CO GROZI ZA SPRZEDAŻ I KUPNO PODRÓBEK?

Sprzedaż towarów podrobionych a prawo własności przemysłowej

Prawdziwą plagą XXI wieku jest plaga wszechobecnych towarów podrobionych, które od lat cieszą się dużą popularnością. Popularność ta wiąże się przede wszystkim z niską ceną oraz łatwiejszą dostępnością. Obecnie każdy towar można podrobić. Podrabiane są już nie tylko ubrania czy galanteria, ale również obuwie, biżuteria, meble, wyroby ceramiczne, wyroby tytoniowe, elektronika, części motoryzacyjne czy nawet różnego rodzaju lakiery samochodowe lub folie zabezpieczające. Niestety coraz więcej konsumentów woli i decyduje się na zakup towarów podrabianych, co nakręca tylko jeszcze bardziej cały mechanizm produkcji i sprzedaży podrobionych markowych towarów.

Należy jednak mieć na uwadze, iż sprzedaż towarów podrabianych – potocznie zwanymi „podróbkami”, jest przestępstwem, za które może grozić szereg kar przewidzianych m.in. w ustawie Prawo własności przemysłowej. Podrobiony znak towarowy to nic innego jak bezprawnie użyty znak identyczny albo taki, który nie może być odróżniony w zwykłych warunkach obrotu od znaku zarejestrowanego dla towarów objętych prawem ochronnym.

Przepisy art. 305 ustawy Prawo własności przemysłowej prawnie chronią możliwość niezakłócanego i wyłącznego korzystania z prawa ochronnego na znak towarowy. Przepis ten stoi więc na straży ochrony interesów podmiotów uprawnionych z tytułu rejestracji znaków towarowych, które skorzystały ze zgłoszenia znaku towarowego i zgłoszenia wzoru przemysłowego. Chodzi o przeciwdziałanie występującemu zjawisku „podszywania się” pod cudzą markę i korzystanie ze wzoru przemysłowego (tzw. „piractwo” w dziedzinie znaków towarowych). Mamy w tym wypadku do czynienia z działaniami w oczywisty sposób podważającymi zaufanie do znaków towarowych, ich zdolności do odróżniania towarów istniejących na rynku. W praktyce sprowadza się to zazwyczaj do tego, że w sklepach bądź na targowiskach oferowane są towary oznaczone bezprawnie cudzymi, zarejestrowanymi znakami towarowymi lub też takimi znakami podrobionymi. W ten sposób następuje sprzedaż towarów zazwyczaj jakościowo gorszych od oryginalnych. Oczywistą konsekwencją takiej sytuacji jest zjawisko dewaluacji marki. Są to najczęściej stosowane w wymiarze praktycznym przepisy karne prawa własności przemysłowej. [1]

Prawa własności przemysłowej

Własność przemysłowa obejmuje patenty na wynalazki, znaki towarowe, wzory przemysłowe, oznaczenia geograficzne, a w niektórych państwach, w tym w Polsce, również wzory użytkowe oraz topografie układów scalonych.

Prawa własności przemysłowej uzyskuje się w drodze zgłoszenia lub rejestracji w przeznaczonej do tego instytucji. W Polsce tą instytucją jest Urząd Patentowy RP.

Własność przemysłowa może być chroniona poprzez :

1. Patenty udzielane na wynalazki
2. Prawa ochronne na wzory użytkowe
3. Prawa wynikające z rejestracji na wzory przemysłowe
4. Prawa ochronne na znaki towarowe
5. Prawa wynikające z rejestracji na oznaczenia geograficzne
6. Prawa które wynikają z rejestracji na topografie układów scalonych
7. Przepisy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Powyższe prawa, przepisy, czy też patenty powinny zapewniać kompleksową ochronę wielu przedmiotów własności przemysłowej.

Przestępstwo wprowadzenia do obrotu

Zgodnie z obowiązującymi przepisami przestępstwo popełnia nie tylko osoba, która w celu wprowadzenia do obrotu oznacza towary podrobionym znakiem towarowym, ale również osoba, która bezpośrednio już dokonuje obrotu towarami podrobionymi. Za powyższe czyny przewidziana jest kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Większa kara przewidziana jest natomiast w sytuacji, gdy osoba oznaczająca towary podrobionym znakiem towarowym lub osoba pałająca się obrotem towarami podrobionymi czyni sobie z tych działań stałe źródło dochodu albo dopuszcza się powyższego przestępstwa w stosunku do towaru o znacznej wartości. W takiej sytuacji dla sprawców powyższych czynów przewidziana jest kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Jednak czym jest pojęcie „towaru o znacznej wartości”? Otóż z pomocą przychodzi przepis z ustawy Kodeks karny, a dokładniej art. 115 § 5, zgodnie z którym mieniem znacznej wartości jest mienie, którego wartość w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza 200.000 złotych.

Przestępstwo polegające na oznaczaniu towarów podrobionym znakiem towarowym czy wprowadzaniu takich towarów do obrotu można popełnić wyłącznie umyślnie. W przypadku przestępstwa w postaci dokonywania obrotu towarami sprawca musi działać w zamiarze bezpośrednim bądź ewentualnym, innymi słowy musi chcieć lub godzić się na to, że nie mając do tego uprawnień, dokonuje obrotu towarami oznaczonymi podrobionym znakiem towarowym.

W razie skazania za powyższe przestępstwo właściwy sąd może orzec o przepadku na rzecz Skarbu Państwa materiałów i narzędzi, jak również środków technicznych, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa, chociażby nie były własnością sprawcy. Sąd orzeka obligatoryjnie o przepadku w/w rzeczy w razie skazania za przestępstwo oznaczania towarów podrobionym znakiem towarowym lub/i dokonania obrotu towarami oznaczonymi podrobionym znakiem, z którego sprawca uczynił sobie stałe źródło dochodu albo gdy sprawca dopuścił się powyższego przestępstwa w stosunku do towaru o znacznej wartości.

Należy również pamiętać, iż poza wspomnianym powyżej art. 305 ustawy Prawo własności przemysłowej, dla ochrony z perspektywy karnoprawnej znaków towarowych znaczenie mają również art. 24 ustawy Zwalczanie nieuczciwej konkurencji, gdyż sprzedaż tak zwanych podróbek może zostać także uznana za czyn nieuczciwej konkurencji. Takie działanie otwiera również możliwość ścigania i ukarania sprawcy na drodze cywilnej. Ściganie rozpoczyna się na wniosek pokrzywdzonego przedsiębiorcy, którego znak towarowy lub zarejestrowany produkt został podrobiony.

Zapewnienie ochrony własności przemysłowej

Pokrzywdzonemu przedsiębiorcy, którego podrobione towary były sprzedawane, przysługuje roszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanej korzyści majątkowej. Roszczenie te należy udowodnić nie tylko poprzez wykazanie braku tytułu używania znaku towarowego przez naruszyciela, ale również należy udowodnić wzbogacenie się naruszyciela cudzym kosztem i odpowiadającego temu zubożenia po stronie uprawnionego. Co istotne, również w toczącym się postępowaniu karnym, poszkodowany przedsiębiorca może złożyć wniosek do sądu o orzeczenie obowiązku naprawienia wyrządzonej mu tym czynem szkody. Należy jednak pamiętać, iż brak orzeczenia obowiązku naprawienia szkody w sprawie karnej nie jest równoznaczny z niemożnością dochodzenia odszkodowania w postępowaniu cywilnym.

Odpowiedzialność konsumenta

O ile polskie przepisy przewidują odpowiedzialność zarówno karną jak i cywilną wobec sprawców dopuszczających się wprowadzenia do obrotu towarów podrobionych znakiem towarowym czy sprawców bezpośrednio dopuszczających się dokonaniem obrotu towarami podrobionymi, o tyle przepisy te nie przewidują żadnych konsekwencji dla nabywców towarów podrobionych. Oznacza to więc, iż konsumenci podróbek nie mogą ponieść m.in. odpowiedzialności karnej przewidzianej w art. 305 ustawy Prawo własności przemysłowej, bowiem takie osoby nie dokonują obrotu towarów podrabianych. Nie można ukarać również konsumenta, który nabywa towar podrabiany świadomie przyczyniając się do zwiększenia popytu na tak zwane podróbki. Również zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego – takiej osoby nie można również pociągnąć do odpowiedzialności karnej za przestępstwo paserstwa.

Pomimo obowiązujących przepisów, zgodnie z którymi podrabianie towarów oraz wprowadzanie ich do obrotu jest przestępstwem, handel podróbkami trwa w najlepsze. Niestety problem z „piractwem” znaków towarowych nie skończy się, dopóki wśród konsumentów nie zrodzi się pewna świadomość, iż działanie ich, polegające na zakupie podrabianych towarów, przyczynia się nie tylko do napędzania dalszego mechanizmu handlu podróbkami, ale również przyczynia się do powstawania szkody oraz strat u przedsiębiorców, do których należy podrobiony znak towarowy.

Czym jest wzór przemysłowy?

Wzór przemysłowy to nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, która jest nadana w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentacje.

Ochrona wzorów przemysłowych dotyczy wyglądu zewnętrznego dowolnego produktu przemysłowego lub rzemieślniczego. Można powiedzieć, że wzorem przemysłowym jest kształt lub wygląd przedmiotu. Wzorem może być faktura materiału,krój czcionki, kolor, użyte zdobienia. Wzorem przemysłowym może być praktycznie każdy przedmiot, który spełnia warunek, musi być nowy i oryginalny i taki wzór może pod warunkiem, że jest nowy i oryginalny – może być zgłoszony do rejestru wzorów przemysłowych a instytucją która zajmuje się zgłoszeniami jest urząd patentowy.

Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Zgłoszenie wzoru przemysłowego musi się odbyć przy pomocy rzecznika patentowego.

Rejestracja wzorów przemysłowych jest oparta na międzynarodowym systemie klasyfikacji wzorów przemysłowych, który jest prowadzony przez Światową Organizację Własności Intelektualnej – WIPO i jest to klasyfikacja lokarneńska.

Wzór użytkowy

Wzory użytkowe i wynalazki są przedmiotami ochrony, na które Urząd Patentowy RP udziela praw wyłącznych. Na wynalazki udzielane są patenty, a udzielenie prawa ochronnego można uzyskać na wzory użytkowe.

Pełnomocnikiem do Zgłoszenia wzoru użytkowego do Urzędu Patentowego RP najczęściej jest rzecznik patentowy.

Zachęcamy do zapoznania się z innymi pokrewnymi artykułami:

Ochrona znaku towarowego

Zastrzeżenie znaku towarowego

Logo a znak towarowy

Znak towarowy w Unii

Start up

Utwór jako przedmiot prawa autorskiego

Użytkowanie utworów bez zgody autora

Znak towarowy a logo

Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się. Kliknij .