prawo cywilne

Zakres opieki naprzemiennej a alimenty

05.03.2025

Problem dotyczący sposobu wychowania dzieci, funkcjonowania rodziny oraz gospodarstwa domowego jest od wielu lat aktualny, a nadto do dnia dzisiejszego, jest tematem rozważań wielu socjologów, prawników oraz psychologów. Aby jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie co to opieka naprzemienna i czym jest opieka naprzemienna, warto wskazać, iż swoją podstawę odnajduje ona we władzy rodzicielskiej.

Spis treści:
1. Czym jest władza rodzicielska?
2. Czym jest piecza nad dzieckiem?
3. Jakie są sposoby na sprawowanie pieczy nad dzieckiem po rozstaniu rodziców?
4. Kiedy opieka naprzemienna jest możliwa?
5. Kiedy sąd przyznaje opiekę naprzemienną? Orzeczenia opieki naprzemiennej – kiedy?
6. Czy opieka naprzemienna wyklucza alimenty? Opieka naprzemienna a obowiązek alimentacyjny
7. Jakie alimenty w opiece naprzemiennej?
8. Opieka naprzemienna a władza rodzicielska i kontakty
9. Zalety i wady opieki naprzemiennej –  Uwaga dobro dziecka jest najważniejsze
10. Pomoc Adwokata w sprawie rodzinnej

 

Czym jest władza rodzicielska?

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską, która co do zasady przysługuje obojgu rodzicom. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Jeżeli jedno z rodziców nie żyje albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, władza rodzicielska przysługuje drugiemu z rodziców. To samo dotyczy wypadku, gdy jedno z rodziców zostało pozbawione władzy rodzicielskiej albo gdy jego władza rodzicielska uległa zawieszeniu.

Czym jest piecza nad dzieckiem?

Sprawowanie pieczy nad swoim dzieckiem polega na tym, że rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są oni także troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka oraz przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.

Jakie są sposoby na sprawowanie pieczy nad dzieckiem po rozstaniu rodziców?

Istnieje kilka sposobów funkcjonowania rodziny po rozstaniu rodziców i sprawowaniu obowiązków rodzicielskich względem wspólnego, małoletniego dziecka. Jednym z nich jest tak zwana piecza naprzemienna, zwana także opieką naprzemienną. Polega ona na tym, że dziecko spędza w podobnym stopniu, tyle samo, z każdym z rodziców. Najogólniej rzecz ujmując, oznacza to, że spędza ono około 50% czasu z tatą i 50% czasu z mamą. Kwestia opieki naprzemiennej jest pożądanym rozwiązaniem pod względem tego, że miejsce zamieszkania dziecka pozostaje nie tylko u pierwszego, ale także u drugiego rodzica. Dziecko ma więc dwa domy, a sprawy dziecka są na bieżąco kontrolowane przez tatę i mamę, w zależności gdzie akurat dziecko przebywa.

Warto wskazać, że istnieje również piecza wyłączna, która przewiduje główny kontakt z jednym z rodziców oraz piecza naprzemienna symetryczna (jako odmiana pieczy naprzemiennej, która przewiduje dokładny kontakt 50%/50%, przejawiający się na przykład w cotygodniowym podziale opieki naprzemiennej).

Zgodnie jednak z doktryną prawniczą, wskazuje się, że w przypadku klasycznej pieczy naprzemiennej, wystarczy, aby drugi z rodziców spędzał z dzieckiem co najmniej 35% całkowitego czasu dziecka. W praktyce przejawia się to tak, że dziecko spędza czas najpierw z jednym rodzicem np. przez kilka dni, a później z drugim rodzicem również przez kilka dni. Są to cykliczne i regularne odstępy, do których dziecko z czasem się przyzwyczaja. Wymaga to jednak właściwej organizacji, zarówno ze strony rodziców, jak również ze strony dziecka, szczególnie, gdy jest ono starsze. Opieka naprzemienna może polegać na funkcjonowaniu w systemie dziennym lub cotygodniowym, ale także na dłuższym okresie, czyli na przykład zmianie miejsca zamieszkania dziecka co dwa tygodnie lub nawet co miesiąc. Istnieją różne propozycje opieki naprzemiennej, ale ważne, aby dopasować najbardziej odpowiednią z nich do potrzeb danego dziecka, z uwzględnieniem jego dobra.

Kiedy opieka naprzemienna jest możliwa?

Rodzic, który chce opieki naprzemiennej, powinien zapoznać się z tym, kiedy sprawowanie opieki naprzemiennej jest możliwe. Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Jest to pewnego rodzaju plan rodzicielski.

W związku z powyższym, opieka naprzemienna jest możliwa, jeżeli jest ona zgodna z dobrem dziecka, a oboje rodzice posiadają władzę rodzicielską nad dzieckiem. Porozumienie pomiędzy rodzicami w tym zakresie jest dla sądu pomocne.  Orzeczenia opieki naprzemiennej zapadają nie tylko zagranicą, ale także w Polsce. Mitem jest stwierdzenie, że orzeczenia opieki naprzemiennej nie zapadają.

Kiedy sąd przyznaje opiekę naprzemienną? Orzeczenia opieki naprzemiennej – kiedy?

Sąd może przyznać opiekę naprzemienną wtedy, kiedy jest ona przede wszystkim zgodna z dobrem dziecka, a oboje rodzice posiadają władzę rodzicielską nad wspólnym dzieckiem. Dodatkowymi czynnikami, jakie mogą wpłynąć na możliwą opiekę naprzemienną są względy praktyczne np. bliskie miejsce zamieszkania rodziców oraz porozumienie między rodzicami. Nie ma jednak jednej reguły, która pozwoliłaby na wskazanie kiedy sąd przyznaje opiekę naprzemienną. Jest to spowodowane tym, że opieka naprzemienna nie jest regułą, nawet jeżeli powyższe kwestie zostały spełnione. Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji dziecka i rodziców.

skontaktuj się z kancelarią UMÓW SIĘ NA SPOTKANIE KANCELARIA ADWOKACKA

Czy opieka naprzemienna wyklucza alimenty? Opieka naprzemienna a obowiązek alimentacyjny

Praktyka wskazuje, że opieka naprzemienna nie wyklucza alimentów tj. nie wyklucza możliwości dochodzenia świadczeń alimentacyjnych na dziecko przez jednego rodzica wobec drugiego. Jeżeli opieka naprzemienna została przyznana, to każdy z rodziców ponosi koszty związane z utrzymaniem dziecka, ale obowiązek alimentacyjny wciąż może zostać zasądzony.  Każdy z rodziców, powinien bowiem ponosić koszty utrzymania dziecka w równej części. Jednym z obecnych mitów na temat opieki naprzemiennej, jest właśnie to, że opieka naprzemienna wyklucza alimenty. Ustanowienie naprzemiennej opieki nie zwalnia z płacenia alimentów na dziecko. To sąd decyduje o tym, kiedy alimenty zasądzi, a kiedy nie. Bierze on pod uwagę, że dziecko powinno żyć na podobnym poziomie i standardzie życia, zarówno będąc u mamy, jak również będąc u taty. Rozbieżności w zdolnościach zarobkowych i majątkowych rodziców, będą więc przemawiały za zasądzeniem świadczeń alimentacyjnych, tak, aby prawo dziecka do życia na zbalansowanym i równorzędnym poziomie, zostało zapewnione.

Jakie alimenty w opiece naprzemiennej?

Zasądzenie świadczeń alimentacyjnych na dziecko, mimo istniejącej opieki naprzemiennej, jest możliwe. Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji rodziców i dziecka. Czynnikiem wpływającym na powyższe mogą być na przykład dysproporcje w wynagrodzeniu czy chęć zapewnienia dziecku życia na podobnym poziomie. To, jakie alimenty zasądzi sąd, mimo tego, że istnieje naprzemienna opieka rodzicielska, zależy od konkretnej sytuacji rodzinnej.

Opieka naprzemienna a władza rodzicielska i kontakty

Opieka naprzemienna (piecza naprzemienna) mają kluczowy swój wyraz w kontaktach z dzieckiem, które przejawiają się tym, że dziecko w powtarzających się, naprzemiennych okresach, mieszka z każdym z rodziców. Opieka naprzemienna może być zasądzona wówczas, gdy każdy z obojga rodziców posiada władzę rodzicielską. Sąd orzeka więc o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga rodziców. Należy wskazać, że na zgodny wniosek rodziców, sąd może odstąpić od regulowania kontaktów z dzieckiem. W praktyce dzieje się to wtedy, kiedy rodzice potrafią porozumieć się wspólnie i nie ma między nimi konfliktu, a wniosek taki zadeklarują sądowi. Sytuacje życiowe są jednak różne i zazwyczaj regulowanie kontaktów ma w praktyce miejsce, nawet przy opiece naprzemiennej. Sąd uwzględnia jednak pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i także utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Główną rolę odgrywa tutaj dobro dziecka i to na nim sąd się skupia. Przez pryzmat dobra małoletniego dziecka, sąd rozstrzyga o wszystkich powyższych kwestiach. Należy wskazać, że jeżeli sprawa dotyczy więcej niż jednego dziecka, to rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, a miejsce zamieszkania dziecka jednego i drugiego, powinno być jedno.

Zalety i wady opieki naprzemiennej –  Uwaga dobro dziecka jest najważniejsze

Jedną z zalet opieki naprzemiennej jest stały i rzeczywisty kontakt dziecka z obojgiem rodziców. W praktyce wygląda to tak, że dziecko ma „dwa domy” oraz swój pokój w każdym z nich. Są to dwa, tak samo ważne miejsca dla dziecka, w których spędza ono swój czas. Ma ono kontakt z tatą i z mamą po równo, spędzając z nimi czas i żyjąc codziennością. Rodzice mają możliwość angażować się w wychowywanie dziecka po równo, rozwijać umiejętności dziecka, uczestniczyć w jego postępach i współdziałać w nadzorowaniu wykonywania obowiązków szkolnych. Należy jednak pamiętać, że takie rozwiązanie nie jest uniwersalne i dla jednego dziecka może okazać się dobre, a dla innego będzie trudnością. Warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym i zasięgnąć wsparcia w tym zakresie oraz ustalić rodzicielski plan wychowawczy. Zmiana miejsc zamieszkania, nawet w cyklicznych odstępach, może powodować u dziecka problem z poczuciem stabilności i bezpieczeństwa. Zdarza się, że w rozpatrywaniu wad i zalet opieki naprzemiennej, kluczową rolę odgrywają również kwestie praktyczne, takie jak odległość obu domów od siebie, odległość domu od szkoły, przyjaźnie osiedlowe i relacje koleżeńskie, a nadto liczne zajęcia dodatkowe dziecka. Wszystkie powyższe czynniki muszą zostać uwzględnione w zorganizowanym planie opieki naprzemiennej tak, aby funkcjonowanie dziecka w tym systemie było dla niego dobre. W sytuacji w której sąd przyznaje opiekę naprzemienną, dziecko ma większy kontakt z rodzicami, jednak taka forma opieki i zakres opieki wymagają prawidłowej organizacji.

Pomoc Adwokata w sprawie rodzinnej

Łukasz Pasternak Kancelaria Adwokacka, oferuje kompleksowe usługi prawne dla Klientów Indywidualnych w zakresie prawa rodzinnego – analizujemy bieżącą sytuację i proponujemy rozwiązania, które zabezpieczą interesy naszych Klientów. Specyfika oferowanych przez nas usług, opartych w znacznej mierze na zaufaniu Klientów nie tylko do naszej wiedzy i doświadczenia, ale przede wszystkim do naszej rzetelności i uczciwości, sprawia, iż najlepszą rekomendacją naszych usług są pozytywne opinie naszych Klientów oraz ich wola polecania naszych usług swoim najbliższym, partnerom czy współpracownikom.

 

Skontaktuj się i zadaj nam dowolne pytanie.

Wypełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, celem omówienia Twojej sprawy. Odpowiadamy szybko – sprawdź !

PASTERNAK LEGAL - RODO A EMAIL - DANE OSOBOWE W ROZUMIENIU RODO

 

Zainteresuje Cię również:

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa. Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

Masz pytania?
Zapraszamy do kontaktu.

Skontaktuj się

Mogą Cię zainteresować:

prawo cywilne

27 lutego 2025

CZY DAROWIZNA OD RODZICÓW JEST ZWOLNIONA Z PODATKU OD DAROWIZNY?

Darowizna od rodziców to jedna z najczęściej stosowanych form wsparcia finansowego dla dzieci w Polsce. W kontekście polskiego prawa podatkowego, darowizny te mogą być zwolnione z podatku, ale t...

Czytaj dalej

CZY DAROWIZNA OD RODZICÓW JEST ZWOLNIONA Z PODATKU OD DAROWIZNY?

prawo cywilne

27 stycznia 2025

JAK NAPISAĆ POZEW O PODWYŻSZENIE ALIMENTÓW?

Alimenty są świadczeniami, które mają na celu pokrycie kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze ...

Czytaj dalej

JAK NAPISAĆ POZEW O PODWYŻSZENIE ALIMENTÓW?

prawo cywilne

27 listopada 2024

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku to kluczowy dokument w procesie dziedziczenia, który formalnie potwierdza, że przejąłeś prawa do majątku po zmarły...

Czytaj dalej

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku
Wróć do bloga

Skontaktuj się z nami
i dowiedz się jak możemy
Tobie pomóc

KANCELARIA WARSZAWA
Łukasz Pasternak Kancelaria Adwokacka
ul. Malborska 1/11,
03-286 Warszawa, piętro II

KANCELARIA MARKI
Al. J. Piłsudskiego 29, 05-270 Marki

mapa
Download file
1