Podatek PCC przy zakupie samochodu?

Kupujesz samochód? Sprawdź, kto musi zapłacić podatek PCC! 

Kupno samochodu często wydaje się prostą formalnością – umowa kupna-sprzedaży, przerejestrowanie pojazdu i gotowe. Jednak w tle tej transakcji kryje się jeszcze jeden, często pomijany obowiązek: podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC).  Brak wiedzy na ten temat może prowadzić do przykrych konsekwencji – od naliczonych odsetek po poważne kary finansowe. W tym artykule wyjaśniamy szczegółowo, na kim ciąży obowiązek zapłaty podatku, ile wynosi ten podatek, jak i kiedy należy go uregulować, kto może być zwolniony z tego obowiązku oraz jakie błędy popełniane są najczęściej. Jeśli nie chcesz, by zakup samochodu zakończył się nieprzyjemną niespodzianką ze strony urzędu skarbowego – koniecznie przeczytaj ten artykuł. 

Spis treści:
1. PCC – co to jest podatek od czynności cywilnoprawnych?
2. Czym jest podatek PCC od kupna samochodu?
3. Jak stanowią przepisy
4. Czym jest podstawa opodatkowania?
5. Ile wynosi podatek od kupna samochodu?
6. Jak obliczyć podatek?
7. Zakup samochodu bez podatku? Tak, ale tylko w określonych przypadkach
8. Co jest zwolnione z podatku PCC?
9. Kto jest zwolniony z podatku PCC od kupna samochodu?
10. Jak i kiedy złożyć deklarację PCC? Krótki przewodnik
11. Zbiorcza deklaracja – kiedy możesz z niej skorzystać?
12. Jak zapłacić podatek od zakupu samochodu?
13. Terminy i adresaci – komu i kiedy przekazać dokumenty?
14. Zapłata podatku – terminy i sposoby
15. Nieopłacony podatek od zakupu samochodu – co może Ci grozić?
16. Potrzebujesz pomocy prawnej?

PCC – co to jest podatek od czynności cywilnoprawnych?   

O tym pojęciu szczegółowo pisaliśmy w naszym poprzednim artykule – zachęcamy do jego lektury, aby lepiej zrozumieć, czym jest podatek od czynności cywilnoprawnych oraz jakie są jego podstawy prawne. Dla przypomnienia przedstawiamy najważniejsze informacje. Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) został wprowadzony do polskiego systemu prawno-podatkowego na mocy ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych, która weszła w życie 1 stycznia 2001 roku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, podatek ten obciąża zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne, które zawierają transakcje lub dokonują czynności prawnych, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. ( VAT). Zakres oraz zasady obliczania i płacenia PCC określają przepisy ww. ustawy oraz stosowne rozporządzenia wykonawcze, które precyzują szczegółowe procedury związane z tym podatkiem.  jeśli chcesz lepiej zrozumieć, czym jest podatek od czynności cywilnoprawnych i skąd się wziął w polskim systemie podatkowym – koniecznie zajrzyj do naszego poprzedniego artykułu, w którym szerzej wyjaśniamy to pojęcie i jego podstawy prawne.   

Czym jest podatek PCC od kupna samochodu?   

Zakup samochodu podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), chyba że przepisy prawa przewidują wyłączenie tego obowiązku lub zwolnienie z podatku. W praktyce oznacza to, że większość transakcji kupna-sprzedaży samochodu zawieranych pomiędzy osobami fizycznymi wymaga opłacenia PCC, chyba że zachodzą szczególne okoliczności, które zwalniają z tego obowiązku.   

Jak stanowią przepisy:  

Art. 1. 4. – Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych  

Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi (…), jeżeli ich przedmiotem są:   

1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;   

2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.   

Czym jest podstawa opodatkowania?   

Podatek od wartości samochodu naliczany jest od jego wartości rynkowej, która stanowi podstawę opodatkowania – czyli kwotę, od której obliczany jest podatek. Zwykle wartość ta odpowiada cenie rynkowej pojazdu, niezależnie od kwoty wpisanej w umowie sprzedaży. Wartość rynkową ustala się na podstawie średnich cen stosowanych w obrocie podobnymi pojazdami, uwzględniając ich lokalizację, stan techniczny i stopień zużycia na dzień zawarcia umowy. Długi i obciążenia nie mają wpływu na tę wartość. Oznacza to, że nawet jeśli kupujący zapłacił mniej, podatek od wartości samochodu może zostać naliczony od wyższej kwoty, odpowiadającej rzeczywistej wartości rynkowej pojazdu.  

Ile wynosi podatek od kupna samochodu?  

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) oblicza się, stosując stawkę  podatku 2% od wartości umowy sprzedaży pojazdu.   

Jak obliczyć podatek?

Przykład obliczenia PCC: Umowa sprzedaży dotyczy samochodu osobowego o wartości rynkowej 35 000 zł. Podatek PCC wyniesie więc: 35 000 zł × 2% = 700 zł.   

Zakup samochodu bez podatku? Tak, ale tylko w określonych przypadkach  

Zakup samochodu może być zwolniony z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), jeżeli nabywcą jest osoba z niepełnosprawnością i pojazd ma służyć jej własnym potrzebom. Zwolnienie to obejmuje osoby posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności – bez względu na rodzaj schorzenia. W przypadku osób z lekkim stopniem niepełnosprawności, ulga przysługuje jedynie wtedy, gdy niepełnosprawność dotyczy narządów ruchu. 

Co istotne – z preferencji tej mogą skorzystać nie tylko osoby z niepełnosprawnością. Zwolnienie z PCC dotyczy również: 

• państw obcych i ich przedstawicielstw dyplomatycznych, wojskowych czy konsularnych, a także organizacji międzynarodowych i ich przedstawicieli – pod warunkiem, że korzystają z przywilejów i immunitetów na mocy umów międzynarodowych, zwyczajów lub ustaw (i nie są obywatelami Polski ani nie mieszkają tu na stałe, przy zachowaniu zasady wzajemności),   
• organizacji pożytku publicznego, o ile dokonują czynności cywilnoprawnych wyłącznie w ramach swojej nieodpłatnej działalności pożytku publicznego.   

Co jest zwolnione z podatku PCC? 

Z podatku PCC zwolniona jest sprzedaż samochodu, pod warunkiem, że wartość transakcji nie przekracza 1000 zł. Należy pamiętać, że chodzi o rzeczywistą wartość przedmiotu, a nie koniecznie o cenę wskazaną w umowie pomiędzy stronami.   

Przykład   

Pani Anna sprzedała swój samochód za 950 zł. Jednak faktyczna wartość rynkowa pojazdu wynosi 1200 zł. Zatem, mimo iż cena sprzedaży wynosiła poniżej 1000 zł, Pani Anna musi zgłosić tę transakcję do urzędu skarbowego i zapłacić podatek PCC. Gdyby jednak wartość rynkowa pojazdu wynosiła mniej niż 1000 zł, nie musiałaby zgłaszać sprzedaży do urzędów skarbowych.   

Ponadto:   

Umowa sprzedaży nie podlega PCC w przypadku gdy :   

• jest opodatkowana VAT albo jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej umowy jest zwolniona z VAT,   
• przedmiotem sprzedaży jest pojazd znajdujący się za granicą; 

Samochód za granicą: Zasadniczo, nie ma obowiązku zapłaty podatku PCC od zakupu auta za granicą, ponieważ podatek ten dotyczy czynności cywilnoprawnych, których przedmiot w momencie zawarcia umowy znajduje się na terytorium Polski (o wyjątkach piszemy poniżej). Należy jednak pamiętać, że brak obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych nie oznacza, iż nie należy go uiścić, jeśli umowa ze sprzedawcą została zawarta w Polsce, a pojazd w chwili zawarcia umowy znajduje się za granicą. W takim przypadku podatek PCC trzeba zapłacić.   

Kto jest zwolniony z podatku PCC od kupna samochodu?

Umowa sprzedaży samochodu, którego wartość rynkowa nie przekracza 1000 zł, jest zwolniona od PCC. Jeśli cena samochodu ustalona na 1000 zł lub mniej, odpowiada jego wartości rynkowej, nie musisz składać deklaracji PCC‑3 i płacić podatku. Jeśli zatem okazało się, że wartość rynkowa tego samochodu przekracza 1000 zł, powinieneś złożyć deklarację PCC‑3 i zapłacić podatek od wartości rynkowej samochodu.

Jak i kiedy złożyć deklarację PCC? Krótki przewodnik 

Zawarłeś umowę, która podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych (PCC)? Jeśli nie była ona spisana w formie aktu notarialnego (a więc nie uczestniczył w niej notariusz, który w takim przypadku sam rozlicza podatek), obowiązek zgłoszenia i zapłaty PCC spoczywa na Tobie.   

W takiej sytuacji musisz złożyć deklarację PCC‑3 w swoim urzędzie skarbowym. To Ty określasz w niej podstawę opodatkowania, stawkę podatku i sam obliczasz należność. Co ważne – nie musisz załączać samej umowy sprzedaży ani żadnych innych dokumentów związanych z transakcją.   

 Co, jeśli kupujących jest kilku?   

Gdy kupujących jest więcej niż jeden (np. małżonkowie wspólnie kupują samochód), do deklaracji PCC‑3 należy dołączyć formularz PCC‑3/A dla każdego z pozostałych współwłaścicieli. Jedna osoba z grona kupujących wypełnia i podpisuje główną deklarację, a reszta – tylko załączniki.   

Zbiorcza deklaracja – kiedy możesz z niej skorzystać? 

Jeśli w ciągu jednego miesiąca zawrzesz co najmniej trzy umowy objęte PCC – np. sprzedaży rzeczy ruchomych (jak samochody czy sprzęt) albo praw majątkowych, albo też umowy pożyczki – i trzecia z nich zostanie podpisana w ciągu 14 dni od pierwszej, możesz rozliczyć je zbiorczo. W takim przypadku wypełniasz deklarację PCC‑4, zamiast trzech osobnych PCC‑3.   

Jak zapłacić podatek od zakupu samochodu? 

• Online poprzez e-Urząd Skarbowy – jeśli posiadasz konto jako osoba fizyczna i jesteś zalogowany, możesz przesłać dokumenty w zakładce „e-Deklaracje” bez potrzeby używania podpisu kwalifikowanego czy danych autoryzujących.   
• Poprzez system e-Deklaracje – w tym przypadku wymagane jest podpisanie dokumentów danymi autoryzacyjnymi lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym.   
• W formie papierowej – osobiście w odpowiednim urzędzie skarbowym (może to być także dowolny inny urząd, z wyłączeniem urzędów wyspecjalizowanych), bądź za pośrednictwem poczty.   

Pamiętaj – jeśli deklarację składasz elektronicznie, załączniki (np. Formularz PCC-3/A lub PCC-4/A) należy dostarczyć jako oddzielne formularze do tego samego naczelnika urzędu, do którego trafia główna deklaracja (PCC-3 lub zbiorcza PCC-4).   

Wszystkie niezbędne formularze (PCC-3, PCC-3/A, PCC-4, PCC-4/A, PCC-4/B) są dostępne na stronie podatki.gov.pl – zarówno w wersji online, jak i do pobrania.   

Terminy i adresaci – komu i kiedy przekazać dokumenty? 

Deklaracja PCC-3 (wraz z załącznikami) powinna trafić do urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od daty zawarcia umowy.   

Deklarację PCC-4 należy złożyć najpóźniej do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.   

Dokumenty kierujemy do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania (lub siedzibę) nabywcy.   

W sytuacji, gdy kilka stron jest solidarnie zobowiązanych do zapłaty podatku, wystarczy złożyć jedną wspólną deklarację do urzędu właściwego dla jednego z nich.   

Deklaracja nie jest wymagana, jeśli:   

• umowa nie podlega podatkowi PCC,   
• zastosowanie ma zwolnienie z PCC,   
• umowa została zawarta w formie aktu notarialnego (notariusz odprowadza PCC).   

Zapłata podatku – terminy i sposoby 

W przypadku PCC-3, obowiązek zapłaty podatku przypada w terminie 14 dni od podpisania umowy – przelew kierujemy na konto bankowe właściwego urzędu skarbowego.   

Dla PCC-4 termin płatności to do 7 dnia miesiąca po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.   

Zarówno złożenie deklaracji, jak i uregulowanie należności, można zrealizować zdalnie za pośrednictwem serwisu e-Urząd Skarbowy.   

Nieopłacony podatek od zakupu samochodu – co może Ci grozić?  

Nieuregulowanie podatku w terminie może skutkować popełnieniem wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, za które grożą surowe kary finansowe. Jeżeli jednak tylko spóźnisz się z płatnością, możesz uniknąć poważniejszych konsekwencji, składając tzw. czynny żal – czyli pisemne wyjaśnienie, w którym przyznajesz się do uchybienia i deklarujesz uregulowanie należności wraz z odsetkami.  O dalszych krokach zdecyduje naczelnik urzędu skarbowego. Warto mieć na uwadze, że wysokość kary za zwłokę w zapłacie podatku od czynności cywilnoprawnych zależy od obowiązującej w danym roku płacy minimalnej.  W 2025 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 4 666 zł. To oznacza, że grzywna może sięgnąć od 467 zł (czyli 1/10 płacy minimalnej) aż do 93 320 zł (20-krotność tej kwoty).  Należy również pamiętać, że obowiązek zapłaty podatku od zakupu pojazdu przedawnia się dopiero po 5 latach.  

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Jesteśmy Kancelarią Adwokacką Pasternak Legal – specjalizujemy się w prawie cywilnym, podatkowym i obsłudze spraw konsumenckich. Skontaktuj się z nami, jeśli chcesz mieć pewność, że Twoje obowiązki podatkowe są w pełni zgodne z prawem.

Wszelkie prawa zastrzeżone Kancelaria Pasternak Legal

Skontaktuj się i zadaj nam dowolne pytanie.

Wypełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, celem omówienia Twojej sprawy. Odpowiadamy szybko – sprawdź !

Zapoznaj się z innymi naszymi artykułami, które mogą Cię zainteresować:

• PODATEK PCC 2025 – KTO MUSI ZAPŁACIĆ I KIEDY?

• CZY DAROWIZNA OD RODZICÓW JEST ZWOLNIONA Z PODATKU OD DAROWIZNY?

• KWOTA WOLNA OD PODATKU

Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa. Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.