Co to jest oszustwo?
Według polskiego prawa karnego oszustwo to przestępstwo polegające na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym za pomocą wprowadzenia jej w błąd (…), celem działania sprawcy jest osiągnięcia korzyści majątkowej. Mówi o tym art. 286 § 1 kodeksu karnego.
Oszustwo zwane jest również wyłudzeniem, które jest przestępstwem.
Przestępstwo oszustwa, co to jest?
Niekorzystne rozporządzenie mieniem, czyli…?
W przypadku przestępstwa oszustwa najczęściej w postaci wyłudzenia jest to brak zapłaty za towar lub usługę. Jednak, co istotne, nie każdy brak zapłaty stanowi przestępstwo i nie zawsze możemy mówić że jest to wyłudzenie pieniędzy, towaru bądź usługi.
Skazanie sprawcy za wspomniane przestępstwo zależy od spełnienia kilku warunków.
Co więc decyduje o tym, że brak zapłaty stanowi przestępstwo?
Z uwagi na złożony charakter oszustwa, pociągnięcie do odpowiedzialności sprawcy przestępstwa oszustwa uzależnione jest od spełnienia kilku warunków.
Aby brak zapłaty realizował znamiona oszustwa z kodeksu karnego, musi być to sytuacja kiedy kontrahent/ sprawca już podczas zawierania umowy nie miał zamiaru zapłacić.
Konieczne jest zatem bezsporne ustalenie, że sprawca miał zamiar wprowadzenia w błąd i niewywiązywania się z umowy już w chwili jej zawierania . Nie sposób także racjonalnie twierdzić, że każda nierzetelna realizacja umowy cywilno-prawnej stanowi przestępstwo oszustwa stypizowanego w art. 286 § 1 KK.
Rodzaje znamion przestępstwa oszustwa
Taki zamiar może wynikać z samego braku środków na zapłatę już w momencie zawierania umowy albo po prostu brak chęci aby wywiązania się z obligacji.
Jednakże ze względu na fakt, iż o zakwalifikowaniu wyżej wspomnianego czynu jako popełnienia przestępstwa oszustwa z kodeksu karnego decyduje zamiar sprawcy. Istotne jest to ,aby wykazać, iż w chwili zawierania umowy sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez wprowadzenie drugiej osoby w błąd lub wyzyskanie błędu co do okoliczności, czyli poprzez podjęcie podstępnych czynów prowadzących do wywołania u osoby pokrzywdzonej oszustwem nieprawidłowego wyobrażenia o rzeczywistości. Takie wyobrażenie polega na niezgodności między rzeczywistością a odbicie jej w świadomości pokrzywdzonego, a kiedy osoba pokrzywdzona ma już błędne wyobrażenie o rzeczywistości, wtedy dochodzi do wykorzystywania błędu co do okoliczności.
Mówimy też o oszustwie , które polega na wyzyskaniu niezdolności pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania – czyli wykorzystanie sytuacji, w której pokrzywdzony ze względu na różne przyczyny (np. choroba, wiek, naiwność) nie jest w stanie właściwie zrozumieć swojego działania.
Przy ustalaniu zamiaru sprawcy oszustwa należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności.
Pamiętać należy, że w przypadku gdy przestępstwo oszustwa zostało popełnione na szkodę osoby najbliższej, wtedy ściganie sprawcy czynu następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Jaka zatem grozi kara za wyłudzenie towaru bądź usługi?
Zgodnie z kodeksem karnym sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Jeśli wyłudzenia dopuszczono się w stosunku do mienia znacznej wartości (czyli takiego, którego wartość przekracza kwotę 200.000,00 zł), zagrożenie karą wzrasta, podlega karze pozbawienia wolności i wynosi od roku do 10 lat pozbawienia wolności.
Warto jednak pamiętać, że wobec sprawcy oszustwa, który dobrowolnie naprawił szkodę w całości lub w znacznej części sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Jeśli szkoda została naprawiona w całości, to sąd może nawet odstąpić od wymierzenia kary.
Przedawnienie przestępstwa oszustwa z art. 286 kodeksu karnego
Termin przedawnienia się przestępstwa oszustwa zależy od ustawowego zagrożenia kara za dany czyn:
- po 5 latach nastąpi przedawnienie oszustwa stanowiącego wypadek mniejszej wagi
- po 15 latach nastąpi przedawnienie oszustwa w typie podstawowym , oraz oszustwa w stosunku do mienia znacznej wartości, a także w stosunku do dobra o szczególnym znaczeniu dla kultury (art. 294 k.k.)
Natomiast jeżeli w tym czasie wszczęto postępowanie, to zgodnie z treścią art. 102 k.k. do powyższego okresu trzeba dodać 10 lat.
Artykuł 286 w kodeksie karnym , kodeks postępowania karnego
§ 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto żąda korzyści majątkowej w zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 4. Jeżeli czyn określony w § 1-3 popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Poniżej ciekawe artykuły które mogą Cię zainteresować:
Wniosek o zmianę lub uchylenie tymczasowego aresztowania
Co to jest dozór elektroniczny
Tymczasowe aresztowanie a prawo do telefonu komórkowego
Jak wnieść prywatny akt oskarżenia?
Vishing- pozornie normalna rozmowa telefoniczna
Smishing – śmieszne, a jednak niebezpieczne
Phishing- oszustwo internetowe
Masz pytania? Potrzebujesz pomocy prawnej jako pokrzywdzony bądź oskarżony? Skontaktuj się.
Tel. 510 – 238 – 596
Mail: biuro@pasternaklegal.pl
Źródła:
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz. U. 1997 Nr 88 poz. 553
Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco
Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.
 |
Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.
Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.
Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.
Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się. Kliknij .