Sprzedaż udziałów w spółce z o.o.

Udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością stanowią zbywalne prawo majątkowe. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa nie można zakazać obrotu udziałami w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Jakkolwiek dopuszczalne jest ograniczenie możliwości zbycia udziałów. Ograniczenia w zbywaniu udziałów mogą wynikać zarówno z treści umowy spółki jak również z mocy prawa, przykładem może być ograniczenia zawarte w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów, gdzie przykładowo łączenie podmiotów, których łączny obrót przekracza 50 milionów euro wymagają uzyskania zgody Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wspólnik może zbyć zarówno całość jak i część swoich udziałów.

Artykuł odnosi się do kwestii typowych związanych ze zbyciem udziałów w spółce, tj. sytuacji, w których ograniczenia w zbywaniu udziałów wynikają wyłącznie z umowy spółki oraz brak jest jakichkolwiek ograniczeń w zbywaniu udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Przedstawiając problematykę zbywania udziałów należy przypomnieć, że zbycie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może dotyczyć tylko tych udziałów, które reprezentują kapitał zakładowy spółki wpisany do rejestru., tj. zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym. Takie stanowisko wynika z art. 16 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks Spółek Handlowych (Dz. U. z 2013, poz. 1030 ze zm. – dalej jako k.s.h.), zgodnie z którym:

„rozporządzenie udziałem albo akcją dokonane przed wpisem spółki kapitałowej do rejestru albo przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitał zakładowego jest nieważne”.

Inaczej mówiąc nie można zbyć udziałów w spółce z o.o. w sytuacji gdy spółka nie została jeszcze zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym (spółka z o.o. w organizacji).

Uprzedzając dalsze rozważania należy wskazać, że zasadą jest, że w sytuacji gdy brak odpowiednich zapisów w samej umowie spółki ograniczających zbycie udziałów w spółce z o.o., wówczas każdy wspólnik może swobodnie rozporządzać swoimi udziałami.

Niemniej jednak każdorazową przystępując do transakcji związanej ze zbyciem udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (najczęściej przed zawarciem umowy sprzedaży udziałów), należy dokładnie zbadać czy treść umowy spółki, nie zawiera zapisów ograniczających lub nawet czasowo uniemożliwiających zbycie udziałów. Takie ograniczenia zawierane w umowach spółki z o.o. są często wprowadzane w celu zabezpieczenia dotychczasowych wspólników przed niekontrolowaną zmiana składu osobowego wspólników spółki.

Jak wynika z art. 182 KHS „zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć”. Jeżeli zbycie uzależnione jest od zgody spółki, stosuje się przepisy ustawy, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zgody udziela zarząd w formie pisemnej. W przypadku gdy zgody odmówiono, sąd rejestrowy może pozwolić na zbycie, jeżeli istnieją ważne powody. Jednocześnie spółka może w terminie wyznaczonym przez sąd rejestrowy przedstawić innego nabywcę. W razie braku porozumienia cenę nabycia i termin jej zapłaty ustala sąd rejestrowy na wniosek wspólnika lub spółki, po zasięgnięciu, w miarę potrzeby, opinii biegłego.

Innym przykładem ograniczenia możliwości zbycia udziałów w spółce z o.o. może być wprowadzenie czasowego zakazu zbywania udziałów, uzależnienie możliwości zbycia udziałów od rezygnacji z prawa pierwokupu, czy też obowiązek uzyskania zgody określonego organu spółki itp.

Przepisy Kodeksu Spółek Handlowych regulują formę w jakiej powinna zostać zawarta umowa zbycia lub obciążenia udziałów współce z o.o. Zgodnie z treścią art. 180 k.s.h.

“Przepisy Kodeksu Spółek Handlowych regulują formę w jakiej powinna zostać zawarta umowa zbycia lub obciążenia udziałów współce z o.o. Zgodnie z treścią art. 180 k.s.h.

Nie dochowanie formy skutkuje nieważnością umowy co oznacza, iż umowa sprzedaży zawarta bez zachowania w/w formy nie wywoła skutku rozporządzającego, a więc nie nastąpi przejście udziałów na nabywcę.

O przejściu udziału, jego części lub ułamkowej części udziału na inną osobę należy zawiadomić spółkę. Warto pamiętać, iż przejście udziału, jego części lub ułamkowej części udziału jest skuteczne względem spółki od chwili, gdy spółka zostanie poinformowana o dokonanym zbyciu.

Powyższe wywody należy uzupełnić o sytuację, w której w danej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wspólnikowi może przysługiwać tylko jeden udział, wówczas możliwe jest zbycie jego części. Zgodnie z treścią art. 181 § 1 k.s.h.” jeżeli według umowy spółki wspólnik może mieć tylko jeden udział, umowa spółki może dopuścić zbycie części udziału”. W wyniku podziału nie mogą powstać udziały o wartości nominalnej niższej aniżeli 50 złotych.

Należy również podkreślić, że w przypadku zbycia części udziału zbywca nadal pozostaje wspólnikiem (por. A. Koch, Zbycie udziału, s. 366, (w: ) Prawo spółek handlowych pod red. A. Koch i J. Napierała, Zakamycze 2005).

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

1