszty prowizji bankowych. Bitcoinem mogą się rozliczać przedsiębiorcy (o ile obie wyrażą zgodę). Kryptowaluta ta może też być wykorzystana jako źródło pomnażania majątku (przy korzystnej cenie).

Wady BITCOINA

Bitcoinów, jednak wady są najczęściej pomijane. A warto im się przyjrzeć, bo stawiają pod znakiem zapytania sens stosowania cyfrowych monet w biznesie. Bitcoiny nie są w żaden sposób kontrolowane przez instytucje finansowe, nie posiadają banku centralnego. Żadne państwo nie gwarantuje swoim autorytetem ich stabilności oraz wartości. To sprawia, że kurs tej kryptowaluty jest niezwykle podatny na spekulacje.Sporo ekonomicznych autorytetów uważa, że Bitcoin to po prostu kolejna bańka spekulacyjna, która pęknie z hukiem. Wśród postaci podzielających takie zdanie jest były szef Amerykańskiej Rezerwy Federalnej, Alan Greenspan. Wszystkie zalety i wady bitcoina nie zostały z całą pewnością przedstawione w niniejszym opracowaniu – zaś odpowiedź na pytanie o zasadność ich wykorzystania należy do każdej osoby indywidualnie.

Pranie pieniędzy, e-terroryzm, psucie środowiska

Mimo istotnych korzyści wydaje się, że w chwili obecnej istnieje więcej zagrożeń. Bitcoin jako kryptowaluta zapewniająca anonimowość, a jednocześnie szybkość transakcji, może być wykorzystana do prania brudnych pieniędzy czyli ukrywania przestępnego pochodzenia pieniędzy. Trudno monitorować ruchy Bitcoina dotyczące istotnych sum również ze względu na fakt, że transakcje z wykorzystaniem Bitcoina mogą być zawierane z dowolnego miejsca na świecie.

Na problem zwracają uwagę platformy dokonujące obrotu Bitcoinem i innymi kryptowalutami. Ich obawy okazują się słuszne, ponieważ badania nad przestępczością z wykorzystaniem kryptowalut mówią o wypraniu blisko 24 mld dolarów w 2022 r. W związku z tym transakcje związane z obrotem Bitcoinem, tj. nabywanie go przez konto bankowe czy transfer środków z portfela kryptowalut na konto bankowe mogą wzbudzać obawy u pracowników banku. Klienci realizujące tego typu transakcje mogą otrzymywać od banku telefony lub listy z pytaniami o te transakcje jak również źródło i wartość posiadanego przez klienta majątku. Informacje te są niezbędne w celu oceny czy klient jest uwikłany w transakcje prania pieniędzy, a zatem czy należy z nim zakończyć relację, zgłaszając jednocześnie podejrzane transakcje do odpowiednich instytucji.

W Polsce funkcjonuje prowadzony przez dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach Rejestr działalności w zakresie kryptowalut. Obecność danego podmiotu w rejestrze nie oznacza zezwolenia udzielanego przez KNF instytucjom finansowym. Może jednak pokazywać bankom, do jakich podmiotów powinny kierować bardziej szczegółowe zapytania z zakresu AML/KYC.

Kancelaria Pasternak LEGAL wspiera Klientów w zakresie rejestracji działalności związanej z Kryptowalutami. Poza wsparciem prawnym związanym z przygotowaniem dokumentacji rejestracyjnej, opracowujemy, umowy, regulaminy, doradzamy podatkowo czy prowadzimy szkolenia.

Rejestracja działalności w zakresie Kryptowalut – wsparcie prawne i podatkowe – zobacz więcej

Należy również zauważyć, że proces wydobywania Bitcoina nie jest ekologiczny. Wymaga on wykorzystywania dużej mocy obliczeniowej komputerów, co z kolei pochłania duże ilości energii elektrycznej.

Nie można również zapominać, że wskutek braku regulacji, osoby korzystające z Bitcoina w codziennej działalności są narażone na różne zagrożenia, związane np. z możliwością utraty środków czy trudnością w odzyskaniu środków pomyłkowo wpłaconych innemu użytkownikowi (transakcji w blockchain nie można cofnąć).

PASTERNAK LEGAL – Jak możemy pomóc?

Obrót Bitcoinem wiąże się z różnymi wyzwaniami. W artykule tylko zasygnalizowaliśmy kilka z nich. Ze względu na brak regulacji w zakresie Bitcoina, w przypadku gdy chcą Państwo z niego korzystać w codziennej działalności lub uczynić z niego źródło dodatkowego zysku, przydatne może być wsparcie profesjonalisty. Zapraszamy do kontaktu.

  Crypto / Blockchain/ NFT

Wspieramy również Klientów w projektach związanych  z wykorzystaniem kryptowalut.

Świadczymy usługi prawne związane z doradztwem dotyczącym kryptowaluty.

adw. Łukasz Pasternak jest autorem publikacji naukowej dotyczącej tematyki kryptowaluty.

PRAWO NOWYCH TECHNOLOGII – przewaga dzięki wiedzy – prowadź biznes w sposób bezpieczny – zapraszamy do kontaktu – kliknij tutaj

Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco

Informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa. Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.