Podatek PCC 2025 – kto musi zapłacić i kiedy?

PCC to podatek od czynności cywilnoprawnych, czyli wszystkich umów opisanych w kodeksie cywilnym. Jest płatny zarówno przy ich zawieraniu, jak i w przypadku zmiany (jeśli nastąpi podwyższenie podstawy opodatkowania), ugody czy orzeczenia sądu – jeżeli powodują takie same skutki prawne, jak te umowy.

Spis treści:
1. Podatek od czynności cywilnoprawnych – co musisz wiedzieć, by nie dać się zaskoczyć?
2. Co to znaczy podatek od czynności cywilnoprawnych?
3. Normy prawne regulujące podatek od czynności cywilnoprawnych
4. Kiedy trzeba zapłacić PCC?
5. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?
6. Czy od darowizny płaci się podatek od czynności cywilnoprawnych?
7. Podatek PCC – kto płaci?
8. Kto zapłaci PCC od sprzedaży?
9. Kto jest zobowiązany do zapłaty podatku PCC w przypadku pożyczki?
10. Jak i gdzie zapłacić PCC?
11. PCC w przypadku hipoteki
12. Podatek PCC – termin zapłaty PCC-3
13. Na jakie konto należy wpłacić podatek PCC-3?
14. Jak złożyć PCC przez Internet?
15. Zwolnienie z PCC
16. Umowa dożywocia – podatek: zwolnienie z PCC
17. Zniesienie PCC dla osób kupujących pierwsze mieszkanie
18. Podwyższony podatek dla osób kupujących więcej niż jedno mieszkanie
19. Podatek PCC od sprzedaży samochodu
20. Ile wynosi podatek od czynności cywilnoprawnych? Stawki podatku PCC
21. Zwrot PCC

Podatek od czynności cywilnoprawnych – co musisz wiedzieć, by nie dać się zaskoczyć?

Czy wiesz, że nie każda transakcja, którą zawierasz, jest zwolniona z obowiązku podatkowego? Zastanawiałeś się, kiedy musisz zapłacić podatek? Jeśli kiedykolwiek kupowałeś nieruchomość, pożyczałeś pieniądze od znajomego lub podpisywałeś umowę darowizny, to być może spotkałeś się z pojęciem podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Co to takiego? Kiedy zapłacisz, a kiedy możesz liczyć na zwolnienie z tego obowiązku?

W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na te pytania. Dowiesz się, jakie czynności cywilnoprawne podlegają opodatkowaniu, jak obliczyć wysokość PCC, a także jak uniknąć błędów przy składaniu deklaracji. Z nami unikniesz pułapek i będziesz w pełni świadomy swoich obowiązków podatkowych!

Co to znaczy podatek od czynności cywilnoprawnych?

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) został wprowadzony do polskiego systemu prawno-podatkowego na mocy ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych, która weszła w życie 1 stycznia 2001 roku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, podatek ten obciąża zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne, które zawierają transakcje lub dokonują czynności prawnych, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT). Zakres oraz zasady obliczania i płacenia PCC określają przepisy ww. ustawy oraz stosowne rozporządzenia wykonawcze, które precyzują szczegółowe procedury związane z tym podatkiem.

Normy prawne regulujące podatek od czynności cywilnoprawnych

Podstawowym aktem prawnym dotyczącym PCC jest Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. W 2023 roku została ona znowelizowana poprzez Ustawę o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o PCC oraz kilku innych.

Kiedy trzeba zapłacić PCC?

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazane zostały określone czynności cywilnoprawne, które podlegają opodatkowaniu.

Obciążeniem podatkiem PCC podlegają:

• Umowa sprzedaży (podatek PCC od sprzedaży) i umowa zamiany rzeczy oraz praw majątkowych.
• Umowa pożyczki, dotyczące pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku.
• Umowa darowizny, szczególnie związane z przejęciem przez obdarowanego długów i ciężarów darczyńcy (podatek PCC od darowizny).
• Umowa dożywocia.
• Umowa o działu spadku.
• Umowa o zniesienie współwłasności, w zakresie spłat lub dopłat.
• Ustanowienie hipoteki.
• Ustanowienie odpłatnego użytkowania (w tym nieprawidłowego) i odpłatnej służebności.
• Umowa depozytu nieprawidłowego.
• Umowa spółki.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

Obowiązek zapłaty podatku powstaje w momencie dokonania czynności cywilnoprawnej lub złożenia oświadczenia np.:

• Przy zawarciu umowy cywilnoprawnej.
• Przy każdorazowej wypłacie środków w przypadku pożyczki, jeśli kwota całości jest nieznana przy zawarciu umowy.
• Po podjęciu uchwały o podwyższeniu kapitału spółki.
• Przy ustanowieniu hipoteki lub zawarciu umowy hipotecznej.
• Po uprawomocnieniu się wyroku sądowego lub zawarciu ugody.
• Gdy podatnik powołuje się na czynność cywilnoprawną po upływie 5-letniego terminu na złożenie deklaracji.

Czy od darowizny płaci się podatek od czynności cywilnoprawnych?

Darowizna rzeczy ruchomych, nieruchomości, środków pieniężnych lub określonych praw zasadniczo nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), z wyjątkiem sytuacji, w których wiąże się z przejęciem długów, ciężarów lub innych zobowiązań darczyńcy. Zasadniczo, darowizna, która nie obejmuje długów ani innych zobowiązań, jest zwolniona z tego podatku. Oznacza to, że obdarowany nie ma obowiązku zapłaty PCC, jeżeli przyjęta darowizna nie wiąże się z żadnymi finansowymi obciążeniami. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, darowizna podlega opodatkowaniu PCC, jeśli obejmuje przejęcie przez obdarowanego długów, ciężarów lub innych zobowiązań darczyńcy. W takim przypadku obdarowany jest zobowiązany do zapłaty podatku oraz złożenia deklaracji PCC-3.

Podatek PCC – kto płaci?

Obowiązek zapłaty podatku spoczywa na podatniku, którym jest osoba zobowiązana do jego uiszczenia, zarówno osobiście, jak i przez pośrednika, którym zazwyczaj jest notariusz. Określenie, kto jest podatnikiem w danej czynności, zależy od rodzaju zawartej umowy.

Kto zapłaci PCC od sprzedaży?

Zastanawiasz się, kto jest odpowiedzialny za zapłatę podatku, jeśli kupiłeś coś na umowę sprzedaży? Podatek PCC – kto płaci? Kiedy sprzedaż podlega opodatkowaniu PCC? Jakie kroki należy podjąć, aby prawidłowo wypełnić obowiązki podatkowe?

W przypadku umowy sprzedaży, która podlega opodatkowaniu PCC, to kupujący jest zobowiązany do uiszczenia podatku. Deklarację w tej sprawie składa się za pomocą formularza PCC-3.

Kto jest zobowiązany do zapłaty podatku PCC w przypadku pożyczki?

Kto ponosi obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku zawarcia umowy pożyczki? Jakie formalności należy dopełnić, aby prawidłowo rozliczyć ten podatek?

W przypadku umowy pożyczki obowiązek zapłaty podatku PCC spoczywa na pożyczkobiorcy. Zobowiązany do uiszczenia podatku składa formularz PCC-3, który stanowi deklarację dla tej czynności.

Obowiązek zapłaty podatku w pozostałych przypadkach:

• Przy umowie zamiany – obowiązek mają obie strony czynności,
• W przypadku umowy darowizny – obowiązek ciąży na obdarowanym,
• Przy umowie dożywocia – zobowiązany jest nabywca nieruchomości,
• W przypadku umowy o dział spadku lub zniesienie współwłasności – obowiązek ma osoba nabywająca rzeczy lub prawa majątkowe przekraczające jej udział w spadku lub współwłasności,
• Przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania lub odpłatnej służebności – zobowiązany jest użytkownik lub nabywca prawa służebności,
• W przypadku umowy pożyczki i depozytu nieprawidłowego – obowiązek ma pożyczkobiorca lub przechowawca,
• Przy ustanowieniu hipoteki – zobowiązany jest ten, kto składa oświadczenie woli o jej ustanowieniu,
• W umowie spółki cywilnej – obowiązek mają wspólnicy, a w przypadku innych umów spółki – obowiązek spoczywa na samej spółce.

Jak i gdzie zapłacić PCC?

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) można uiścić na kilka sposobów: osobiście w urzędzie skarbowym, za pośrednictwem Internetu lub wysyłając dokumenty pocztą. Deklarację PCC należy złożyć w odpowiednim urzędzie skarbowym, który zależy od okoliczności:

1. Dla osób fizycznych – właściwy urząd skarbowy to ten, który znajduje się w miejscu zamieszkania podatnika.
2. Dla osób prawnych – odpowiedni będzie urząd skarbowy właściwy dla siedziby firmy, jeżeli umowa nie dotyczy nieruchomości.
3. W przypadku, gdy podatek dotyczy kilku osób lub firm – należy złożyć deklarację w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania jednej z osób lub siedziby jednej z firm.
4. Przy umowach spółek, deklarację składa się w urzędzie skarbowym, którego właściwość obejmuje siedzibę spółki.
5. W sytuacji nabycia rzeczy lub praw majątkowych z zagranicy – PCC należy uiścić w urzędzie skarbowym odpowiednim dla miejsca nabycia.

PCC w przypadku hipoteki:

W przypadku nabycia nieruchomości na kredyt hipoteczny, obowiązek obliczenia i zapłaty podatku PCC spoczywa na notariuszu, który dokona stosownych formalności.

Podatek PCC – termin zapłaty PCC-3

Zasadniczo, podatnicy mają obowiązek złożyć deklarację PCC-3 oraz uiścić podatek w terminie 14 dni od daty zakupu nieruchomości lub dokonania innej czynności skutkującej obowiązkiem podatkowym. Podatek należy zapłacić w ciągu 14 dni od zaistnienia obowiązku podatkowego.

Na jakie konto należy wpłacić podatek PCC-3?

PCC należy zapłacić na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego. Wykaz numerów kont bankowych urzędów skarbowych Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) jest dostępny na stronie rządowej.

Jak złożyć PCC przez Internet?

Aby złożyć deklarację PCC-3 przez e-Urząd Skarbowy, wystarczy zalogować się do systemu, przejść do zakładki e-Deklaracje, a następnie wybrać opcję PCC. Formularz zawiera już dane osobowe podatnika, a system prowadzi użytkownika przez resztę pól, udzielając wskazówek, jak poprawnie wypełnić deklarację. Użytkownik jest również informowany o konieczności uzupełnienia wszystkich wymaganych informacji. Po wprowadzeniu danych system informuje, że deklaracja jest gotowa do wysłania. Serwis e-Urząd Skarbowy pozwala również na zapisanie wersji roboczej formularza, co umożliwia powrót do wypełniania deklaracji bez konieczności ponownego wpisywania danych. Wprowadzone informacje można przechować przez 90 dni. Wypełnioną deklarację PCC-3 można złożyć elektronicznie w usłudze E-deklaracje na Portalu Podatkowym.

Zwolnienie z PCC

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) nie jest należny w przypadku transakcji, które są opodatkowane VAT. Przykładowo, zakup mieszkania od dewelopera nie podlega PCC, gdyż transakcja ta jest opodatkowana VAT. PCC nie zapłacimy również w przypadku sprzedaży lub zamiany, jeśli jedna ze stron jest zwolniona z VAT.

Podatek PCC wyłączenia:

Nie musisz płacić PCC, gdy:

• Zawierasz umowę, jako wspólnik (akcjonariusz) ze spółką kapitałową,
• Kupujesz przedmioty ruchome o wartości do 10 tys. zł,
• Nabywasz obce waluty,
• Pożyczasz pieniądze od członków najbliższej rodziny,
• Bierzesz pożyczkę od innych osób, której wartość nie przekracza 1000 zł.

Umowa dożywocia – podatek: zwolnienie z PCC

Umowa dożywocia polega na przekazaniu nieruchomości przez jedną stronę na rzecz drugiej, która zobowiązuje się do zapewnienia jej utrzymania do końca życia. Zasadniczo, taka umowa podlega opodatkowaniu podatkiem (PCC).

Istnieje jednak możliwość zwolnienia z PCC w przypadku, gdy grunty nabyte na podstawie umowy dożywocia tworzą gospodarstwo rolne o powierzchni od 11 ha do 300 ha lub powiększają takie gospodarstwo. Warunkiem jest, aby nabywca prowadził to gospodarstwo, przez co najmniej 5 lat.

Zniesienie PCC dla osób kupujących pierwsze mieszkanie

Z dniem 31 sierpnia 2023 roku weszła w życie nowelizacja przepisów dotyczących PCC, która zwalnia z obowiązku zapłaty podatku osoby kupujące swoje pierwsze mieszkanie lub dom. Zmiana dotyczy tylko nieruchomości z rynku wtórnego. Dzięki temu zwolnieniu, kupujący mogą zaoszczędzić od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Zwolnienie dotyczy tylko osób fizycznych, które nigdy wcześniej nie były właścicielami nieruchomości. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy osoba otrzymała w spadku nie więcej niż połowę mieszkania lub domu.

Zwolnieniu podlegają:

• Prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
• Prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
• Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Warto jednak pamiętać, że zwolnienie nie obejmuje transakcji zawartych przed 31 sierpnia 2023 roku.

Podwyższony podatek dla osób kupujących więcej niż jedno mieszkanie

Aby zrekompensować preferencje podatkowe dla kupujących swoje pierwsze mieszkanie, wprowadzono wyższy podatek dla osób nabywających piątą i kolejne nieruchomości mieszkalne. Podatek wynosi 6% i dotyczy osób, które kupują:

• Co najmniej sześć lokali mieszkalnych w jednym lub kilku budynkach na jednej działce gruntowej, które są opodatkowane VAT-em,
• Co najmniej pięć lokali mieszkalnych lub udziałów w takich lokalach

Podatek PCC od sprzedaży samochodu

W przypadku zawarcia umowy sprzedaży samochodu, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT nabywca zobowiązany jest do złożenia deklaracji PCC-3 w odpowiednim urzędzie skarbowym oraz uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% od wartości rynkowej samochodu.

Jednak warto pamiętać, że nie zawsze występuje obowiązek zapłaty tego podatku. Z obowiązku zapłaty podatku PCC od zakupu samochodu wyłączone są następujące przypadki:

• Nabycie pojazdu, do którego zastosowano podatek VAT (np. Zakup nowego samochodu)
• Umowa zawarta za granicą, przez osobę, która nie ma miejsca zamieszkania ani siedziby w Polsce,
• Zakup pojazdu przez osobę niepełnosprawną, który jest przeznaczony do jej użytku osobistego,
• Jeżeli wartość rynkowa samochodu nie przekracza kwoty 1000 zł.

Zatem choć zasada jest dość jasna, w praktyce pojawiają się wyjątki, które mogą zwolnić nabywcę z obowiązku płacenia podatku PCC. Warto zawsze upewnić się, czy spełniamy warunki zwolnienia, aby uniknąć niepotrzebnych obowiązków podatkowych.

Ile wynosi podatek od czynności cywilnoprawnych? Stawki podatku PCC

Podatek PCC przy zakupie: W przypadku umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa spółdzielczego lub prawa użytkowania wieczystego podatek wynosi 2% wartości rynkowej. Wartość rynkową przedmiotu ustala się na podstawie przeciętnych cen, uwzględniając miejsce, stan i stopień zużycia przedmiotu. Natomiast dla innych praw majątkowych podatek wynosi 1% wartości.

1. Podatek PCC od hipoteki: ·Stawka wynosi 0,1% od kwoty zabezpieczonej wierzytelności w przypadku istniejącej wierzytelności. Jeśli wysokość wierzytelności nie jest znana, podatek wynosi 19 zł.
2. Podatek PCC od pożyczki: ·Podatek wynosi 0,5% wartości pożyczki lub wysokości każdej wpłaty, jeśli wartość pożyczki nie była znana w momencie zawierania umowy.
3. Podatek PCC przy innych umowach cywilnoprawnych:

• 0,5% dla umowy spółki,
• 1% wartości praw przy umowach o odpłatne użytkowanie lub służebność,
• 2% wartości dla umów o zniesienie współwłasności, zamiany, darowizny, dożywocia lub umowy o działu spadku.

Zwrot PCC

W odniesieniu do przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, kwestie związane ze zwrotem podatku regulowane są w art. 11 tejże ustawy. Zgodnie z jego treścią, możliwość ubiegania się o zwrot uiszczonego podatku występuje w następujących przypadkach:

1. W sytuacji, gdy skutki prawne złożonego oświadczenia woli zostały uchylone z uwagi na jego nieważność względną.
2. Gdy warunek zawieszający, od którego uzależniona była skuteczność dokonanej czynności cywilnoprawnej, nie ziścił się.
3. W przypadku, gdy spółka nie została wpisana do rejestru przedsiębiorców albo gdy wysokość kapitału zakładowego spółki kapitałowej została ujawniona w rejestrze w kwocie niższej niż wskazana w umowie spółki – zwrotowi podlega nadpłata, tj. różnica między podatkiem zapłaconym a należnym.
4. W razie, gdy podwyższenie kapitału zakładowego spółki nie zostało wpisane do rejestru przedsiębiorców albo zostało wpisane w kwocie niższej niż przewidziana w uchwale – zwrot dotyczy nadpłaconej kwoty podatku wynikającej z różnicy między podatkiem zapłaconym a należnym.
5. Gdy nie doszło do wpisu hipoteki do księgi wieczystej, co skutkuje brakiem skuteczności czynności w zakresie ustanowienia zabezpieczenia.

W każdym z powyższych przypadków, zgodnie z ustawą, możliwe jest wystąpienie z wnioskiem o zwrot podatku nienależnie uiszczonego lub nadpłaconego.

Szukasz pomocy przy podatku PCC lub innych obowiązkach podatkowych? Nasza kancelaria prawno-podatkowa od lat skutecznie wspiera przedsiębiorców i firmy w zakresie doradztwa podatkowego – skontaktuj się z nami i skorzystaj z doświadczenia ekspertów.

Wszelkie prawa zastrzeżone Kancelaria Pasternak Legal

Skontaktuj się i zadaj nam dowolne pytanie.

Wypełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, celem omówienia Twojej sprawy. Odpowiadamy szybko – sprawdź !

Zainteresuje Cię również:

• CZY DAROWIZNA OD RODZICÓW JEST ZWOLNIONA Z PODATKU OD DAROWIZNY?

• DAROWIZNA A SPADEK

• PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH – CO TO JEST PIT?

Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa. Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.