Zaliczka a przestępstwo przewłaszczenia – ORZECZNICTWO
14.09.2020
W praktyce powstał ciekawy problem dotyczący instytucji zaliczki, a mianowicie czy kwota wpłacona w ramach zaliczki za wykonanie umowy cywilnoprawnej, która następnie nie została zwrócona ze względu na brak wywiązania się z tej umowy, może być traktowana jako „powierzona” w rozumieniu art. 284 § 2 kodeksu karnego.
W rozpoznawanej przez Sąd Najwyższy sprawie (Wyrok SN V KK 391/14), Strony zawarły umowę, której przedmiotem było wybudowanie domu. Pokrzywdzeni realizując obowiązki wynikające z zawartej umowy przekazali tytułem zaliczki określoną kwotę pieniędzy. Suma zaliczki oraz wpłaconych pozostałych kwot miała równać się końcowej cenie domu.
Sąd Najwyższy uznał, iż o ile sama odmowa zwrotu pieniędzy może być traktowana jako wykonanie czynności czasownikowej przestępstwa z art. 284 § 2 k.k. (tj. przywłaszczenia) o tyle przedmiotem przywłaszczenia nie mogą być pieniądze, które stanowią przewidzianą umową zapłatę za wykonanie określonej pracy. W tym przypadku bowiem przekazywane na rzecz wykonawcy pieniądze stanowiły formę zapłaty za wykonywaną usługę, a tym samym pieniądze z chwilą ich przekazania, nie miały dla wykonawców statusu rzeczy cudzej.
Konsekwencją założenia, iż pieniądze stanowiły własność wykonawców jest uznanie że mogli oni w dowolny nimi dysponować i zarządzać (a zatem przeznaczyć je nawet na cele niezwiązane z budową domu). Różnica polega zatem na tym, iż w przypadku przestępstwa przywłaszczenia (art. 284 § 2 k.k.) osoba która przekazuje rzecz, zastrzega sobie jej zwrot, a tym samym osoba która otrzymuje taką rzecz nie ma prawa nią rozporządzać jak swoją własnością (por. np. M. Dąbrowska – Kardas, P. Kardas w: A. Zoll, Kodeks karny. Komentarz. Część szczególna. Tom III 2006, s. 230)
Reasumując powyższe należy wskazać, że Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na problem pojawiający się często na etapie postępowania przygotowawczego. Przedsiębiorcy składający zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa przez ich kontrahentów, zapominają częstokroć iż ze względu na sposób sformułowania przez nich umowy, zawiadomienia takie są całkowicie bezzasadne. Tak więc w przedmiotowym stanie faktycznym Sąd przyjął, iż przestępstwo przewłaszczenia nie ma miejsca.
Stan prawny na dzień 05.05.2015 r. niniejsza informacja w żadnym wypadku nie stanowi i nie może stanowić porady prawnej, ani wiążącej informacji prawnej.
Masz pytania?
Zapraszamy do kontaktu.
Skontaktuj się
Mogą Cię zainteresować:
Przestępstwo stalkingu na gruncie polskiego Kodeksu karnego
Art. 190a k.k., który kryminalizuje przestępstwo stalkingu, został dodany do Kodeksu karnego na skutek ustawy z 25.02.2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny (Dz.U. Nr 72, poz. 381). Przedmiotem ...
Czytaj dalej
Przestępstwo stalkingu na gruncie polskiego Kodeksu karnegoPrzestępstwo groźby karanej
Zachowanie sprawcy, wyczerpujące znamiona przestępstwa stypizowanego w art. 190 k.k., polega na grożeniu innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej. P...
Czytaj dalej
Przestępstwo groźby karanejPrzestępstwo naruszenia nietykalności cielesnej człowieka na gruncie polskiego Kodeksu karnego.
Przedmiotem ochrony przestępstwa z art. 217 k.k. jest nietykalność cielesna człowieka, która jednocześnie stanowi jedno z dóbr osobistych. Zgodnie z przytoczonym powyżej artykułem, kto uderza...
Czytaj dalej
Przestępstwo naruszenia nietykalności cielesnej człowieka na gruncie polskiego Kodeksu karnego.Skontaktuj się z nami
i dowiedz się jak możemy
Tobie pomóc
Łukasz Pasternak Kancelaria Adwokacka
ul. Malborska 1/11,
03-286 Warszawa, piętro II
Biuro w Markach
Al. J. Piłsudskiego 29, 05-270 Marki
