Spis treści:
1. Czym są zamówienia publiczne
2. Reguły zamówień publicznych – progi
3. Kiedy nie trzeba stosować prawa zamówień publicznych
4. Wyłączenia przedmiotowe
5. Wyłączenia podmiotowe
6. Przetarg publiczny i inne tryby zamówień publicznych
7. Ryzyko zmowy przetargowej
8. Złożona tematyka – pomoc Kancelarii
9. “BIZNES BEZ TAJEMNIC” – Pasternak LEGAL

Czym są zamówienia publiczne

Zacznijmy od definicji. Zamówienie publiczne stanowi odpłatną umowę pomiędzy zamawiającym będącym podmiotem administracji a wykonawcą, której przedmiotem jest realizacja robót budowlanych, dostaw lub usług. Celem udzielania zamówień publicznych jest realizacja usług publicznych na najwyższym możliwie poziomie jakości i optymalnym poziomie kosztowym, a jednocześnie z poszanowaniem zasad uczciwej konkurencji. Udzielenie zamówienia publicznego odbywa się w drodze postępowania administracyjnego. Do zawarcia umowy prowadzi szereg uporządkowanych czynności, które składają się na procedurę udzielenia zamówienia publicznego. W toku tejże procedury jednym z ważniejszych dokumentów jest specyfikacja warunków zamówienia, która stanowi podstawowy i jeden z najważniejszych dokumentów w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, albowiem określa zakres zamówienia.

Gdy przejdziemy na podstronę urzędu miasta poświęconą zamówieniom publicznym i spojrzymy na pierwsze z widocznych ogłoszeń o zamówieniach publicznych (na dzień pisania artykułu) dowiemy się, że zamawiającym jest Miasto Stołeczne Warszawa-Dzielnica Praga, zaś przedmiotem zamówienia remonty oraz awaryjne naprawy chodników i nawierzchni jezdni z trylinki, kostki betonowej, kamienia naturalnego oraz awaryjne czyszczenie kanalizacji deszczowej wykonywane na drogach gminnych położonych na terenie Dzielnicy Praga-Południe. Podmiot administracji chce rozpocząć roboty budowlane by podnieść jakość życia mieszkańców dzielnicy Praga. W jaki jednak sposób zrealizuje ten cel?

Reguły zamówień publicznych – progi

Zasady udzielania zamówień publicznych określone są głównie w Ustawie z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (PZP). Ustawa weszła w życie z początkiem 2021 r. Ustawa przewiduje progi zamówień publicznych. Pierwszy z nich to wartość 130 000 zł netto, zwana progiem bagatelności. Wartość zamówienia większa od tej kwoty oznacza, że należy obligatoryjnie stosować reguły ustawy o zamówieniach publicznych. Jeśli wartość ta jest niższa, nie oznacza to pełnej dowolności. Wówczas strony umowy stosują m.in. ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Oprócz progu bagatelności, ustawa wprowadza progi unijne, odrębne dla różnych rodzajów świadczeń i określone w euro. Są to m.in.:

– próg dla robót budowlanych określony na 5 350 000 euro netto,

– próg podstawowy dla dostaw i usług określony na 139 000 euro netto,

– próg dla zamówień na usługi społeczne określony na 750 000 euro netto.

Ogłoszenia o udzieleniu zamówień publicznych o wartości powyżej wskazanych progów oznacza, że będą stosowane bardziej restrykcyjne zasady (np. oferty wykonawców muszą być złożone w formie elektronicznej podpisanej podpisem kwalifikowanym).

Omawiane ogłoszenie dotyczy robót budowlanych. Informacja o wartości zamówienia znajduje się w dokumencie „Specyfikacja Warunków Zamówienia (SWZ)”, w którym czytamy, że mowa jest o pracach o „wartości mniejszej niż wyrażona w złotych równowartość kwoty 5 382 000 euro”. W tym przypadku będą zatem stosowane większe restrykcje.

Ustawa prawo zamówień publicznych nazywana również nową ustawą o zamówieniach publicznych wprowadza szereg zmian do dotychczas obowiązujących regulacji. Te zmiany dotyczą między innymi:

• systemu środków ochrony prawnej – na przykład w postępowaniach poniżej progów unijnych wprowadzono możliwość skarżenia każdej czynności czy zaniechania zamawiającego oraz możliwość zaskarżenia w drodze skargi kasacyjnej wyroku Sądu Okręgowego i znacząco obniżono wysokość opłat sądowych od skargi na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
• trybów udzielania tak zwanych zamówień podprogowych – na przykład wprowadzono odrębne zasady dotyczące trybów udzielania zamówień czy zawartości ogłoszeń
• umowy w sprawie zamówienia publicznego – na przykład wskazano obowiązkowy zakres postanowień umownych, zasadę współdziałania stron, katalog tak zwanych klauzul abuzywnych, czyli niedozwolonych z mocy prawa
• szeregu zmian dotyczących procesu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym w zakresie definicji pojęć, przesłanek wykluczenia czy odrzucenia oferty, pełnej elektronizacji procesu zamówienia, podstaw unieważnienia postępowania, warunków udziału w postępowaniu, terminów na zadawanie pytań do specyfikacji warunków zamówienia (SWZ)
• realizacji zamówienia – na przykład raporty z realizacji zamówienia, regulacje dotyczące sposobu rozwiązywania sporów wynikających z umowy zawartej w wyniku przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Kiedy nie trzeba stosować prawa zamówień publicznych

Prawo zamówień publicznych przewiduje szereg sytuacji, w których stosowanie rozbudowanych procedur przetargowych nie jest obowiązkowe. Wyłączenie może mieć miejsce:

• z uwagi na przedmiot udzielanego zamówienia – wyłączenia przedmiotowe
• ze względu na to, kto udziela danego zamówienia – wyłączenia podmiotowe.

Wyłączenia przedmiotowe

Zgodnie z ustawą prawo zamówień publicznych ustawy nie trzeba stosować w przypadku zamówień i konkursów dotyczących:

• usług arbitrażowych lub pojednawczych;
• określonych usług prawnych;
• usług badawczych i rozwojowych (pod pewnymi warunkami);
• nabywania własności lub innych praw do istniejących budynków lub nieruchomości;
• usług finansowych związanych z obrotem papierami wartościowymi;
• zawierania umów pożyczek i kredytów;
• usług w dziedzinie obrony cywilnej;
• nabywania uprawnień do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji;
• produkcji lub handlu bronią, amunicją lub materiałami wojennymi;

Przesłanką, która pozwala na wyłączenie PZP, jest również ochrona informacji niejawnych oraz istotnego interesu bezpieczeństwa państwa.

Wyłączenia podmiotowe

Wyłączenia podmiotowe odnoszą się do konkretnych podmiotów w ściśle określonym zakresie, wyłączenia te jednak nie będą przedmiotem niniejszego opracowania.

Przetarg publiczny i inne tryby zamówień publicznych

Na jakich zasadach będzie się odbywać proces poszukiwania wykonawcy do omawianego zamówienia publicznego? Zależy to od zastosowanego trybu. Ustawa o prawie zamówień publicznych przewiduje różne tryby udzielania zamówień publicznych, czyli formy postępowania określające warunki, które muszą być spełnione by zamówienie publiczne mogło być udzielone w danej sytuacji.

Główne tryby zamówień publicznych, które można stosować niezależnie od rodzaju zamówienia i jego wartości, to przetarg nieograniczony i przetarg ograniczony. Przetarg nieograniczony polega na tym, że zamawiający publikuje ogłoszenie o zamówienie publiczne, a każdy zainteresowany ogłoszeniem wykonawca może złożyć swoją ofertę na realizację zamówienia.

Przetarg ograniczony polega z kolei na tym, że zamawiający publikuje ogłoszenie o zamówienie publiczne, każdy zainteresowany wykonawca może składać wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a zamawiający wybiera wykonawców, których chce zaprosić do składania ofert.

Oprócz trybów podstawowych wyróżniamy:

 – negocjacje z ogłoszeniem,

– negocjacje bez ogłoszenia,

– dialog konkurencyjny,

– partnerstwo innowacyjne,

– zamówienia z wolnej ręki.

Omawiane zamówienie publiczne jest realizowane jako przetarg nieograniczony. Dzielnica Praga Południe zamieściła ogłoszenie o zamówieniu publicznym oraz przedstawiła warunki realizacji, kryteria selekcji wykonawcy oraz termin do zgłoszenia się do przetargu. Podmioty spełniające kryteria mogą składać oferty na realizację zamówienia publicznego. Na stronie został ponadto wskazany „tryb podstawowy”, co oznacza, że Dzielnica Praga Południe jako zamawiający dokonuje wyboru najkorzystniejszej oferty bez przeprowadzenia negocjacji.  

Ryzyko zmowy przetargowej

Ze względu na fakt, że wynagrodzenie za realizację zamówienia publicznego wypłacane jest ze środków publicznych należy dołożyć starań by proces wyłaniania wykonawcy był transparentny i uczciwy. Istnieje ryzyko tzw. zmowy przetargowej czyli uzgadniania przez przedsiębiorców i zamawiających warunków składanych ofert tak by można było wyłonić uzgodniony podmiot. UOKiK wskazuje kilka postaci zmowy (np. kurtuazyjne oferty czy celowe wycofywanie się z postępowania) i zachęca do zgłaszania do UOKiK informacji o podejrzeniu zmowy, możliwie z przedstawieniem dowodów. Zmowa przetargowa stanowi przestępstwo stypizowane w art. 305 Kodeksu karnego, zagrożone karą maksymalnie 8 lat pozbawienia wolności.

W ramach specjalizacji zorientowanej na regulacje prawa karnego gospodarczego Kancelaria PASTERNAK LEGAL zajmuje się obroną w sprawach tzw. zmów przetargowych czy przestępstw korupcyjnych.

Problematyka zmów przetargowych, nie ogranicza się wyłącznie do regulacji prawnych związanych z kodeksem karnym dotyka również m.in. ustawa o ochronie konkurencji, ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, czy ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych,

Sprawcy działań polegających na zakłócaniu przetargu publicznego obok odpowiedzialności prawnokarnej wyrażonej na gruncie art. 305 § 1 i 2 k.k. mogą również ponosić odpowiedzialność cywilnoprawną (odpowiedzialność odszkodowawczą), czy też odpowiedzialność prawnoadministracyjną wyrażona m.in. na gruncie ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Punktem wspólnym dla regulacji karnych, cywilnych oraz administracyjnych stanowiły będą tzw. zmowy przetargowe, które jak zostało uprzednio wskazane, mogą podlegać kryminalizacji na gruncie art. 305 § 1 i 2 k.k.

Adwokat Łukasz Pasternak jest autorem licznych publikacji z zakresu prawa karnego dotyczących przestępstw w przetargach publicznych czy też przestępstw korupcyjnych.

Złożona tematyka – pomoc Kancelarii

Obszar zamówień publicznych charakteryzuje się dużą złożonością. W niniejszym artykule przedstawiliśmy podstawy. Chętnie pomożemy w wyzwaniach związanych z zamówieniami publicznymi.

Jeżeli reprezentujesz instytucję lub jesteś osobą podejrzewaną zapraszamy do kontaktu:

Skontaktuj się

Odpowiadamy szybko. Sprawdź.

Zapraszamy do śledzenia naszego cyklu BIZNES BEZ TAJEMNIC – w ramach, którego publikujemy informacje, które wiążą się z szeroko rozumianym biznesem, prawem i podatkami.

“BIZNES BEZ TAJEMNIC” – Pasternak LEGAL

W ramach serii “BIZNES BEZ TAJEMNIC” prowadzimy Bloga, newsletter, a także zapraszamy do słuchania naszego podcastu “Biznes bez Tajemnic” – podcast prawny oraz nagrań video prowadzonych w ramach wyżej wskazanej serii. Jesteśmy dostępni na:

• pasternaklegal.pl
• youtube
• linkedin
• facebook
• instagram
• tiktok
• oraz innych mediach

“Biznes bez Tajemnic” – seria prawnicza Pasternak LEGAL to – podcast, blog i kanał prawniczy będące wynikiem misji Pasternak LEGAL chcemy wspierać przedsiębiorców w efektywnym i skutecznym prowadzeniu biznesu. Budujemy efektywne ramy prawne i podatkowe, by biznes naszych klientów był efektywny, bezpieczny i zyskowny.

Niech “Biznes bez Tajemnic” stanie się Twoim przewodnikiem w efektywnym i skutecznym prowadzeniu firmy, gdzie każdy krok jest świadomy, a sukces staje się rezultatem klarownych działań.

Czy jesteś doświadczonym przedsiębiorcą, prowadzisz własną firmę, czy też dopiero rozważasz założenie własnego biznesu – nasza seria “Biznes bez Tajemnic” dostarczy Ci cennych informacji, inspirujących rozmów i praktycznych wskazówek, które pomogą Ci odnieść sukces w biznesie.

Niech “Biznes bez Tajemnic” stanie się dla Ciebie nie tylko źródłem praktycznej wiedzy, ale także miejscem inspiracji do tworzenia własnej drogi w biznesie.

Subskrybuj nasz podcast, youtube i dołącz do naszej społeczności przedsiębiorców, którzy wspólnie rozwijają swoje umiejętności, zostać subskrybentem naszego newslettera i czerp z niego korzyści.

Subskrybuj Newsletter i  bądź na bieżąco

Zapisz się do Newslettera

“Biznes bez Tajemnic” – bo wiedza prawna, podatkowa i biznesowa nie musi być enigmatyczna. Zapraszamy do śledzenia i poznawania świata biznesu, prawa i podatków – bez tajemnic!

O Kancelarii Pasternak LEGAL – dla biznesu

Łukasz Pasternak Kancelaria Adwokacka, oferuje kompleksowe usługi prawne dla klientów biznesowych – analizujemy bieżącą sytuację i proponujemy rozwiązania, które zabezpieczą interesy finansowe przedsiębiorstwa. Wspieramy przedsiębiorców w zakresie doradztwa prawnego, reprezentacji oraz doradztwa podatkowego.

Nasze usługi mają na celu dostarczenie:

• Efektywnych rozwiązań prawnych
• Bieżącego wsparcia prawnego
• świadczymy usługi doradztwa prawnego;
• świadczymy usługi doradztwa podatkowego;
• reprezentujemy Klientów w postępowaniach sądowych;
• reprezentujemy Klientów w postępowaniach o zamówienia publiczne;
• doradzamy Klientom w postępowaniach karnych i karnych skarbowych
• prowadzimy szkolenia;
• organizujemy webinaria
• oraz tworzymy dokumenty, które mogą zostać wykorzystane przez naszych Klientów w ich bieżącej działalnośc

Jeżeli chcesz otrzymać ciekawe informacje o nowościach, produktach, usługach, a nawet szkoleniach Pasternak LEGAL.

Jeżeli reprezentujesz instytucję lub jesteś osobą podejrzewaną zapraszamy do kontaktu:

Skontaktuj się

Odpowiadamy szybko. Sprawdź.

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa. Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.