BITCOIN JAKO ŚRODEK PŁATNICZY

Z przyjemnością informujemy, że adw. Łukasz Pasternak jest autorem publikacji naukowej “Kryptowaluta i pieniądz wirtualny jako przedmiot przestępstwa z art. 310 § 1 k.k.”

Zapraszamy do zapoznania się z fragmentem publikacji poniżej:

Bitcoin nazywamy w opracowaniach ekonomicznych pieniądzem przyszłości pomimo tego, że na chwilę obecną użycie Bitcoina jako innego środka płatniczego niewątpliwie wymaga umowy społeczności, która go akceptuje. Bitcoin nie jest powszechnie uznawanym środkiem płatniczym pozwalającym na zapłatę nim w każdym miejscu i w każdym czasie. Niemożliwe jest także wskazanie podmiotu, który bezpośrednio go wyemitował. Bitcoin posiada swój byt w świecie wirtualnym, co dodatkowo potwierdza, iż Bitcoin nie jest innym środkiem płatniczym w rozumieniu przepisów kodeksu karnego. W przypadku Bitcoina nie da się również wyodrębnić która jest zobowiązana do prowadzenia rachunku oraz spełnienia świadczenia w cyklu rozliczeniowym. Środki płatnicze natomiast co do zasady cechę taką posiadają. Można stwierdzić, iż Bitcoin nie jest pieniądzem w rozumieniu art. 310 § 1 k.k., albowiem nie posiada on waloru prawnego środka płatniczego w rozumieniu ustawy o NBP, nie jest on pieniądzem obcym w rozumieniu prawa dewizowego, jak również nie jest pieniądzem elektronicznym, ponieważ cech takiego pieniądza nie posiada. Trudno także traktować Bitcoin jako instrument finansowy, skoro nie spełnia wymogów zawartych w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, ale nie jest również rzeczą w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego.

W ocenie autora uznanie Bitcoinów za inny środek płatniczy w rozumieniu przepisów kodeksu karnego, wymagałoby wprowadzenia zmian do przepisów prawa. Obecnie ustawa o NBP i prawo dewizowe nie kwalifikuja Bitcoinów jako takich. Bitcoiny są co prawda używane do umarzania zobowiązań, niemniej jednak niezbędna jest akceptacja podmiotów ich używających, dlatego cecha płatnicza Bitcoina nie jest powszechna. Niemożliwe jest ich stosowanie jako środka płatniczego bez jakichkolwiek ograniczeń. Autor niniejszego opracowania wskazuje, iż prawidłowe uznanie Bitcoinów na gruncie ustawy o VAT jako innego środka płatniczego nie sprawia automatycznie, iż rozumienie Bitcoina jako środka płatniczego powinno być takie same na gruncie ustawy karnej, tym bardziej, że z punktu widzenia prawa karnego istotna jest przede wszystkim cecha czy też funkcja płatnicza tej kryptowaluty jak również jej powszechna akceptowalność, której na chwilą obecną w przypadku Bitcoina brak. Bitcoin wciąż pozostaje nowym środkiem płatniczym, coraz powszechniej używanym w obrocie gospodarczym, ale jednak nie jest on jeszcze powszechnym środkiem płatniczym, którym mógłby zostać używany w sposób nieograniczony jako surogat pieniądza.

Można powiedzieć, że na gruncie przepisów prawa karnego niezbędna jest pilna interwencja ustawodawcy. Pojęcia, które są używane przez kodeks karny w tej chwili nie dają bowiem jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy Bitcoiny są środkami płatniczymi w rozumieniu kodeksu karnego, a wykładnia pojęcia środka płatniczego stwarza ryzyko odmiennej interpretacji w poszczególnych stanach faktycznych, a to jest niedopuszczalne na gruncie przepisów prawa karnego. Wydaje się, iż ustawodawca stanie przed bardzo trudnym zadaniem. Przepisy prawa karnego powinny z jednej strony zapewnić bezpieczeństwo funkcjonowania kryptowalut, a jednocześnie niepożądana jest nadmierna ingerencja regulacyjna, która w konsekwencji mogłaby zahamować rozwój obszaru, który już na ten moment dowodzi swojego wielkiego potencjału.

Uzupełniając rozważania wskazać należy, że podmioty fałszujące pieniądze lub inne środki płatnicze narażone są na sankcje karne przewidziane za wytwarzanie oraz wprowadzanie do obrotu pieniądza oraz środków płatniczych. Art. 310 k.k. przewiduje bardzo surowe sankcje karne za podrabianie albo przerabianie polskiego albo obcego pieniądza lub innego środka płatniczego oraz za puszczanie takiego pieniądza lub innego środka płatniczego w obieg. Nie powinno budzić wątpliwości, że dopóki celem kreacji kryptowaluty jest stworzenie alternatywnego środka płatniczego w stosunku do prawnego środka płatniczego emitowanego przez Narodowy Bank Polski (lub innego środka płatniczego rozpoznawanego przez polskie prawo), a nie podrabianie lub przerabianie tego środka, dopóty kreacja wirtualnych walut nie będzie przestępstwem określonym w art. 310 k.k. Pożądane jest działanie zmierzające do zapewnienia przepisom karnym skuteczności w różnych sytuacjach przy jednoczesnym zachowaniu odpowiedniej ścisłości przesłanek i treści odpowiedzialności karnej.

link do całej publikacji: https://pk.gov.pl/wp-content/uploads/2017/04/7985836c8a66eb6cb354e69500603a1d.doc

Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.