Na łamach naszego bloga wiele uwagi poświeciliśmy problematyce dotyczącej dozorów elektronicznych. Dlatego też z uwagi na uchwalenie przepisów nowelizujących ustawę kodeks karny wykonawczy, a w tym regulacji dotyczących udzielania zgody na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego warto opisać zmiany w dozorach jakie obowiązywać będą od 1 stycznia 2023 r.

W gwoli przypomnienia dla osób chcących zgłębić tematykę dozoru elektronicznego poniżej przedstawiamy przykładowe posty, które w zasadniczej mierze zachowają swoją aktualność również w brzmieniu ustawy obowiązującej od 1 stycznia 2023 r.

• Jak sporządzić harmonogram (plan dnia) dozoru elektronicznego- kliknij tu
• Jak wnieść zażalenie na uchylenie lub odmowę zgody na dozór elektroniczny – kliknij tu
• Ile razy można wystąpić o dozór elektroniczny – czy można zrobić to kilka razy w tej samej sprawie – kliknij tu

a zatem co właściwie się zmienia?

Dozór elektroniczny od 1 stycznia 2023 r.

Jak wskazuje ustawodawca celem zmian dotyczących dozoru elektronicznego zawartych w ustawie Kodeks karny wykonawczy jest poszerzenie stosowania systemu dozoru elektronicznego i usprawnienie postępowań w przedmiocie udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego

• wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy albo wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż 3 lata i któremu do odbycia w zakładzie karnym pozostała część tej kary w wymiarze nie większym niż 6 miesięcy, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego (dawniej kara nie mogła przekraczać 1 roku i 6 miesięcy);
• odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie szczególne względy wskazujące, że w razie odbycia kary w tym systemie nie zostaną osiągnięte cele kary (przesłanka stanowiąca o tym, że odbycie kary w systemie dozoru ma być wystarczające dla osiągnięcia celów kary – została uchylona);
• skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
• osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę, w formie pisemnej na wykonywanie przez taką osobę kary w systemie dozoru elektronicznego w miejscu ich wspólnego zamieszkania. Zgoda obejmuje również oświadczenie o umożliwieniu przeprowadzania czynności kontrolnych przez podmiot dozorujący;
• odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne, obejmujące w szczególności liczbę oraz zasięg dostępnych nadajników i rejestratorów oraz możliwości organizacyjne ich obsługi.

Dodatkowe regulacje starania się o dozór elektroniczny od 1 stycznia 2023 r.?

Ponadto Skazanemu, który nie rozpoczął wykonywania kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym.

Podobnie jak w poprzednio obowiązującym stanie prawnym skazanemu, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego pozostałej części kary, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego. Zgoda powinna być przedłożona do sądu penitencjarnego albo komisji penitencjarnej.

Sąd może udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego pomimo braku zgody, wyrażonej w formie pisemnej na wykonywanie przez taką osobę kary w systemie dozoru elektronicznego w miejscu ich wspólnego zamieszkania, jeżeli wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego w sposób oczywisty nie wiąże się z nadmiernymi trudnościami dla osoby, która tej zgody nie wyraziła, i narusza jej prywatność jedynie w nieznacznym stopniu.

Przepisy § 1-5 stosuje się odpowiednio do skazanego, któremu wymierzono dwie lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno

• nieprzekraczających w sumie 1 roku i 6 miesięcy,
• których suma jest niższa niż 3 lata i któremu do odbycia w zakładzie karnym pozostała część tej kary w wymiarze nie większym niż 6 miesięcy

– a żadna kara nie została orzeczona za przestępstwo popełnione w warunkach przewidzianych w art. 64 § 2 Kodeksu karnego.

Ponowny wniosek skazanego lub jego obrońcy o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w art. 43la, w tej samej sprawie, złożony przed upływem 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia o odmowie udzielenia tego zezwolenia, pozostawia się bez rozpoznania.

Dozór elektroniczny do 3 lat pozbawienia wolności?

Ważną zmianą jest, że dozór może zostać orzeczony przy spełnieniu pozostałych przesłanek wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy albo wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż 3 lata i któremu do odbycia w zakładzie karnym pozostała część tej kary w wymiarze nie większym niż 6 miesięcy, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego (dawniej kara nie mogła przekraczać 1 roku i 6 miesięcy);

Kiedy złożyć wniosek o dozór elektroniczny?

Skazany może ubiegać się o możliwość odbycia kary w systemie dozoru elektronicznego po orzeczeniu kary pozbawienia wolności (uprawomocnieniu się orzeczenia) jak również w trakcie odbywania kary w więzieniu.

Najlepiej jednak rozważyć złożenie wniosku zaraz po orzeczeniu kary pozbawienia wolności przez Sąd (oraz jego uprawomocnieniu się). Nie warto zostawiać tej kwestii na sam koniec.

Komisja Penitencjarna co to?

Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2023 r. dotyczące wykonywania dozoru elektronicznego wskazują, że w sprawach związanych z udzieleniem zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego właściwy jest sąd penitencjarny, w którego okręgu skazany przebywa, albo komisja penitencjarna działająca w zakładzie karnym, w którym skazany przebywa.

W sprawach związanych z wykonaniem postanowienia sądu albo decyzji komisji penitencjarnej o udzieleniu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego i ich uchyleniem właściwy jest sąd penitencjarny, w którego okręgu kara jest wykonywana, z wyjątkiem uchylenia zezwolenia z następujących powodów:

• skazany nie zachowa wyznaczonego terminu na zgłoszenie upoważnionemu podmiotowi dozorującemu gotowości, do instalacji środków technicznych albo uchyla się od niezwłocznego zainstalowania przez podmiot dozorujący rejestratora lub od założenia nadajnika;
• skazany, odbywając karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, naruszył porządek prawny, w szczególności popełnił przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, lub uchyla się od wykonania obowiązków związanych z dozorem elektronicznym lub innych nałożonych obowiązków, orzeczonego środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku;
• odwołano przerwę w wykonaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego z powodu innego niż ustanie przyczyny, dla której przerwa została udzielona;
• skazany w czasie wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego został osadzony w zakładzie karnym w związku z zastosowaniem tymczasowego aresztowania lub wykonaniem kary w innej sprawie.

Sąd penitencjarny może odstąpić od uchylenia zezwolenia, o których mowa powyżej, w wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami.

Krótkoterminowe kary pozbawienia wolności

W nowo obowiązujących przepisach kodeksu karnego wykonawczego Komisja penitencjarna może udzielić skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli zostały spełnione łącznie następujące warunki:

• wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 4 miesięcy, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego;
• skazany rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym;
• odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie szczególne względy wskazujące, że w razie odbycia kary w tym systemie nie zostaną osiągnięte cele kary;
• za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności;
• skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
• osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę, na odbycie przez skazanego kary w miejscu zamieszkania;
• odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne;

Komisja penitencjarna wydaje decyzję w przedmiocie udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku o udzielenie zezwolenia.

Ponowny wniosek skazanego lub jego obrońcy o udzielenie zezwolenia,w toku postępowania przed komisją penitencjarną, w tej samej sprawie, złożony przed upływem miesiąca od dnia wydania decyzji o odmowie udzielenia tego zezwolenia, pozostawia się bez rozpoznania.

W sprawach związanych z udzieleniem skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, dla których do rozpoznania właściwa jest komisja penitencjarna, wyłącznie właściwa jest komisja penitencjarna.

Jeżeli jednak w chwili złożenia wniosku skazany nie rozpoczął jeszcze odbywania kary, w sprawach związanych z udzieleniem zezwolenia właściwy jest sąd penitencjarny.

Na decyzję komisji penitencjarnej w przedmiocie udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego skarga przysługuje także obrońcy skazanego, prokuratorowi, jak również sądowemu kuratorowi zawodowemu lub dyrektorowi zakładu karnego, jeżeli składali wniosek o udzielenie zezwolenia. Rozpoznając skargę sąd penitencjarny bierze pod uwagę w szczególności czy odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie szczególne względy wskazujące, że w razie odbycia kary w tym systemie nie zostaną osiągnięte cele kary oraz czy za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności.

Według twórców ustawy, zaangażowanie komisji penitencjarnej oraz zwiększenie możliwości orzeczenia dozoru w większej liczbie spraw przyczyni się również do sprawniejszego procedowania wniosków o wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego, co wiąże się z faktem, iż więcej osób skazanych będzie miało szansę na odbycie resocjalizacji poza Zakładem Karnym, w ich własnym środowisku oraz w warunkach kontroli elektronicznej.

Czy po zmianach płaci się za dozór elektroniczny?

Złożenie wniosku skazanego o odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego nie podlega opłacie.

Sprzeciw prokuratora co do wykonywania kary pozbawienia wolności przez skazanego w miejscu odbywani Kary

Co istotne, decyzja komisji penitencjarnej o udzieleniu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego będzie wykonalna z chwilą jej wydania, chyba że prokurator najpóźniej na posiedzeniu po ogłoszeniu decyzji o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego oświadczy, że sprzeciwia się takiemu udzieleniu, w takiej sytuacji decyzja komisji penitencjarnej staje się wykonalna z chwilą uprawomocnienia. Reguła ta zawarta została w nowowprowadzonym art. 43llb § 3 Kodeksu karnego wykonawczego. Takie samo rozwiązanie zostało wprowadzone również w stosunku do rozstrzygnięć w zakresie stosowania systemu dozoru elektronicznego podejmowanych przez sąd penitencjarny. Zostało to uregulowane w art. 43lj § 1a Kodeksu karnego wykonawczego. Jeżeli prokurator oświadczy, najpóźniej na posiedzeniu po ogłoszeniu postanowienia o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, że sprzeciwia się udzieleniu zezwolenia, postanowienie, sądu staje się wykonalne z chwilą uprawomocnienia.”;

Kto decyduje o dozorze elektronicznym?

Zgoda na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego udzielana jest na mocy zezwolenia Sądu penitencjarnego lub komisji penitencjarnej. Sądem penitencjarnym właściwym dla złożenia wniosku jest Sąd Okręgowy, w którego okręgu skazany przebywa, a również w określonych sytuacjach komisja penitencjarna.

Wówczas są może zezwolić na zamianę kary pozbawienia wolności odbywanej w zakładzie karnym na odbycie jej w warunkach dozoru elektronicznego.

Każdemu skazanemu, indywidualnie, sąd lub w określonych wypadkach komisja penitencjarna wyznacza szczegółowy harmonogram odbywania kary, zgodnie z którym osoba objęta dozorem musi przebywać w miejscu zamieszkania lub innym miejscu odbywania kary w ściśle określonych godzinach.

W czasie odbywania przez skazanego kary pozbawienia wolności sąd może nałożyć określone obowiązki w ramach ustalenia warunków wykonywania kar.

Naruszenie warunków odbywania kary  w konsekwencji może spowodować uchyleniem SDE i zarządzeniem wykonania kary w zakładzie karnym.

MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE: 

CO TO JEST DOZÓR ELEKTRONICZNY?

DOZÓR ELEKTRONICZNY PO RAZ DRUGI

SYSTEM DOZORU ELEKTRONICZNEGO – SDE

PRZYKŁADOWY HARMONOGRAM DOZORU ELEKTRONICZNEGO

POMIARY DO DOZORU ELEKTRONICZNEGO

WNIOSEK O DOZÓR ELEKTRONICZNY

DOZÓR ELEKTRONICZNY – ZAŻALENIE NA ODMOWĘ UDZIELENIA ZGODY NA DOZÓR ELEKTRONICZNY

WNIOSEK O WSTRZYMANIE WYKONANIA KARY – PO CO?

SERDECZNIE ZAPRASZAMY!

Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa. Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.