TYMCZASOWE ARESZTOWANIE

TYMCZASOWE ARESZTOWANIE

Tymczasowe aresztowanie na gruncie Kodeksu postępowania karnego stanowi najbardziej dolegliwy środek zapobiegawczy, który może zostać zastosowany wobec podejrzanego lub oskarżonego w toku postępowania karnego. Celem stosowanie tymczasowego aresztowania jest zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania.

Zgodnie z art. 249 k.p.k. środki zapobiegawcze można stosować w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, a wyjątkowo także w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa. Tymczasowego aresztowanie można stosować tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo.

Tymczasowe aresztowanie stanowiąc najsurowszy z przewidzianych przez ustawodawcę środków, powinien być stosowany w ostateczności, tj., gdy środki wolnościowe okażą się niewystarczające. Postawy zastosowania tymczasowego aresztowania i pozostałych środków zapobiegawczych są takie same, tym samym stopień nasilenia określonych obaw oraz potrzeba realnego zabezpieczenia toku postępowania będą determinować wybór odpowiedniego środka. 

Spis treści:
1. ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE CO TO?
2. JAK WYGLĄDA PROCEDURA TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA?
3. PRZESŁANKI ZASTOSOWANIA TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA
4. ARESZTOWANIE OBAWA MATACTWA CO TO JEST?
5. ZAGROŻENIE SUROWĄ KARĄ – PRZESŁANKA SAMOISTNA
6. KIEDY NIE MOŻNA ZASTOSOWAĆ TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA
7. ILE TRWA TYMCZASOWE ARESZTOWANIE?
8. DECYZJA O ARESZTOWANIU
9. PORĘCZENIE MAJĄTKOWE JAKO ALTERNATYWA DLA TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA
10. UPRAWNIENIA ARESZTOWANEGO
11. ODSZKODOWANIE ZA NIESŁUSZNE ARESZTOWANIE
12. PODSUMOWANIE
13. KANCELARIA PASTERNAK LEGAL – ADWOKAT WARSZAWA
14. AKADEMIA PASTERNAK LEGAL

ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE CO TO?

Środki zapobiegawcze to środki, takie jak np. poręczenie, dozór policji, czy tymczasowe aresztowanie, które mają na celu zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania.

JAK WYGLĄDA PROCEDURA TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA?

W aktualnie obowiązujących przepisach prawa o zastosowaniu tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego lub oskarżonego orzeka Sąd, do którego wpłynie od prokuratora wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania.

W przeciągu 48 godzin od zatrzymania oskarżyciel musi złożyć wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztu i złożyć go do sądu. Po wpłynięciu wniosku do Sądu, Sąd ma 24 godziny rozpatrzenie wniosku i wydanie decyzji.

W tym czasie sąd musi zapoznać się z wnioskiem prokuratora oraz materiałem dowodowym stanowiącym jego podstawę.

Ważne:

Jeżeli w przeciągu 48 godzin od zatrzymania podejrzanego Prokurator nie złoży wniosku do Sądu o zastosowanie aresztu, zatrzymany musi zostać zwolniony. Podobnie w przypadku gdy po wpłynięciu wniosku do sądu o areszt sąd w czasie 24 godzin nie rozpozna sprawy i nie wyda postanowienia, zatrzymany zgodnie z prawem musi zostać natychmiast zwolniony.

Co zawiera postanowienie o zastosowaniu aresztu tymczasowego?

Postanowienie w przedmiocie tymczasowego aresztowania musi zawierać:

1. czas na jaki zastosowano areszt
2. datę i godzinę zwolnienia
3. uzasadnienie dlaczego zastosowano tymczasowy areszt

Ważne:

Sąd stosując tymczasowy areszt musi pouczyć podejrzanego o tym jakie ma prawa, a w szczególności podejrzany musi zostać pouczony o tym, że przysługuje mu prawo wniesienia odwołania od decyzji sądu.

Podejrzany musi zostać pouczony o podstawowych prawach i obowiązkach. Jednym z nich jest prawo do poinformowania najbliższych oraz swojego obrońcy o miejscu pobytu.

Biorąc pod uwagę fakt, iż okres od zatrzymania podejrzanego do czasu rozpoznania wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania stanowi jeden z najistotniejszych etapów postępowania przygotowawczego warto skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika.

Obrońca może zostać ustanowiony przez samego podejrzanego, ale również przez inną osobę dorosłą – albowiem osoba dorosła może ustanowić dla zatrzymanego obrońcę o ile ten takiego wcześniej nie ustanowił.

Prawnicy Kancelarii PASTERNAK LEGAL wielokrotnie już na tym etapie postępowania karnego podejmują pierwsze działania mające na celu obronę interesów zatrzymanego. Ustalają linię obrony, treść zarzutów czy kontaktują się z osoba aresztowana aby ta potwierdziła upoważnienie do obrony.

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnika, nie czekaj i skontaktuj się z kancelarią.

PRZESŁANKI ZASTOSOWANIA TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA

Przesłanki zastosowania tymczasowego aresztowania dzielimy na ogólne i szczególne.

Ogólna podstawa do zastosowania środka zapobiegawczego sprowadza się do tego, że zastosowanie tymczasowego aresztowania jest możliwe tylko wtedy, gdy zebrane w sprawie dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że podejrzany lub oskarżony popełnił przestępstwo.

Dodatkowo musi zostać spełniona przesłanka szczegółowa polegająca na ziszczeniu się co najmniej jednej następującej przesłanki:

1. uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego/podejrzanego, która zachodzi w szczególności wówczas gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu;
2. uzasadniona obawa, że podejrzany/oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne;
3. wyjątkowo, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony / podejrzany, któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził;
4. oskarżonemu/podejrzanemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata.

ARESZTOWANIE OBAWA MATACTWA CO TO JEST?

Czym jest obawa matactwa ? Otóż obawa matactwa to nic innego jak sytuacja, w której zachodzi uza­sad­nio­na oba­wa, że podejrzany (oskar­żo­ny) bę­dzie na­kła­niał do skła­da­nia fał­szy­wych ze­znań lub wy­ja­śnień al­bo w in­ny bez­praw­ny spo­sób utrud­niał po­stę­po­wa­nie kar­ne (art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k.).

Obawa matactwa aby dawała możliwość stosowania tymczasowego aresztowania musi być konkretna. W przypadku gdy jednak zostanie ona spełniona obawa matactwa jako jednak z przesłanek stosowania tymczasowego aresztowania daje możliwość stosowania tymczasowego aresztowania przez sąd przy spełnieniu przesłanki ogólnej. Sąd stosujący tymczasowe aresztowanie powinien zgodnie z przepisami kodeksu postępowania karnego uzasadnić dlaczego w określonym stanie faktycznym przyjął, iż obawa ta została zrealizowana.

ZAGROŻENIE SUROWĄ KARĄ – PRZESŁANKA SAMOISTNA

Wątpliwości w doktrynie budzi stosowanie jako przesłanki samoistnej do zastosowania tymczasowego aresztowania wyłącznie przesłanki surowej kary. O jej wystąpieniu można mówić w dwóch sytuacjach opisanych w punkcie 4 powyżej, tj.:

oskarżonemu/podejrzanemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata.

W orzecznictwie zasadniczo przyjmuje się, że sama surowość grożącej podejrzanemu (oskarżonemu) kary jako czynnik zwiększający prawdopodobieństwo podjęcia działań utrudniających postępowanie, stanowi samodzielną przesłankę tymczasowego aresztowania.

Przepis ten nie powinien być jednak stosowany bez głębszej refleksji i dlatego też każdorazowo należy dokonać oceny tej przesłanki na gruncie określonego stanu faktycznego.

KIEDY NIE MOŻNA ZASTOSOWAĆ TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA

Warto zaznaczyć, iż w związku ze szczególną dolegliwością instytucji tymczasowego aresztowania ustawodawca uregulował również ograniczenia w stosowaniu aresztu tymczasowego.

Zgodnie z treścią art. 259 kodeksu postępowania karnego za ograniczenia w stosowaniu aresztu tymczasowego uznać można:

• przewidywania (na podstawie okoliczności sprawy), że sąd orzeknie w stosunku do oskarżonego karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania lub karę łagodniejszą,
• przewidywania, iż okres tymczasowego aresztowania przekroczy przewidywany wymiar kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia,
• sytuacji, w której przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą roku.

Ponadto zgodnie z art. 260. § 1. kodeksu postępowania karnego „jeżeli stan zdrowia oskarżonego tego wymaga, tymczasowe aresztowanie może być wykonywane tylko w postaci umieszczenia w odpowiednim zakładzie leczniczym, w tym w zakładzie psychiatrycznym”.

Warto wiedzieć, że:

Jeżeli szczególne względy nie stoją temu na przeszkodzie, należy odstąpić od tymczasowego aresztowania, zwłaszcza gdy pozbawienie oskarżonego wolności:

1) spowodowałoby dla jego życia lub zdrowia poważne niebezpieczeństwo;

2) pociągałoby wyjątkowo ciężkie skutki dla oskarżonego lub jego najbliższej rodziny.

ILE TRWA TYMCZASOWE ARESZTOWANIE?

W razie orzeczenia przez sąd kary pozbawienia wolności, tymczasowe aresztowanie może być stosowane aż do chwili rozpoczęcia wykonania kary.

Warto wiedzieć!

Sąd, orzekając po raz pierwszy o zastosowaniu tymczasowego aresztowania najczęściej stosując tymczasowe aresztowanie, oznacza jego termin na okres nie dłuższy niż 3 miesiące, który to czas liczy się od dnia zatrzymania.

Po upływie tego okresu uprawniony organ musi złożyć wniosek o przedłużenie stosowania tymczasowego aresztowania jeżeli jednak tego nie uczyni areszt upada, a podejrzany/oskarżony musi zostać zwolniony z aresztu.

Wniosek o przedłużenie tymczasowego aresztowania powinie zostać złożony do sądu nie później niż 14 dni przed upływem dotychczas określonego terminu stosowania tego środka.

Dalsze okresy przedłużenia aresztu

Gdy ze względu na szczególne okoliczności sprawy, nie można było ukończyć postępowania przygotowawczego, na wniosek prokuratora, sąd pierwszej instancji właściwy do rozpoznania sprawy, może przedłużyć tymczasowe aresztowanie na dalszy okres, który łącznie nie może przekroczyć 12 miesięcy.

Co ważne, łączny okres stosowania tymczasowego aresztowania, do chwili wydania pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji nie może przekroczyć 2 lat.

Ponad wskazane okresy, przedłużenia tymczasowego aresztowania może dokonać w szczególnych wypadkach sąd apelacyjny, w którego okręgu prowadzi się postępowanie.

DECYZJA O ARESZTOWANIU

Decyzja Sądu o tymczasowym aresztowaniu jak wskazano powyżej przybiera formę postanowienia, które może zostać zaskarżonego przez samego podejrzanego/oskarżonego jego obrońcę a nawet prokuratora. Zażalenie prokuratora ma najczęściej miejsce w sytuacji gdy Sąd nie zastosuje tymczasowego aresztowania lub zastosuje tzw. warunkowe tymczasowe aresztowanie.

ODWOŁANIE OD DECYZJI O ARESZTOWANIU

Decyzja sądu o zastosowaniu tymczasowego aresztowania jest zaskarżalna. Warto zatem skorzystać z pomocy fachowego pełnomocnika, sprawnie poruszającego się w materii przepisów para karnego.

Kancelaria Pasternak LEGAL posiada wyspecjalizowany zespół prawników zajmujących się reprezentacją Klientów, w sprawach karnych oraz karnych gospodarczych.

Zespół Kancelarii świadczy usługi prawne związane z:

a. reprezentacją Klientów, którym zarzuca się popełnienie przestępstwa (obrona w sprawach karnych i karnych gospodarczych);

b. działaniami prewencyjnymi mającymi na celu przeciwdziałanie przestępstwom gospodarczym (tworzymy procedury, przeprowadzamy audyty czy prowadzimy szkolenia) – (Przeciwdziałanie i działania prewencyjne)

c. doradzany czy reprezentujemy Klientów pokrzywdzonych przestępstwem; (Reprezentacja pokrzywdzonych)

Potrzebujesz pomocy obrońcy lub szukasz konsultacji prawnych związanych z obroną w sprawie karnej Zadaj nam pytanie, odpowiadamy szybko!

Skontaktuj się i zadaj nam dowolne pytanie.

Wypełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, celem omówienia Twojej sprawy. Odpowiadamy szybko – sprawdź !

Złożenie zażalenia na zastosowany areszt to jeden z elementów realizacji prawa do obrony podejrzanego/oskarżonego w procesie karnym. Zażalenie na tymczasowe aresztowanie składa się w terminie 7 dni od ogłoszenia (gdy strona była obecna przy ogłoszeniu) lub doręczenia postanowienia. Powyższy termin biegnie osobno dla podejrzanego oraz jego obrońcy. Kolejną możliwością, z której może skorzystać strona jest złożenie wniosku o zmianę lub uchylenie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. W ramach wniosku o zmianę strona może ubiegać się o ustanowienie alternatywnego środka zapobiegawczego np. dozoru policji, poręczenia majątkowego lub innego środka lub ich wariantów. Taki wniosek może być złożony w każdym czasie do odpowiedniego organu.

PORĘCZENIE MAJĄTKOWE JAKO ALTERNATYWA DLA TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA

Poręczenie majątkowe podobnie jak tymczasowe aresztowanie stanowi środek zapobiegawczy, mający na celu zapewnienie prawidłowego toku postępowania. W przeciwieństwie do tymczasowego aresztowania jest jednak środkiem nie izolacyjnym, tym samym stopień jego ingerencji w życie osoby, której dotyczy jest znacznie mniejszy.

PRAWO DO OBRONY JAKO JEDNO Z UPRAWNIEŃ ARESZTOWANEGO

Oskarżony lub podejrzany w procesie karnym ma prawo do korzystania z pomocy obrońcy. Rola adwokata w procesie obrony jest nieoceniona. Adwokat ma możliwość kontaktu z podejrzanym/oskarżonym, ale także reprezentuje go przed sądem, prokuratorem dbając o prawa podejrzanego. Adwokat może również wnosić o zmianę środków zapobiegawczych, w tym o zastąpienie aresztu tymczasowego na innym, łagodniejszy środek taki jak np. poręczenie majątkowe.

Adwokat Łukasz Pasternak jest autorem licznych publikacji z zakresu prawa karnego dotyczących przestępstw w różnych dziedzinach życia gospodarczego.

Więcej informacji znajdzie pod tym linkiem.

UPRAWNIENIA ARESZTOWANEGO

Tymczasowo aresztowany za zgoda uprawnionego organu może korzystać z prawa do kontaktu z osobami najbliższymi, a także posiada możliwość widzeń z osobami najbliższymi.

Zasady i warunki udzielania w/w widzeń zostały opisane na naszym blogu w poprzednich wpisach.

Zapraszamy również do zapoznania się z materiałami opisującymi uprawnienia podejrzanego / oskarżonego oraz osób mu najbliższych w przygotowanym przez nas ebooku.

ODSZKODOWANIE ZA NIESŁUSZNE ARESZTOWANIE

W razie niewątpliwie niesłusznego aresztowania strona może ubiegać się o odszkodowanie oraz zadośćuczynienie. Zagadnienie to z uwagi na jego obszerność z całą pewnością wymaga osobnego omówienia.

PODSUMOWANIE

Tymczasowe aresztowanie to poważne ograniczenie wolności, które ma na celu zapewnienie prawidłowego przebiegu postępowania. Jednak nawet w tej sytuacji osoba podejrzana ma prawo do obrony i powinna z niego skorzystać. Każda sytuacja jest inna i wymaga indywidualnego podejścia, dlatego warto skorzystać z profesjonalnej pomocy adwokata.

Warto wiedzieć

Okres przebywania w areszcie jest podejrzanemu (oskarżonemu) zaliczany na poczet przyszłej kary. Innymi słowy, kara ulega skróceniu o czas przebywania w areszcie.

Zapewne zainteresują Cię również inne nasze wpisy:

• TYMCZASOWE ARESZTOWANIE A KONTAKT TELEFONICZNY
• ZMIANA KARY POZBAWIENIA WOLNOŚCI
• KARUZELA VAT OSZUSTWO PODATKOWE

Zapraszamy również do zapisania się do newslettera

Baza wiedzy, informacje o produktach, i nowościach prosto na twój email. Dołącz do grona naszych subskrybentów. Zapisz się do Newslettera i bądź na bieżąco!

Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco

KANCELARIA PASTERNAK LEGAL – ADWOKAT WARSZAWA

Zespół prawa Karnego Pasternak LEGAL posiada doświadczenie w prowadzeniu zarówno postępowań spraw karnych jak i spraw karnych gospodarczych.

Obrona w postępowaniach karno gospodarczych niejednokrotnie wymaga ścisłej współpracy z praktykami w dziedzinie prawa gospodarczego czy podatkowego, co gwarantuje szczegółowe podejście do złożonych kwestii związanych z przestępstwami gospodarczymi, w tym przestępstwami korupcyjnymi. Łączymy doświadczenie w zakresie prawa karnego z doświadczeniem w zakresie prawa gospodarczego, w tym handlowego, podatkowego, prawa zamówień publicznych czy zagadnień regulacyjnych, czego wymagają sprawy z zakresu przestępstw gospodarczych.

Świadczymy wsparcie prawne nie tylko związane z obroną procesową, ale również wspieramy w działaniach profilaktycznych, w tym przeprowadzamy audyty związane z wprowadzaniem wewnętrznych procedur zgodności, służących wykrywaniu czy przeciwdziałaniu przestępstw łapownictwa, korupcji, czy prania brudnych pieniędzy, w celu minimalizacji ryzyka odpowiedzialności karnej.

Jesteśmy gotowi do podjęcia natychmiastowych działań w sytuacjach niecierpiących zwłoki.

Nasze usługi mają na celu dostarczenie:

• Efektywnych rozwiązań prawnych
• Bieżącego wsparcia prawnego
• reprezentujemy Klientów w postępowaniach sądowych;
• doradzamy Klientom w postępowaniach karnych i karnych skarbowych
• prowadzimy szkolenia;

ŚLEDŹ NAS NA YOUTUBE – Pasternak LEGAL

Jesteśmy dostępni na:

• pasternaklegal.pl
• youtube
• linkedin
• facebook
• instagram
• tiktok
• oraz innych mediach

Publikacje na YouTube oraz mediach społecznościowych są wynikiem misji Pasternak LEGAL w której chcemy wspierać społeczeństwo w efektywnym i skutecznym wykorzystaniu instytucji prawnych.

AKADEMIA PASTERNAK LEGAL – nowe miejsce w prawnej rzeczywistości

Akademia Pasternak LEGAL to materiały i szkolenia tworzone z myślą osobach działających w wielu branżach biznesu, ale również materiały i szkolenia dedykowane osobom fizycznym.

AKADEMIA PASTERNAK LEGAL – dla osób fizycznych

Akademia Pasternak LEGAL – to oferta kierowana również do osób fizycznych, szukających wsparcia w wielu dziedzinach życia codziennego, dzięki naszym partnerom merytorycznym Kancelarii Pasternak LEGAL oraz LEGAL ELITE stale poszerzamy naszą ofertę o różne materiały i produkty z wielu dziedzin prawa – tj. prawa cywilnego, rodzinnego, gospodarczego, prawa karnego czy własności intelektualnej.

Dlaczego warto skorzystać z naszej Akademii?

• Kompleksowa wiedza: Oferujemy szeroki zakres materiałów z różnych dziedzin prawa, podatków oraz biznesu, abyś mógł poszerzyć swoją wiedzę w tych kluczowych dziedzinach. Nasze materiały pokrywają tematy od podstawowych zagadnień po zaawansowane aspekty, aby sprostać potrzebom zarówno początkujących, jak i bardziej doświadczonych uczestników.
• Profesjonalne materiały: Nasze wzory pism, umów, dokumentów, checklisty oraz regulaminy zostały opracowane przez ekspertów z odpowiednich dziedzin, co gwarantuje ich wysoką jakość.
• Praktyczne zastosowanie: Nasze materiały mogą być natychmiast stosowane w Twojej codziennej pracy, życiu czy działalności biznesowej.
• Wygoda i oszczędność czasu: Wszystkie nasze materiały są dostępne online, co oznacza, że możesz korzystać z nich w dowolnym miejscu i czasie, bez konieczności wychodzenia z domu czy biura.
• Ciągłe aktualizacje: Dbamy o to, aby nasze materiały były zawsze aktualne i zgodne z najnowszymi przepisami oraz trendami w branży. Dzięki temu masz pewność, że korzystasz z najbardziej aktualnej wiedzy

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa. Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego. Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera. Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie