Własność intelektualna: czym jest i jak ją chronić?

SERIA EXPERCKA

Nietypowy kształt produktu, przykuwająca uwagę etykieta, a także ciekawy opis na stronie internetowej – czy mogą być tylko przejawem przewagi konkurencyjnej przedsiębiorcy? Nie tylko, są to również elementy własności intelektualnej, które podlegają ochronie. Zapraszamy do zapoznania się z podstawowymi informacjami na ten temat.

Spis treści:
1. Co zaliczamy do własności intelektualnej?
2. Czy ochrona własności intelektualnej jest potrzebna?
3. Prawa własności intelektualnej i ich ochrona
4. DLACZEGO WARTO ZASTRZEC LOGO? 5 WYBRANYCH KORZYŚCI
5. Rozpocznij bezpłatną wstępną weryfikację
6. Wzór przemysłowy
7. Wynalazek
8. Wzór przemysłowy
9. Utwór
10. Spory i naruszenia praw własności intelektualnej
11. PASTERNAK LEGAL – Jak możemy pomóc?

Co zaliczamy do własności intelektualnej?

Aby wskazać sposoby ochrony i wykorzystania własności intelektualnej , należy przede wszystkim ustalić, co należy rozumieć przez własność intelektualną.

Własność intelektualna oznacza przejawy twórczości umysłu posiadające materialną postać. Mogą to być znaki towarowe, wzory przemysłowe, wzory użytkowe, wynalazki jak również różnego rodzaju utwory. Każdy przedsiębiorca może być ich twórcą niezależnie od branży, w której prowadzi działalność, wielkości biznesu ani innych czynników. Czasem nawet w jednym produkcie danego przedsiębiorstwa może być zawartych kilka rodzajów własności intelektualnej. Na przykład baton oferowany przez dane przedsiębiorstwo może zawierać wzór użytkowy (specyficzny kształt), wzór przemysłowy (specyficzny wygląd opakowania) i znak towarowy (oznaczenie marki, pod którą sprzedawany jest produkt).

Prawa własności intelektualnej przedsiębiorca może chronić zapewniając sobie monopol na ich korzystanie.

Czy ochrona własności intelektualnej jest potrzebna?

Odpowiedź jest w tym przypadku zdecydowanie twierdząca. Własność intelektualna pomaga w budowaniu wizerunku danego przedsiębiorcy i oswajaniu odbiorców z jego ofertą. Z kolei sytuacja, w której inny przedsiębiorca bez konsekwencji zaczyna posługiwać się oznaczeniami konkurenta może powodować psucie rynku i pogorszenie wizerunku marki, której oznaczenie inny przedsiębiorca bezprawnie sobie przywłaszczył. Naruszenie praw własności intelektualnej może być również traktowane jako przejaw nieuczciwej konkurencji.

• na temat nieuczciwej konkurencji pisaliśmy w tym wpisie – Jak uchronić się przed nieuczciwą konkurencją

W związku z powyższym, zarówno dla przedsiębiorców jak i konsumentów, korzystną sytuacją jest, by przedsiębiorca korzystał z monopolu na prawa własności intelektualnej przez określony czas i na określonym terytorium. Tak też jest zgodnie z przepisami mającymi na celu ochronę własności. Przedsiębiorca przez określony czas korzysta z ochrony praw własności intelektualnej. Może nimi dowolnie dysponować. Większość tych praw może również być przedmiotem obrotu. Wyjątek stanowią tu osobiste prawa autorskie, które są niezbywalne. Po upływie przyznanego czasu ochrony przedsiębiorca może zdecydować o przedłużeniu ochrony lub, w przypadku gdy dane składniki oferty nie będą się już cieszyć popularnością, skoncentrować na tworzeniu innych produktów, z których tworzeniem będzie się również wiązać kreacja własności intelektualnej.

Kwestie ochrony własności intelektualnej reguluje ustawa prawo własności przemysłowej oraz ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Pierwsza ze wskazanych ustaw koncentruje się na ochronie znaków towarowych, wynalazków, wzorów przemysłowych, wzorów użytkowych i innych. Druga z nich chroni szeroko rozumiane utwory i ich autorów.

Prawa własności intelektualnej i ich ochrona

Znak towarowy

Znak towarowy stanowi oznaczenie umożliwiające odróżnienie produktów lub usług jednego przedsiębiorcy od produktów lub usług oferowanych przez innego przedsiębiorcę. Istnieją różne rodzaje tego typu oznaczeń: słowne, graficzne, słowno-graficzne oraz inne (może nim być również kolor i dźwięk). Oznaczenie musi być możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych.

W pierwszej kolejności następuje zgłoszenie znaku towarowego do Urzędu Patentowego. Można go dokonać na kilka sposobów:

·       osobista wizyta w Urzędzie Patentowym,

·       wysłanie zgłoszenia pocztą tradycyjną,

·       przesłanie zgłoszenia online przez Platformę Usług Elektronicznych Urzędu Patentowego RP, po uprzednim założeniu konta,

·       wysłanie zgłoszenia faksem (a następnie dostarczenie oryginału zgłoszenia w ciągu 30 dni).

Zgłoszenie musi zawierać odpowiednie informacje, dane i załączniki.

Zgłoszenie podlega opłacie na konto Urzędu Patentowego, wynoszącej:

·       450 zł – w przypadku zgłoszenia znaku towarowego w formie papierowej, w jednej klasie towarowej według obowiązującej klasyfikacji towarów i usług

·     400 zł – w przypadku zgłoszenia znaku towarowego drogą elektroniczną przez Platformę Usług Elektronicznych Urzędu Patentowego RP, w jednej klasie towarowej według obowiązującej klasyfikacji

·       120 zł – w przypadku zgłoszenia znaku towarowego w każdej następnej klasie towarowej

·       100 zł – za oświadczenie o korzystaniu z pierwszeństwa – za każde pierwszeństwo.

Urząd Patentowy sprawdzi zgłoszenie pod kątem formalnym, a następnie ujawni je w e-Wyszukiwarce (online). Następnie rozpatrzy zgłoszenie merytorycznie, weryfikując, czy zachodzą przesłanki odmowy ochrony. Co może stanowić taką przesłankę? Na przykład to, czy dany znak nie zawiera treści obraźliwych lub niezgodnych z prawem. Jeśli Urząd uzna, że nie zachodzą przesłanki wykluczające ochronę znaku towarowego, poinformuje on o zgłoszeniu znaku towarowego w Biuletynie Urzędu Patentowego. Jeśli w ciągu 3 miesięcy nie wpłynie sprzeciw wobec zgłoszenia, Urząd wyda decyzję o udzieleniu prawa ochronnego. Ochrona przysługuje na 10 lat i może być przedłużana.

DLACZEGO WARTO ZASTRZEC LOGO? 5 WYBRANYCH KORZYŚCI

• • BUDOWA MARKI ORAZ ROZPOZNAWALNOŚCI FIRMY
  • OCHRONA MARKI
  • MOŻLIWOŚĆ ZARABIANIA NA MARCE
  • NARZĘDZIE OPTYMALIZACJI PODATKOWEJ
  • SILNE NARZĘDZIE PRAWNE DO WALKI Z KONKURENCJĄ

Pasternak LEGAL jest jako kancelaria świadcząca usługi dla biznesu zajmuje się reprezentacją Klientów w sprawach związanych z rejestracją znaków towarowych.

• bezpłatna weryfikacja wstępna znaku towarowego – dostępna pod tym linkiem
• Najczęściej zadawane pytania dotyczące znaku towarowego – czy one dotyczą również Ciebie? – zobacz więcej
• Czy wiesz jak wygląda krok po kroku procedura zastrzeżenia logo firmy ? sprawdź tutaj

Zamów bezpłatną weryfikację. Sprawdzimy dostępność Twojego oznaczenia i prześlemy ofertę z całkowitym kosztem zastrzeżenia znaku towarowego.

Rozpocznij bezpłatną wstępną weryfikację

Wypełnij formularz, celem bezpłatnej wstępnej weryfikacji zdolności rejestracyjnej znaku towarowego. Odpowiadamy szybko – sprawdź !

Wzór przemysłowy

Wzór przemysłowy stanowi element wyglądu zewnętrznego danego produktu przemysłowego lub rzemieślniczego. Może to być np. etykieta zawierająca specjalny rysunek umieszczona na opakowaniu chipsów. Nie można zgłaszać do ochrony wzorów sprzecznych z prawem lub dobrymi obyczajami, zawierających na przykład symbole religijne czy patriotyczne.

Zgłoszenia wzoru przemysłowego dokonuje się w Urzędzie Patentowym na analogicznych zasadach jak znaku towarowego. Zgłoszenie podlega opłacie w wysokości 300 zł płatnych na konto Urzędu Patentowego.

Wzór przemysłowy podlega ochronie na okres 25 lat od daty zgłoszenia wzoru przemysłowego. Przedsiębiorca jest zobowiązany do uiszczania opłat co 5 lat pod rygorem utraty prawa ochronnego.

Wynalazek

Wynalazek to propozycja rozwiązania określonego problemu technicznego, zazwyczaj w postaci wytworu materialnego ukształtowanego przestrzennie (np. urządzenia). Wynalazek musi mieć rozwiązaniem nowym i skutecznym, jak również w pewnym stopniu nowatorskim. Wynalazkiem nie będzie z kolei np. teoria naukowa, przedstawienie informacji, gra czy dzieło malarskie.

Zgłoszenia wynalazku dokonuje się w Urzędzie Patentowym na analogicznych zasadach jak opisanych wcześniej praw własności intelektualnej. Zgłoszenie powinno zawierać w szczególności opis wynalazku wskazujący cechy techniczne i graficzne przedstawienie działania wynalazku, jeżeli jest potrzebne do zrozumienia jego istoty.

Zgłoszenie wynalazku podlega opłacie, która wynosi:

·       550 zł – w przypadku zgłoszenia osobiście lub listownie

·       500 zł – w przypadku zgłoszenia drogą elektroniczną

·       25 zł – płatne za każdą stronę ponad 20 stron opisu, zastrzeżeń i rysunków

Wynalazek, na który wydany jest patent podlega ochronie na okres 20 lat.

Wzór użytkowy

Wzór użytkowy jest kolejnym rodzajem własności intelektualnej, który jest przedmiotem ochrony. Zgodnie z art. 94 ust. 1 Prawa własności przemysłowej, jest to nowe rozwiązanie o charakterze technicznym, możliwe do zastosowania przemysłowego, które dotyczy kształtu lub budowy przedmiotu o trwałej postaci albo przedmiotu składającego się ze związanych ze sobą funkcjonalnie części o trwałej postaci. Na wzór użytkowy przysługują prawa ochronne.

Uzyskanie prawa ochronnego na wzór użytkowy wymaga spełnienia kilku warunków. Musi być to rozwiązanie nowe, rozwiązujące pewien problem techniczny i cechować się trwałą postacią. Nie będzie zatem stanowić wzoru użytkowego np. wzór o charakterze wyłącznie estetycznym.

Zgłosić wzór użytkowy można w Urzędzie Patentowym. Zgłoszenie podlega opłacie na konto Urzędu Patentowego w wysokości:

·       550 zł oraz 25 zł za każdą stronę powyżej 20 stron rysunków, zastrzeżeń i opisu – w przypadku osobistego lub listownego zgłoszenia,

·       500 zł oraz 25 zł za każdą stronę powyżej 20 stron rysunków, zastrzeżeń i opisu – w przypadku zgłoszenia drogą elektroniczną.

Prawo ochronne na wzór użytkowy trwa 10 lat od daty zgłoszenia.

Utwór

Utworem jest dowolny przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, niezależnie od postaci, wartości, sposobu wyrażenia i przeznaczenia. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych wymienia przykładowe rodzaje utworów, np. wyrażone słowem, fotograficzne, muzyczne i architektoniczne. Co nie należy do kategorii utworów? Są to akty normatywne oraz ich projekty, dokumenty urzędowe, opublikowane opisy patentowe lub ochronne, jak również proste informacje prasowe. Ochrony ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych również nie daje pomysłom, odkryciom, procedurom, metodom działania oraz koncepcjom matematycznym.

Autorskie prawa majątkowe są zbywalne. Twórca może przenieść autorskie prawa majątkowe na inne osoby w drodze licencji. W tym celu powinien on zawrzeć z podmiotem zainteresowanym umowę licencji, w której określi pola eksploatacji, okres obowiązywania umowy, jak również wynagrodzenie, jakie przysługuje mu z tytułu udzielenia licencji. Ponadto, autorskie prawa majątkowe podlegają dziedziczeniu. W przypadku zawierania umów o przeniesienie autorskich praw majątkowych czy sprzedaży licencji musisz precyzyjnie określić w umowie pola eksploatacji, których dotyczy. Tematyka przenoszania praw autorskich majątkowych do utworu wymaga jednak osobnego omówienia. Podobnie jak tematyka związana z naruszeniem autorskich praw majątkowych do utworu. W kolejnych wpisach postaramy się wskazać również na to co grozi za naruszenie własności intelektualnej?

Aby mieć prawo do utworu, nie trzeba go nigdzie rejestrować. Twórca zyskuje prawo do utworu z chwilą jego stworzenia. Autorskie prawa majątkowe wygasają po 70 latach.

Spory i naruszenia praw własności intelektualnej

Z istnieniem praw własności intelektualnej wiążą się również trudne sytuacje.

Dość częstym zjawiskiem są spory o prawa własności intelektualnej między przedsiębiorcami (choć nie tylko nimi). Zdarzają się np. sytuacje, w których przedsiębiorca uznaje, że jego własność intelektualna, np. znak towarowy, jest kopiowany przez innego przedsiębiorcę, wskutek czego ponosi pewną stratę. Poszkodowany przedsiębiorca może wówczas żądać unieważnienia ochrony znaku towarowego przyznanej drugiemu przedsiębiorcy.

Spory dotyczące praw własności intelektualnej mogą dotyczyć

·       unieważnienia patentu na wynalazek, prawa ochronnego na znak towarowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego,

·       stwierdzenia wygaśnięcia patentu na wynalazek dotyczący materiału biologicznego lub jego użycia, jak również

·       stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy.

Postępowanie sporne wszczyna się na pisemny wniosek strony zainteresowanej konkretnym rozstrzygnięciem w określonym powyżej zakresie. Wniosek podlega opłacie i musi spełniać kryteria określone w ustawie Prawo własności przemysłowej. Przede wszystkim wniosek musi był właściwie opisany i uzasadniony.

Może również dochodzić do naruszeń praw własności intelektualnej, za które grozi odpowiedzialność karna. Jednym z przykładów jest obrót towarami opatrzonymi podrobionym znakiem towarowym. Grozi za to grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Na przykład może zostać ukarany podmiot prowadzący sprzedaż towarów oznaczonych znakiem bardzo podobnym do innego, funkcjonującego już w obrocie (tzw. „podróbki”).

• o tym co grozi za sprzedaż i kupno podróbek pisaliśmy tutaj

Innym przykładem przestępstwa jest plagiat, czyli wprowadzenie kogoś w błąd co do autorstwa danego utworu lub przywłaszczenie sobie autorstwa utworu. Za tego rodzaju czyn jest przewidziana kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. Należy pamiętać, że ze względu na szeroką definicję utworu, ochronie podlegają elementy, które nie zawsze intuicyjnie kojarzą się z utworem, czyli wzory przemysłowe i użytkowe oraz wynalazki.

Nie wolno też bezprawnie rozpowszechniać cudzego utworu bez uprawnienia jak również utrwalać lub zwielokrotniać cudzego utworu bez uprawnienia. Sprawca, która dopuszcza się tych czynów w celu zarobkowym, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Ściganie przestępstw dotyczących własności intelektualnej następuje na wniosek pokrzywdzonego. Oznacza to, że strona pokrzywdzona przestępczym czynem musi złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w jednostce Policji lub przesłać pisemne zawiadomienie do prokuratury.

Warto pamiętać, iż spory dotyczą praw własności intelektualnej są również przedmiotem postępowań sądowych – w sprawach cywilnych.

Jak możemy pomóc?

Problematyka ochrony własności intelektualnej jest złożona. Powyższym artykułem jedynie przybliżamy stopień jej złożoności. Służymy pomocą w przypadku kwestii dotyczących ochrony praw własności intelektualnej. W razie potrzeby jesteśmy gotowi do reprezentowania Państwa przed Urzędem Patentowym, sądem oraz innymi instytucjami. Zapraszamy do kontaktu.

Warto wiedzieć, że ochrona Twojej własności intelektualnej zaczyna się tutaj od zdobycia niezbędnej wiedzy.

Czujesz, że Twoje pomysły, marka lub prace są wartością niewątpliwą? Skorzystaj z naszej ekspertyzy w dziedzinie własności intelektualnej. Zabezpiecz swoje pomysły, bądź pewien swojej unikalności!

Zadaj nam pytanie, niezwłocznie reagujemy na potrzeby klienta, oferując skuteczną pomoc w osiągnięciu strategicznych celów.

Uzupełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, celem omówienia Twojej sprawy. Odpowiadamy szybko – sprawdź !

Tworzymy bezpieczne podstawy dla sukcesu Waszej firmy!

Jeżeli chcesz otrzymać ciekawe informacje o nowościach, produktach, usługach, a nawet szkoleniach Pasternak LEGAL.

Subskrybuj Newsletter i  bądź na bieżąco

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.