Zamiana kary pozbawienia wolności

Zamiana kary – kara grzywny, kara ograniczenia wolności, kara pozbawienia wolności

Spis treści:
1. Kary w prawie karnym
2. Na czym polega kara grzywny?
3. Do kiedy trzeba zapłacić karę grzywny?
4. Wiele osób zastanawia się – „ co jeśli nie zapłacę kary grzywny?
5. Czy mogę rozłożyć karę grzywny na raty?
6. Na czym polega kara ograniczenia wolności?
7. Czy kara pozbawienia wolności oznacza więzienie?
8. Czy można zamienić karę bezwzględnego pozbawienia wolności na karę grzywny?

Kary w prawie karnym

Kara na gruncie prawa karnego jest instytucją wielobarwną. Przede wszystkim kładzie nacisk na prewencyjne aspekty, jakim służy szeroko ujęty wymiar sprawiedliwości. Z założenia ustawodawcy, kara powinna być odbierana jako racjonalna dolegliwość. Ustawodawca w kodeksie karnym wymienił katalog kar, jakie Sąd może nałożyć na jednostkę, która dopuściła się czynu zabronionego. Wśród kar wymienionych w artykule 32 kodeksu karnego, wyróżniamy:

 ·       karę grzywny;

·       karę ograniczenia wolności;

·       karę pozbawienia wolności;

·       karę dożywotniego pozbawienia wolności.

Kolejność w zakresie usytuowania powyższych elementów katalogu kar, nie została dobrana przypadkowo. Każda kolejna kara, co do zasady, winna być bardziej surowa. Należy pamiętać, iż wszystkie wymienione powyżej dolegliwości mają na celu wzbudzanie woli współdziałania w kształtowaniu społecznie pożądanych postaw osoby, która dopuściła się czynu zabronionego pod groźbą kary i została skazana prawomocnym wyrokiem. Zastosowana dolegliwość w formie kary ma w szczególności wzbudzić poczucie odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego i tym samym zapobiegać sytuacji powrotu do przestępstwa.

Na czym polega kara grzywny?

Kara grzywny, jako wymieniona na pierwszym miejscu, jest uznawana za najłagodniejszą z kar. Ze względu na jej nie izolacyjny charakter, dla większości osób, wydaje się ona być również najmniej dolegliwa. Oddziałuje na jednak na ekonomikę podmiotu, będąc karą o charakterze majątkowym.

W polskim unormowaniu prawnym, Sąd ma możliwość wymiaru kary grzywny w dwóch systemach. Są to odpowiednio system w stawkach dziennych lub system kwotowy. System obejmujący stawki dzienne nie dla każdego jest systemem zrozumiałym. Kara grzywny wymierzona w stawkach dziennych ustalana jest w dwóch etapach. Pierwszy obejmuje określenie liczby stawek dziennych. Drugi obejmuje określenie kwoty jednostkowej stawki dziennej.

Do kiedy trzeba zapłacić karę grzywny?

Zgodnie z kodeksem karnym wykonawczym, skazanego na grzywnę Sąd wzywa do jej uiszczenia w terminie 30 dni.

Wiele osób zastanawia się – „co jeśli nie zapłacę kary grzywny?”

W razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu, grzywnę ściąga się w drodze egzekucji. Jeżeli egzekucja grzywny nieprzekraczającej 120 stawek dziennych okaże się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd może zamienić grzywnę na pracę społecznie użyteczną (opisywaną w karze ograniczenia wolności), przyjmując przeliczenie, że 10 stawek dziennych jest równoważnych 1 miesiącowi pracy społecznie użytecznej, z zaokrągleniem, w górę, do pełnego miesiąca.

W przypadku bezskuteczności egzekucji grzywny lub jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że owa egzekucja byłaby bezskuteczna, Sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności.

Zastępcza kara pozbawienia wolności zostanie wykonana jeżeli skazany oświadczy, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy społecznie użytecznej zamienionej z kary grzywny albo uchyla się od jej wykonania, lub zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niemożliwa albo niecelowa.

Zarządzając wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności, przyjmuje się, że 1 dzień pozbawienia wolności jest równoważny 2 stawkom dziennym grzywny. Z kolei kara zastępcza nie może przekroczyć 12 miesięcy pozbawienia wolności, jak również górnej granicy kary pozbawienia wolności za dane przestępstwo, a jeżeli ustawa nie przewiduje za dane przestępstwo kary pozbawienia wolności, górna granica zastępczej kary pozbawienia wolności nie może przekroczyć 6 miesięcy.

Skontaktuj się i zadaj nam dowolne pytanie.

Wypełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, celem omówienia Twojej sprawy. Odpowiadamy szybko – sprawdź !

Czy mogę rozłożyć karę grzywny na raty?

Rozłożenie kary grzywny na raty jest możliwe w określonych, przez kodeks karny wykonawczy, okolicznościach. Jeżeli natychmiastowe wykonanie grzywny pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki Sąd ma możliwość rozłożenia grzywny na raty. Co do zasady raty powinny być rozłożone na okres do 1 roku, jednak w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, a zwłaszcza wówczas, gdy wysokość grzywny jest znaczna, sąd posiada możliwość rozłożenia grzywny na raty na okres do 3 lat.

Na czym polega kara ograniczenia wolności?

Ustawodawca na drugim miejscu usytuował karę ograniczenia wolności. Kara ograniczenia wolności jest karą nieizolacyjną, choć ingeruje częściowo w wolność jednostki. Kara ograniczenia wolności polega bowiem na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne.

Wymierza się ją w miesiącach. W czasie odbywania kary ograniczenia wolności skazany bez zgody Sądu nie może zmieniać miejsca stałego pobytu oraz ma obowiązek składać wyjaśnienia na temat procesu obywania kary, w szczególności wobec przydzielonego kuratora zawodowego. Warto podkreślić, iż wobec osoby zatrudnionej, w ramach odbywania kary ograniczenia wolności, zamiast wykonywanie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy, może zostać orzeczone potrącenie wynagrodzenia za pracę.

Skutkuje to brakiem możliwości skazanego w rozwiązaniu bez zgody sądu stosunku pracy. Powyższe potrącenie oscyluje w granicach 10-25% w stosunku do pełnego wynagrodzenia miesięcznego.

Czy kara pozbawienia wolności oznacza więzienie?

Kara pozbawienia  wolności, jako kara usytuowana na trzecim miejscu, jest karą surowszą. Jej surowość wynika z tego, iż jest ona karą o charakterze izolacyjnym. Jest ona wymierzana w miesiącach bądź latach. Może być orzeczona najkrócej na miesiąc, a najdłużej, w obecnym stanie prawnym, na okres 30 lat. Sąd wymierzając karę pozbawienia wolności, może wymierzyć ją w formie warunkowego zawieszenia jej wykonania, co w rezultacie nie oznacza więzienia lub w tak zwanej formie bezwzględnej.

Instytucja warunkowego zawieszenia wykonania kary oznacza, iż   Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.

Co do zasady kara pozbawienia wolności warunkowo zawieszona nie jest dolegliwa, gdyż nie polega ona na fizycznym umieszczeniu skazanego w zakładzie karnym. Jest ona niejako zawieszona „na próbę”. Istnieją jednak sytuacje, które mogą wpłynąć na  zmianę warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności na jej bezwzględny charakter wykonania. Powyższe znajduje zastosowanie w zdarzeniach  naruszania porządku prawnego czy uchylania się od orzeczonych środków przez skazanego.

Kara pozbawienia wolności orzeczona w postaci bezwzględnej, oznacza brak zastosowania przez Sąd instytucji warunkowego zawieszenia. Przedmiot bezwzględności kary pozbawienia wolności polega na umieszczeniu skazanego w zakładzie karnym czyli w więzieniu. Skazany poddany jest określonemu reżimowi i jest pozbawiony swobody w zakresie decydowania o miejscu przebywania. Jest to kara z pewnością dolegliwa nie tylko dla samych skazanych, ale również dla ich bliskich. W świetle powyższego, wiele osób zadaje sobie pytanie, czy można karę bezwzględną pozbawienia wolności zastąpić inną karą, na przykład karą grzywny, która nie ma charakteru izolacyjnego.

Czy można zamienić karę bezwzględnego pozbawienia wolności na karę grzywny?

W stanie prawnym, który obowiązywał przed październikiem 2023 roku, obowiązywał przepis art. 75a kk, który przewidywał możliwość zamiany kary pozbawienia wolności na karę ograniczenia wolności w formie obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne lub na karę grzywny. Wobec powyższego, 1 dzień kary pozbawienia wolności równał się 2 dniom kary ograniczenia wolności. Z kolei w przypadku zamiany na karę grzywny, 1 dzień kary pozbawienia wolności równał się 2 stawkom dziennym grzywny.

Znowelizowany kodeks karny, w obecnym stanie prawnym, nie przewiduje możliwości zmiany kary bezwzględnej pozbawienia wolności na karę grzywny. Przepisy z art. 75a kodeksu karnego, stwarzały możliwość zamiany kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na karę ograniczenia wolności albo na grzywnę. Ich uchylenie niewątpliwie wpłynęło na zwiększenie represyjności polskiego prawa karnego.

W świetle powyższego, należy jednak pamiętać o możliwościach, jakie wciąż pozostają. Zaliczamy do nich między innymi odroczenie wykonania kary oraz udzielenie przerwy w jej wykonaniu.

 W razie pytań zapraszamy do kontaktu

Skontaktuj się i zadaj nam dowolne pytanie.

Wypełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, celem omówienia Twojej sprawy. Odpowiadamy szybko – sprawdź !

Subskrybuj Newsletter i  bądź na bieżąco

Informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa. Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.