ALIMENTY NA ŻONĘ LUB MĘŻA – CO MUSISZ WIEDZIEĆ?

Alimenty są świadczeniami, które mają na celu pokrycie kosztów utrzymania i zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb osoby, wobec której są przyznawane. Zdarza się, że były małżonek płaci alimenty na żonę po rozwodzie. Obowiązek alimentacyjny małżonka może stanowić również obowiązek dostarczania środków utrzymania dla byłego męża.

Alimenty na współmałżonka po rozwodzie są normalnym procederem. Wbrew pozorom nie jest tak, że uprawnionymi osobami do utrzymania alimentów mogą być tylko dzieci. Oznacza to, że istnieje możliwość uzyskania alimentów od żony albo od męża po rozwodzie. Zasądzenie alimentów na rzecz małżonka nie musi być kłopotliwe. W tym artykule dowiesz się, od czego zależy wysokość alimentów na małżonka, kiedy małżonkowi przysługują alimenty oraz jak można je uzyskać i czy rozwód z orzeczeniem o winie może mieć na nie wpływ.

Spis treści:
1. KIEDY MAŁŻONKOWI PRZYSŁUGUJĄ ALIMENTY?
2. ALIMENTY W TRAKCIE ROZWODU – CZY W PRZYPADKU ROZWODU ISTNIEJE OBOWIĄZEK PŁACENIA ALIMENTÓW NA BYŁEGO MAŁŻONKA?
3. ALIMENTY W TRAKCIE MAŁŻEŃSTWA
4. ALIMENTY NA BYŁEGO MAŁŻONKA – KIEDY WYGASA OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY NA BYŁEGO MAŁŻONKA? ALIMENTY NA ŻONĘ PO ROZWODZIE, ALIMENTY NA MĘŻA PO ROZWODZIE
5. ALIMENTY A NIEDOSTATEK – CZYM JEST NIEDOSTATEK?
6. OD CZEGO ZALEŻY WYSOKOŚĆ ALIMENTÓW NA MAŁŻONKA?
7. MOŻLIWOŚCI MAJĄTKOWE I ZAROBKOWE
8. SKUTKI NIE PŁACENIA ALIMENTÓW NA MAŁŻONKA
9. ALIMENTY POMOC PRAWNIKA
10. POMOC ADWOKATA W SPRAWIE RODZINNEJ

KIEDY MAŁŻONKOWI PRZYSŁUGUJĄ ALIMENTY?

Po pierwsze, byłemu małżonkowi mogą przysługiwać alimenty (alimenty na żonę lub męża), jeżeli wystąpi on z odpowiednim żądaniem. Żądać alimentów może więc były mąż albo była żona. Ważne, aby jednak wiedzieć, że przy wyroku rozwodowym, Sąd z urzędu nie orzeka o alimentach dla małżonka. Konieczna jest więc własna ingerencja i wystąpienie z żądaniem.

Po drugie, jeżeli starasz się o alimenty od byłego małżonka, nie możesz być uznany za wyłącznie winnego za rozpad małżeństwa. W powyższym zakresie dopuszczalna jest tzw. współwinność, a najlepiej niewinność. Sąd orzeka o winie lub jej braku przy wyroku rozwodowym. Rozwód z orzeczeniem o winie męża lub rozwód z wyłącznej winy męża stanowi więc przesłankę, by potrzeby małżonka niewinnego (alimenty na byłą żonę), były zasądzone.

Po trzecie, aby ubiegać się o alimenty, należy spełnić przesłankę niekorzystnej sytuacji majątkowej, polegającej albo na znalezieniu się w stanie niedostatku albo znalezieniu się w sytuacji istotnego pogorszenia sytuacji materialnej. Małżonek płacący alimenty na żonę która nie pracuje również mogą istnieć. Nie jest wymagane, aby żona pracowała. Wszystko zależy od indywidualnej oceny dokonanej przez Sąd.

Przy ocenie, czy nastąpiło istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, należy jednak brać pod uwagę warunki materialne tego małżonka, jakie miałby, gdyby drugi z małżonków spełniał należycie swoje obowiązki i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie. Wysokość alimentów będzie także od tego zależała.

ALIMENTY W TRAKCIE ROZWODU – CZY W PRZYPADKU ROZWODU ISTNIEJE OBOWIĄZEK PŁACENIA ALIMENTÓW NA BYŁEGO MAŁŻONKA?

W przypadku rozwodu, nie istnieje odgórny obowiązek płacenia alimentów na byłego małżonka. Sąd nie orzeka z urzędu o takich świadczeniach. Orzeka on jednak na wniosek małżonka. W związku z powyższym, po rozwodzie istnieje możliwość płacenia alimentów na byłego męża lub byłą żonę, jednak nie zawsze jest to obowiązkiem. O tym rozstrzyga sąd.

Istnieją dwa rozwiązania alimentacyjne, określane przez doktrynę prawniczą typem zwykłym i typem rozszerzonym.

       I.          Typ zwykły dotyczy sytuacji, w której małżonek rozwiedziony , który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

     II.          Typ rozszerzony dotyczy natomiast sytuacji, w której jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego. Wówczas sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Powyższy typ rozszerzony nie wymaga więc bycia w niedostatku, a jedynie istotnego pogorszenia sytuacji materialnej. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy nie definiuje tutaj ani tego, jakie są potrzeby małżonka niewinnego, ani czym jest istotne pogorszenie sytuacji materialnej, jednak powyższe kwestie można wynieść z judykatury, która nakreśliła pewne próby pojęciowe.

ALIMENTY W TRAKCIE MAŁŻEŃSTWA

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy wskazuje, że oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Warto podkreślić, iż małżonek może dochodzić zaspokajania powyższych potrzeb zarówno wtedy, gdy rodzinę tworzą małżonkowie i dzieci będące na ich utrzymaniu, jak i wtedy, gdy w rodzinie dzieci takich nie ma. Zabezpieczenie potrzeb rodziny jest popularnym sposobem na uzyskanie tak zwanych alimentów w trakcie małżeństwa. Małżonkowie mają obowiązek przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny. Gdy jeden tego nie czyni, sytuacja materialna rodziny się pogarsza, a żądanie drugiego małżonka może zostać uwzględnione.

Sąd Najwyższy w wyroku o sygnaturze I USKP 14/24, wskazał, że obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, gwarantuje uzyskanie małżonkom środków materialnych dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rodziny jako całości oraz zaspokojenia uzasadnionych potrzeb poszczególnych członków przy zachowaniu równej stopy życiowej.

ALIMENTY NA BYŁEGO MAŁŻONKA – KIEDY WYGASA OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY NA BYŁEGO MAŁŻONKA? ALIMENTY NA ŻONĘ PO ROZWODZIE, ALIMENTY NA MĘŻA PO ROZWODZIE

Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.

Żądanie przedłużenia czasu trwania obowiązku alimentacyjnego powinno być złożone przed Sądem w postaci powództwa. Wskazać należy, że takie szczególne okoliczności, na które należałoby się powoływać, to na przykład wypadek rozwiedzionego małżonka, który pociąga za sobą niezdolność do pracy czy inne obiektywnie wyjątkowe okoliczności. Okoliczności wyjątkowe to okoliczności, które nie są normalnymi zdarzeniami codzienności ludzkiej. Starzenie się i procesy powiązane z tym procesem nie będą więc uznawane za okoliczności wyjątkowe.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku o sygn. akt I CKN 1029/97, wyjątkowymi okolicznościami, są nie tylko wypadki powodujące kalectwo uprawnionego, ale również niektóre choroby, wywołujące silny rozstrój zdrowia (np. prowadzące do poważnych operacji).

Pozostawanie w konkubinacie przez uprawnionego do alimentacji rozwiedzionego małżonka nie jest ustawową przesłanką wygaśnięcia wobec niego obowiązku alimentacyjnego drugiego z rozwiedzionych małżonków. W związki z powyższym, alimenty na żonę bądź alimenty na męża musiałyby wciąż być opłacane.

Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozpadu pożycia małżeńskiego, drugi z małżonków może ubiegać się o dożywotnie alimenty, wówczas gdy jego faktyczna sytuacja materialna uległa pogorszeniu, co dzieje się często i stanowi nieodwracalny efekt po rozpadzie pożycia małżeńskiego, kiedy trwanie małżeństwa dobiega końca.

ALIMENTY A NIEDOSTATEK – CZYM JEST NIEDOSTATEK?

Małżonek rozwiedziony , który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Stan niedostatku jest konieczny, jeżeli chcesz uzyskać alimenty od byłego małżonka w takiej sytuacji. Warto wskazać, że opisywany stan niedostatku nie musi wcale istnieć w momencie rozwodu. Uprawiony małżonek może posiadać stan niedostatku dopiero po rozwodzie.

Nie ma jednoznacznej definicji niedostatku. Została ona jednak wypracowana przez różne orzecznictwo. Zgodnie z wyrokiem NSA o sygn. akt II FSK 631/10, „niedostatek nie musi wiązać się z sytuacją, w której wierzyciel alimentacyjny nie ma żadnych środków utrzymania, gdyż wystarczy, aby nie był on w stanie samodzielnie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w zakresie utrzymania i wychowania. O osobie ubiegającej się o alimenty z powodu niedostatku można mówić wówczas, gdy nie potrafi ona zaspokoić samodzielnie swych potrzeb na poziomie zbliżonym do minimum socjalnego, przy czym. “Nie potrafi” to znaczy, że nie posiada dostatecznych środków pomimo podejmowania starań, by je pozyskać”.

Niedostatek ma więc miejsce nie tylko wtedy, gdy uprawniony do alimentacji nie posiada żadnych środków utrzymania, ale również gdy nie może w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb, pomimo realnych starań w ich zaspokojeniu.

OD CZEGO ZALEŻY WYSOKOŚĆ ALIMENTÓW NA MAŁŻONKA?

Wysokość alimentów na małżonka (alimenty na żonę lub alimenty na męża) zależy od usprawiedliwionych potrzeb byłego małżonka (np. żony), a także możliwości zarobkowych i możliwości majątkowych (np. męża). Sąd orzekając o alimentach, bierze pod uwagę wszystkie trzy powyższe aspekty.

MOŻLIWOŚCI MAJĄTKOWE I ZAROBKOWE

Zarówno możliwości majątkowe, jak również możliwości zarobkowe, mają wpływ na wysokość alimentów na byłego współmałżonka. Możliwości majątkowe dotyczą posiadanego, bieżącego majątku. Z kolei możliwości zarobkowe dotyczą potencjału zarobkowego, posiadanych kwalifikacji i możliwości, jakie otwierają ścieżkę do uzyskiwania przychodów.

SKUTKI NIE PŁACENIA ALIMENTÓW NA MAŁŻONKA

Przestępstwo niealimentacji zostało uregulowane w kodeksie karnym. Zgodnie z art. 209 k.k., kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Nie podlega karze sprawca powyższego przestępstwa, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty.

ALIMENTY POMOC PRAWNIKA

W związku z tym, że Sąd o alimentach na małżonka (alimenty na żonę, alimenty na męża) nie orzeka z urzędu, tylko na wniosek zainteresowanego, to warto jest skorzystać z pomocy prawnika. Będąc profesjonalnym pełnomocnikiem, adwokat lub radca prawny jest w stanie zastępować Ciebie w procesie o alimenty, dbać o twoje prawa i walczyć o najkorzystniejszy dla Ciebie wyrok. Jeżeli masz wątpliwości, warto skorzystać z pomocy prawnika, który powinien wyjaśnić Tobie wszystko w najbardziej przystępny dla Ciebie sposób.

POMOC ADWOKATA W SPRAWIE RODZINNEJ

Łukasz Pasternak Kancelaria Adwokacka, oferuje kompleksowe usługi prawne dla Klientów Indywidualnych w zakresie prawa rodzinnego – analizujemy bieżącą sytuację i proponujemy rozwiązania, które zabezpieczą interesy naszych Klientów. Specyfika oferowanych przez nas usług, opartych w znacznej mierze na zaufaniu Klientów nie tylko do naszej wiedzy i doświadczenia, ale przede wszystkim do naszej rzetelności i uczciwości, sprawia, iż najlepszą rekomendacją naszych usług są pozytywne opinie naszych Klientów oraz ich wola polecania naszych usług swoim najbliższym, partnerom czy współpracownikom.

Skontaktuj się i zadaj nam dowolne pytanie.

Wypełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, celem omówienia Twojej sprawy. Odpowiadamy szybko – sprawdź !

Zainteresuje Cię również:

• JAK NAPISAĆ POZEW O ALIMENTY DO SĄDU?
• SEPARACJA A ROZWÓD
• JAK NAPISAĆ POZEW O ROZWÓD

Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa. Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.