PROCESY FRANKOWICZÓW Z BANKAMI

Kredyty frankowe stały się jednym z najbardziej kontrowersyjnych tematów w polskim systemie finansowym. W latach 2000-2010 wielu Polaków zdecydowało się na zaciągnięcie kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich, skuszeni niskimi stopami procentowymi i korzystnym kursem walutowym. Niestety, po gwałtownym wzroście kursu franka wobec złotego, wielu kredytobiorców znalazło się w trudnej sytuacji finansowej. Dziś, po latach walki z bankami, coraz więcej frankowiczów wygrywa w sądach, odzyskując swoje pieniądze i przywracając sprawiedliwość.

Spis treści:

1. Procesy frankowiczów z bankami – od czego zacząć walkę z bankiem?
2. Od czego zacząć walkę z bankiem?
3. Proces sądowy
4. Właściwość rzeczowa sądu w sprawie kredytu frankowego
5. Miejsce sądu a pozew frankowy
6. Argumentacja banku
7. Czego może domagać się frankowicz?
8. Sprawa o unieważnienie
9. Ugody
10. Kto przegrywa sprawy?
11. Zmiany w 2024 r. kredyty frankowe
12. Nowa uchwała
13. PODSUMOWANIE

Procesy frankowiczów z bankami – od czego zacząć walkę z bankiem?

Kredyty we frankach szwajcarskich były w latach 2002-2010 często wybieranym produktem bankowym nie tylko w Polsce, ale także w innych krajach szwajcarskich, twierdząc, że spłaty kredytów we frankach. Bank oferujące kredyty frankowe zachęcał klientów twierdząc, są tańsze niż w złotych ze względu na niższe oprocentowanie. Ponadto pożyczki tego typu gwarantowały wyższą zdolność kredytową i umożliwiały uzyskanie wyższego finansowania niż kredyty złotowe. Dla wielu Polaków był to jedyny sposób na uzyskanie kredytu hipotecznego. Bank oferował dwa rodzaje kredytów hipotecznych: kredyty we frankach szwajcarskich i kredyty indeksowe. W wielu przypadkach kredytobiorcy decydują się na walkę z bankami w sądzie, starając się uzyskać korzystne dla siebie rozstrzygnięcia. W ramach tych sporów często podejmowane są próby odfrankowienia kredytów lub unieważnienie umowy kredytowej.  Pozwanie banku może być trudną i długotrwałą drogą, jednak dla wielu kredytobiorców stanowi jedyną szansę na złagodzenie skutków nagłego wzrostu kursu franka. Decyzje sądowe w tych sprawach mogą mieć znaczący wpływ na sytuację finansową tysięcy osób posiadających kredyty w walucie obcej.

Od czego zacząć walkę z bankiem?

Najczęstszym pytaniem frankowiczów jest od czego zacząć walkę z bankiem?

Rozpocznij od solidnego przygotowania, polegającego na zebraniu niezbędnych dokumentów.

Pierwszym krokiem rozpoczynając proces frankowiczów z bankami będzie skierowanie się do banku i uzyskanie historii swojego kredytu. Dzięki temu będziesz mieć pełny obraz dotyczący rat kredytowych oraz ich rozliczenia – co było zaliczane na kapitał, a co na odsetki i prowizje.  Pozwoli to dokonać dokładnej analizy umowy kredytowej.  Analizę warto rozpocząć od sprawdzenia, czy umowa zawiera postanowienia niedozwolone, czyli   tzw. klauzule abuzywne.  Większość umów kredytowych we frankach szwajcarskich, zawartych między rokiem 2004 a 2010, zawiera niedozwolone postanowienia umowne. Przede wszystkim dotyczą one klauzul indeksacyjnych, denominacyjnych lub waloryzacyjnych, które umożliwiały kredytodawcom swobodne przeliczanie złotówek na franki szwajcarskie i odwrotnie, co umożliwiało dowolne kształtowanie zobowiązań frankowiczów. Masz wątpliwości? W tej analizie pomoże Ci doświadczony radca prawny.  Po ustaleniu wady umowy i stwierdzeniu podstaw do wniesienia pozwu, należy zwrócić się do Banku z prośbą o wydanie zaświadczeń. Wymagane zaświadczenia powinny zawierać następujące informacje: datę wypłaty kredytu, kwotę kredytu, zastosowany kurs przy wypłacie kredytu, wszelkie pobrane opłaty dodatkowe (takie jak prowizje, ubezpieczenia, opłaty), oraz pełną historię spłaty kredytu, obejmującą wykaz rat wraz z datami pobrania raty, zastosowanym kursem, podziałem na część odsetkową i kapitałową, oraz informację czy rata została pobrana w złotówkach czy też we frankach szwajcarskich.

Gdy otrzymasz zaświadczenia, można przejść do kolejnego kroku, jakim jest wysłanie do Banku reklamacji wraz z wezwaniem do zapłaty.  Gdy już otrzymamy z Banku odpowiedź na reklamację, można zainicjować proces sądowy.

• złożenie reklamacji do banku czym właściwie jest – zobacz więcej

Proces sądowy

Gdzie wytoczyć pozew frankowy? Jak wygląda proces w sprawie frankowiczów?

Właściwość rzeczowa sądu w sprawie kredytu frankowego

Właściwość rzeczowa sądu zależy od wartości spornego przedmiotu, czyli od kwoty naszego roszczenia. Zgodnie z przepisami dotyczącymi właściwości rzeczowej sądów:

– dla roszczeń poniżej 100 tysięcy złotych, właściwy do rozpatrzenia sprawy jest Sąd Rejonowy,

– dla roszczeń powyżej 100 tysięcy złotych, właściwy do rozpatrzenia sprawy jest Sąd Okręgowy.

Obecnie większość pozwów dotyczących kredytów frankowych kierowana jest do sądów okręgowych. Jednak dla konsumenta problemem może być ustalenie wartości roszczenia.

Miejsce sądu a pozew frankowy

Obecnie konsument posiadający kredyt frankowy może pozwać bank jedynie przed sądem w swoim miejscu zamieszkania. Taka regulacja została wprowadzona przez art. 18 ust. 1 ustawy nowelizującej z 2023 roku i będzie obowiązywać przez 5 lat od wejścia przepisu w życie. Przed tą nowelizacją, czyli przed 15 kwietnia 2023 roku, konsument miał możliwość wyboru sądu i mógł skierować pozew frankowy także do sądu właściwego ze względu na siedzibę banku. Obecnie konsument nie ma już takiej możliwości, a sprawy kredytów frankowych trafiają do sądów w całej Polsce.

Argumentacja banku

Należy spodziewać się, że bank nie będzie nam ułatwiać naszej sprawy i  będzie próbował uzasadnić swoje działania w kontekście podpisanej umowy frankowej, argumentując, że roszczenie dotyczące nieważności umowy kredytowej ze względu na klauzule abuzywne nie jest uzasadnione.

Jednym z najczęstszych argumentów, którymi banki posługują się w trakcie procesu, jest próba przedstawienia frankowicza jako osoby świadomej swoich działań i decyzji. Banki twierdzą, że informacja o ryzyku kursowym została przekazana, a mimo to kredytobiorca zdecydował się na zawarcie umowy kredytowej w frankach.  Jednakże Frankowicze często otrzymywali informacje o całkowitym bezpieczeństwie kredytów frankowych i stabilności kursu franka, ale brakowało im ­­informacji o ryzyku związanym ze zmianą kursu, co mogło prowadzić do konieczności spłaty znacznie większej kwoty niż pierwotnie pożyczono. Dodatkowo, nie byli oni informowani, że wraz ze wzrostem kursu franka wzrośnie także kwota zadłużenia. Banki także próbują przekonać, że klienci mieli możliwość negocjacji, obejmującej m.in. prowizje, marże czy warunki wypłaty kredytu. Jednakże zazwyczaj było to przedstawienie idealnego scenariusza, który nie miał zastosowania w praktyce. Banki operowały według ustalonego wzorca umownego, a indywidualne negocjacje były niemal niemożliwe. Konsument nie miał praktycznie żadnego wpływu na tabelki bankowe, które służyły do przeliczania waluty.

Czego może domagać się frankowicz?

­­­­

Frankowicz może wystąpić do sądu z kilkoma rodzajami pozwów przeciwko bankowi.

Może złożyć powództwo o unieważnienie umowy kredytowej ex tunc oraz żądać zwrotu środków.

 Może wystąpić z powództwem o przewalutowanie, czyli zmianę waluty umowy kredytowej z franka na złotówki. Może złożyć powództwo o zapłatę, zwłaszcza jeśli umowa została uznana za nieważną oraz wystąpić z powództwem opozycyjnym po wypowiedzeniu umowy przez bank.

Sprawa o unieważnienie

Co się dzieje w przypadku unieważnienia umowy kredytowej? Według wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 3 października 2018 roku (sygn. C-260/18), przedawnienie roszczenia o unieważnienie umowy kredytowej zaczyna biec od momentu złożenia pierwszego oświadczenia przez kredytobiorcę, wzywającego do unieważnienia umowy.

Sąd Najwyższy stwierdził, że w przypadku unieważnienia umowy kredytu frankowego zastosowanie ma tzw. teoria dwóch kondykcji, co oznacza, że bank może żądać zwrotu kapitału, który przedawnił się w ciągu trzech lat od uruchomienia kredytu, a kredytobiorca może żądać zwrotu wpłaconych kwot przez ostatnie 10 lat przed wniesieniem powództwa.

• więcej na temat stwierdzenia nieważności umowy kredytowej pisaliśmy tutaj – kliknij

Ugody

W ostatnich miesiącach banki coraz częściej proponują kredytobiorcom, którzy spłacają kredyty frankowe, zawarcie ugody. Ten trend szczególnie nasilił się po wyroku TSUE z 15 czerwca 2023 roku, w którym Trybunał orzekł, że w przypadku nieważności umowy kredytowej bankowi nie przysługuje tzw. wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. To skłoniło znaczną część banków, które udzieliły tego rodzaju kredytów, do proponowania kredytobiorcom zawarcia ugody, popularnie nazywanej ugoda frankowa. Ugoda frankowa to praktyka, która polega na uzgodnieniu między bankiem a kredytobiorcą, że umowa kredytu we frankach szwajcarskich pozostaje ważna, ale kredyt zostaje przekształcony na kredyt w złotówkach. Banki nie godzą się na stwierdzenie, że umowa kredytu jest nieważna – jest to po prostu niemożliwe. W treści ugody banki wyraźnie oświadczają, że umowa kredytu pozostaje ważna i obowiązująca.

Propozycje ugody bankowej można podzielić na dwa warianty.

W pierwszym przypadku rozliczenie polega na przeliczeniu kwoty udzielonego kredytu we frankach szwajcarskich na złote polskie i przeliczeniu odsetek od dnia udzielenia kredytu według stawki WIBOR tak, jakby pożyczka była wyrażona w złotych polskich.

 Obliczona kwota jest porównywana z rzeczywistą kwotą spłaty kredytu i w zależności od wyniku może się zdarzyć, że kredytobiorca będzie musiał dopłacić bankowi dodatkową kwotę lub spłacić całość kredytu

 W niektórych przypadkach możesz otrzymać zwrot pieniędzy od swojego banku

W drugim przypadku bieżące saldo kredytu wyrażone we frankach szwajcarskich przeliczane jest na złote według średniego kursu NBP W zależności od sumy spłat kredytobiorcy, bank może zmniejszyć saldo złotowe lub całkowicie je zresetować

• więcej na temat ugód z bankami pisaliśmy w tym wpisie

Kto przegrywa sprawy?

Najczęstsze przyczyny niepowodzeń:

1.   Brak klauzul abuzywnych umowie; Zanim sprawa trafi do sądu, należy sprawdzić czy faktycznie umowa z bankiem  zawiera niedozwoloną klauzulę i ocenić prawdopodobieństwo wygrania sprawy
2.   Brak statusu konsumenta; Bank wykazał brak statusu konsumenta
3.  Niewłaściwe sformułowanie roszczeń  Zawarcie w roszczeniu tylko jednego roszczenia jest poważnym błędem.  Pozew musi obejmować główne roszczenie np.  Unieważnienie umowy i roszczenie dodatkowa
4.  Spłata kredytu we frankach szwajcarskich

Niektóre banki zawarły z klientami umowy dające im możliwość spłaty kredytów we frankach szwajcarskich. W takich przypadkach banki mogłyby zyskać na przewalutowaniu kwot i rat kredytu z jednej waluty na inną, biorąc pod uwagę zarówno kursy kupna, jak i sprzedaży jakie sytuacje miały miejsce przed 2011r, zanim weszła w życie ustawa antyspredowa.

 W ramach świadczonej przez naszą Kancelarię frankową pomocy oceniamy zapisy umowy celem sprawdzenia, czy mogą one zostać uznane za nieważne w całości. Reprezentujemy w sporach frankowiczów przeciwko bankowi. Jeżeli interesuje Państwa rzetelna pomoc frankowiczom, prawnicy Pasternak Legal – dedykowany zespół z naszej kancelarii frankowej – są do Państwa dyspozycji, także w dziedzinie analizowania zapisów umowy kredytowej.

Bezpłatna weryfikacja wstępna umowy kredytowej

Zmiany w 2024 r. kredyty frankowe

Rozprawy zdalne

Jedną z pozytywnych i pewnych zmian, jakie czekają Frankowiczów w sądach w 2024 roku, jest to, że 14 marca 2024 roku weszły w życie przepisy znowelizowanego Kodeksu postępowania cywilnego dotyczące rozpraw na odległość i świadczenia usług drogą elektroniczną

Będzie to rozwiązanie trwałe, a nie tymczasowe (ten format pojawił się w czasie pandemii)

 Przewodniczący trybunału może zarządzić zdalne rozprawy w sprawach dotyczących franka szwajcarskiego, co prawdopodobnie skróci termin rozprawy

Jest to korzystne rozwiązanie dla pożyczkobiorcy, gdyż pozwala uniknąć straty czasu na dojazdy do sądu oraz pozwala uniknąć stresu związanego z wizytą w sądzie

Nowa uchwała

W czwartek 25-04-2024 r.  Izba Cywilna Sądu Najwyższego udzieliła odpowiedzi na pytania pierwszej prezes SN dotyczące kredytów frankowych. Wbrew obawom sędziów sądów powszechnych i frankowiczów, uchwała ta nie przynosi rewolucyjnych zmian. Sąd Najwyższy, w kwestii zasadniczej, opowiedział się zgodnie z wyrokami Trybunału Sprawiedliwości UE oraz dotychczasową praktyką orzeczniczą sądów polskich. Celem uchwały jest ujednolicenie orzecznictwa, ponieważ nadal część frankowiczów przegrywa w drugiej instancji.

W uchwale zawarto pięć punktów:

1. W razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie jest wiążące, w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów.

2. W razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego umowa nie wiąże także w pozostałym zakresie.

3. Jeżeli w wykonaniu umowy kredytu, która nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają samodzielne roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron.

4. Jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się co do zasady od dnia następującego po dniu, w którym kredytobiorca zakwestionował względem banku związanie postanowieniami umowy.

5. Jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, nie ma podstawy prawnej do żądania przez którąkolwiek ze stron odsetek lub innego wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych w okresie od spełnienia nienależnego świadczenia do chwili popadnięcia w opóźnienie co do zwrotu tego świadczenia.

Uchwała zapadła większością głosów. Zdania odrębne zgłosili sędziowie Sądu Najwyższego: Joanna Misztal-Konecka (pkt 2), Beata Janiszewska (pkt 2, 3), Marcin Krajewski (pkt 2), Dariusz Pawłyszcze (pkt 1-4), Krzysztof Wesołowski (pkt 2) i Kamil Zaradkiewicz (pkt 2).

PODSUMOWANIE

Podejmując decyzję o podjęciu rozmów ugodowych z bankiem czy decydując się na wniesienie pozwu do banku warto rozważyć wszelkie aspekty związane z konsekwencjami podejmowanych działań jak również zweryfikować czy w umowie zawarto klauzule niedozwolone skutkujące nieważnością umowy. Pasternak LEGAL dokonuje bezpłatnej weryfikacji wstępnej umowy kredytowej.

 Zapraszamy do zapoznania się z naszymi wcześniejszymi wpisami, w których poruszamy kwestie dotyczące kredytów frankowych:

• zmiana stóp procentowych a wzrost raty kredytu – kliknij i zobacz
• frankowicze kto to? – kliknij i zobacz więcej
• reklamacja bankowa w sprawie frankowej – kliknij i zobacz więcej
• klauzule niedozwolone w umowie o kredyt – kliknij i zobacz więcej
• Kredyt we frankach – o co chodzi? – kliknij i zobacz więcej

pozew przeciwko bankowi | odfrankowienie kredytu | proces w sprawie frankowiczów | kredyt indeksowany do franka szwajcarskiego | kredyt denominowany do franka szwajcarskiego | obrona frankowiczów

Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa. Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.