Co grozi za fałszerstwo dokumentów?

Zgodnie z poglądem wyrażanym przez Sąd Najwyższy bezpośrednim przedmiotem ochrony unormowania art. 270 § 1 k.k. jest zaufanie do dokumentu – jako formalnego sposobu stwierdzenia istnienia prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mogącej mieć znaczenie prawne, nie zaś samo to prawo, czy stosunek prawny, z którym konkretny podmiot łączy swój własny interes. Interes ten więc – o ile w ogóle – ulega naruszeniu lub zagrożeniu tylko w sposób pośredni, nieokreślony wprost znamionami rozważanego typu czynu.

Ustawodawca w artykule 270 k.k. stypizował czyn zabroniony odnoszący się do fałszerstwa materialnego, przez które należy rozumieć występek polegający na fizycznym przerobieniu lub podrobieniu dokumentu oraz użytkowaniu go w celu osiągnięcia korzyści lub wprowadzenia w błąd.

Przez pojęcie dokumentu, zgodnie z art. 115 § 14 k.k. rozumieć należy każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne. Z kolei podrobienie dokumentu ma miejsce, kiedy zostaje on sporządzony przez osobę nieuprawnioną przy zachowaniu pozorów pochodzenia od rzekomego wystawcy dokumentu natomiast przerobieniem dokumentu jest wprowadzenie przez osobę nieuprawnioną zmian w oryginalnym dokumencie, nadanie mu innej treści niż pierwotna, np. przez dopisanie nowych treści. Trzecim znamieniem przestępstwa z art. 270 k.k. jest posłużenie się dokumentem podrobionym lub przerobionym we wskazany wyżej sposób tak, jak gdyby był to dokument autentyczny.

Należy ponadto pamiętać, że ustawodawca w art. 270 k.k. za przestępstwo uznaje również wykorzystanie wcześniej podpisanego przez osobę trzecią blankietu lub formularza, bez uzyskania zgody tej osoby -zwłaszcza, jeśli czynność ta przyniesie szkodę osobie składającej podpis.

Działanie polegające na przerabianiu, podrabianiu i używaniu dokumentu jako autentyczny jest zagrożone karą grzywny, kara ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Taka sama kara grozi osobie, która wypełnia blankiet, opatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu używa. Natomiast za przygotowanie do ww. czynu zabronionego ustawodawca przewidział karę grzywny, karę ograniczenia wolności lub karę pozbawienia wolności do lat 2. W §  2a omawianego przepisu ustawodawca przewidział łagodniejszy wymiar kary dla sprawcy popełniającego czyn zabroniony stanowiący jednocześnie wypadek mniejszej wagi. Wypadek mniejszej wagi będzie zachodził wtedy, kiedy społeczna szkodliwość czynu nie będzie znaczna.

Źródło:

1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny,
2. Postanowienie Sądu Najwyższego z 24.08.2016 r., I KZP 5/16, OSNKW 2016/10, poz. 66,
3. Mozgawa [w:] M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, M. Kulik, M. Mozgawa, Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2021, art. 270,
4. Lach [w:] Kodeks karny. Komentarz, wyd. III, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020, art. 270,
5. Wyrok Sądu Najwyższego z 24.10.2013 r., III KK 373/13, LEX nr 1386041.
   

Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.