ZGODA PACJENTA

Zgoda pacjenta kiedy jest ważna?

Spis treści:

  1. Jakie są prawne warunki, aby zgoda pacjenta była ważna?  Czy każda zgoda jest ważna?
  2. Uzyskanie zgody pacjenta – zabiegi kosmetyczne
  3. Błąd sztuki lekarskiej

Jakie są prawne warunki, aby zgoda pacjenta była ważna?  Czy każda zgoda jest ważna?

Warunki, które musi spełniać zgoda pacjenta możemy podzielić na ogólne – uniwersalne, do wszystkich przypadków i na szczególne – do określonego rodzaju zabiegów, czynności (np. eksperyment) czy określonego rodzaju osób ( np. małoletni). Przede wszystkim zgoda pacjenta to szczególna forma OŚWIADCZENIA WOLI, JEST TO ŚWIADOMA ZGODA. Jeżeli wykonujemy u pacjenta zabieg medyczny, zabieg kosmetyczny , zabieg operacyjny, bądź inny zabieg do którego potrzebujemy uzyskać świadomą zgodę pacjenta, należy przedstawić formularz świadomej zgody. Formularz taki musi spełniać ogólne wymogi takiego oświadczenia:

  • Osoba wyrażająca swą wolę musi być UPRAWNIONA do jej udzielenia, musi być prawnym dysponentem chronionych prawnie dóbr , które mają być poddane ingerencji, bądź musi być to świadoma zgoda przedstawiciela, bądź świadoma zgoda przedstawiciela ustawowego
  • Czynność, dla której zgoda ma być udzielona NIE MOŻE BYĆ niezgodna z ustawą czy z zasadami współżycia społecznego,
  • Oświadczeni woli, a więc w rezultacie wyrażenie zgody musi być wynikiem swobodnej, nieprzymuszonej decyzji osoby, która ją wyraża! Nie może być to wyrażona zgoda pod wpływem błędu, przymusu, czy w stanie psychicznym , który uniemożliwia jej wyrażenie. Pacjent ma prawo odmówić podpisania zgody na zabieg. Poprzez niewymuszony sposób pacjent wyraża zgodę. O zdolności takiej można mówić wówczas, gdy pacjent jest pełnoletni, zdolny do świadomego wyrażenia zgody.
  • Zgoda musi być wyrażona w stosownej formie.

Uprawnioną osobą najogólniej mówiąc jest osoba, wobec której ma być wykonane świadczenie bądź zabieg. Osoba ta ukończyła 18 lat, ma zdolność świadomego wyrażania własnej woli – jest podmiotem wyłącznie uprawnionym do wyrażenia takiej zgody.

Jeżeli pacjent nie spełnia powyższych kryteriów jest wówczas potrzebna  ZGODA ZASTĘPCZA.  Należy pamiętać o prawach pacjenta.

 

Uzyskanie zgody pacjenta – zabiegi kosmetyczne

Zabieg kosmetyczny mający na celu tylko poprawienie urody musi być przeprowadzony zgodnie ze sztuką lekarską, także z technicznej strony. Musi być przeprowadzony zgodnie z wymaganiami wiedzy i praktyki lekarskiej w tej dziedzinie. Naruszenie któregoś z powyższych wymogów może pociągnąć lekarza do odpowiedzialności karnej. Praktycznie odpowiedzialność taka będzie miała znaczenie tylko wówczas gdy taki zabieg się nie powiedzie, tzn. nie przyniesie oczekiwanych efektów, a  pacjent dozna w związku z nim określonego uszczerbku na zdrowiu, życiu bądź lekarz sprowadził bezpośrednie niebezpieczeństwo takich następstw.

 

Przybliżymy sytuację prawną zabiegów kosmetycznych nieterapeutycznych, czyli wyłącznie upiększających. Zabiegi które mają cel terapeutyczny, zmierzają w konsekwencji do usunięcia wrodzonych bądź będących skutkiem urazu, choroby, anomalii fizycznych. Natomiast zabiegi nieterapeutyczne mają na celu dostosować urodę pacjenta do pożądanych przez niego standardów. Musi wówczas dojść do spełnienia określonych prawem przesłanek:

  • celem lekarza musi być poprawienie urody. Celem nie może być przykładowo: zmiana wyglądu pacjenta, aby taki pacjent mógł uniknąć odpowiedzialności karnej,
  • lekarz dokonujący zabiegu musi posiadać szczególnie określone kwalifikacje,
  • pacjent musi w dostateczny sposób wyrazić zgodę na zabieg, co więcej, warunkiem takiej zgody jest poprzednie poinformowanie pacjenta o ryzyku łączącym się z zabiegiem oraz możliwości powikłań,
  • ryzyko takiego zabiegu musi pozostawać w skali ryzyka przewidzianego dla określonego typu zabiegu, nie może np. stanowić realnego zagrożenia życia czy poważnego uszczerbku na zdrowiu.

Błąd sztuki lekarskiej

Kwestia ryzyka jest istotna z punktu widzenia odpowiedzialności karnej lekarza. Ryzyko musi być przez lekarza adekwatnie skalkulowane co do wagi zabiegu, który ma być wykonywany. Jeżeli w tym zakresie lekarz przekroczy proporcjonalność ryzyka do zabiegu, takie przekroczenie przez lekarza będzie stanowić błąd sztuki lekarskiej, a w konsekwencji odpowiedzialność karną. Nawet jeżeli lekarz podjął się zabiegu po świadomej zgodzie pacjenta na zabieg z takim ryzykiem.

 

Problematyka przeszczepów

Przyjrzyjmy się bliżej problematyce przeszczepu, a konkretnie czynnościom lekarskim związanym z pobraniem narządów od dawców żywych, nie zaś dotyczącymi samego wszczepienia. Wszczepienie narządów ma niekwestionowany charakter czynności leczniczych, służy ratowaniu zdrowia, życia, a pobranie tkanek, komórek jako czynność pozbawiona celu prozdrowotnego dla dawcy, stanowi bardziej złożoną kwestię.

To, jakie warunki musi spełniać dokonanie przeszczepu, aby było legalne reguluje w polskim prawie ustawa o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek, narządów. Aby pobranie tkanki lub narządu miało swój legalny charakter musi spełniać pewne warunki:

  • dawca musi przynależeć do grupy osób legitymowanych do bycia dawcą
  • konieczna jest zgoda dawcy (lub innego uprawnionego podmiotu) do pobrania tkanki lub narządu
  • celowość i zasadność dokonania przeszczepu (z punktu widzenia aktualnej wiedzy)
  • przeprowadzenie zabiegu pobrania organu zgodnie ze sztuką lekarską.

Ponadto, pobranie nie może dotyczyć komórek rozrodczych, tkanek embrionalnych i płodowych, narządów rozrodczych, w związku z ustawą transplantacyjną. Także pobranie nie może nastąpić od osób nie mających pełnej zdolności do czynności prawnych np. upośledzonych umysłowo. Zgodnie z ustawą transplantacyjną istnieje podział na tkanki, których dawcą może być każdy i na takie, do których pobrania upoważniony jest pewien krąg osób.

Jeśli ma być dokonane pobranie tkanek czy komórek regenerujących się, wówczas krąg osób nie jest ograniczony ustawowo, tak też dawcą może być każdy w tej sytuacji. Inaczej natomiast wygląda sytuacja, gdy ma dojść do pobrania tkanek, narządów nieregenerujących się, dokonanie takiego pobrania może nastąpić na rzecz krewnego w linii prostej, osoby przysposobionej, rodzeństwa lub małżonka.

Jak natomiast wygląda odpowiedzialność lekarza przy poborze tkanek, komórek od dawcy?

Jeżeli lekarz dokona pobrania tkanki, narządu zachowując wszystkie powyżej wymienione wymogi dla legalności takiej czynności, nie odpowiada prawnie za uszkodzenie ciała dawcy. Nawet jeśli u dawcy na skutek pobrania narządu nastąpiłyby pewne niekorzystne następstwa zdrowotne, poza tymi, które były przewidywalne, lekarz nie ponosi odpowiedzialności karnej w związku z nieprzewidywanymi powikłaniami. Istotne jest, aby pobierając narząd lekarz działał zgodnie ze sztuką lekarską (lege artis), natomiast nie przywidywał i nie mógł przewidzieć nadzwyczajnych następstw.

 

 

Obowiązek informowania pacjenta

Obowiązek informowania pacjenta nie ma jednak charakteru bezwzględnego, ustawa dopuszcza możliwość jego wyłączenia bądź ograniczenia, nie powodując bezprawności planowanego zabiegu. Pacjent może sam zrezygnować z uprawnienia do otrzymywania informacji – wtedy zabieg jest zgodny z prawem, pomimo braku przesłanki świadomej zgody pacjenta. Nie można jednak potraktować jako rezygnację z prawa do informacji samej okoliczności niezdawania pytań lekarzowi, gdyż pacjent ma prawo oczekiwać, że otrzyma pełną, wystarczającą do podjęcia decyzji informację od lekarza. Jednakże sytuacją dopuszczającą ograniczenie prawa pacjenta do informacji o stanie jego zdrowia i rokowaniu jest niepomyślne rokowanie dla pacjenta – wtedy, ze względu na dobro pacjenta, lekarz jest zobowiązany udzielić informacji przedstawicielowi ustawowemu lub osobie wskazanej przez pacjenta. W tej sytuacji pacjent może jednak zażądać udzielenia mu pełnej informacji i wówczas lekarz jest do tego zobowiązany, nawet jeśli miałoby to spowodować negatywne następstwa w psychice pacjenta.

 

Zapraszamy do zapoznania się również z naszymi poprzednimi wpisami:

Klauzula sumienia- kliknij i przeczytaj

Błąd medyczny – kliknij i przeczytaj

Odpowiedzialność karna za błędy medyczne – kliknij i przeczytaj

Formy winy umyślnej – kliknij i przeczytaj

Czynności lekarskie na polecenie władz- kliknij i przeczytaj

Podjęcie czynności medycznych bez zgody pacjenta – kliknij i przeczytaj

Zgoda zastępcza – zgoda pacjenta – kliknij i przeczytaj

Prawo a medycyna estetyczna – kliknij i przeczytaj

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się. Kliknij .

KLAUZULA SUMIENIA

W dzisiejszym artykule poruszymy kwestię odmowy udzielania świadczeń zdrowotnych, niezgodnych z sumieniem lekarza.

Status prawny lekarzy ukształtowany jest przede wszystkim przez ustawę z dnia 5.12.1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawę z dnia 15.04.2011r. o działalności leczniczej.

Art. 30 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty mówi wprost o obowiązku lekarza do udzielania pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia.

Co w przypadku, gdy lekarz uzna, że pomoc lekarska, której dokonuje jest niezgodna z jego sumieniem?

Zacznijmy najpierw od wyjaśnienia tego, czym jest sumienie.

Zgodnie z definicjami słowników języka polskiego, sumienie to „właściwość psychiczna, zdolność pozwalająca odpowiednio oceniać własne postępowanie, jako zgodne i niezgodne z przyjętymi normami etycznymi”, „świadomość odpowiedzialności moralnej za swoje czyny i postępowanie”.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 15.01.1991r., U 8/90 odniósł się do wolności sumienia i wskazał, że „wolność sumienia nie oznacza jedynie prawa do reprezentowania określonego światopoglądu, ale przede wszystkim prawo do postępowania zgodnie z własnym sumieniem, do wolności od przymusu postępowania wbrew własnemu sumieniu.”

Potwierdzenie prawa do wolności od przymusu wbrew własnemu sumieniu znajdujemy w art. 18 ust. 2 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, który brzmi – „Nikt nie może podlegać przymusowi, który stanowiłby zamach na jego wolność posiadania lub przyjmowania wyznania albo przekonań według własnego wyboru.”

Klauzula sumienia jest zatem gwarantem wyżej wspomnianej wolności. Rozumieć należy ją jako możliwość do niepodejmowania działań zgodnych z prawem, a jednocześnie sprzecznego z przekonaniami ideologicznymi czy też religijnymi określonej osoby.

W związku z powyższym, można by było przyjąć, że lekarz ma prawo do powołania się na klauzulę sumienia w każdym przypadku. Prawo to jednak ogranicza m.in. art. 38 i 39 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, a także uzasadnienie wyroku TK z 07.10.2015r., K 12/14.

Trybunał jasno wskazuje, że lekarz nie może powoływać się na klauzulę sumienia w sytuacjach, w których zwłoka w wykonaniu takiego świadczenia mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia pacjenta. W innych przypadkach, które oceniane są jako niecierpiące zwłoki, ma do tego prawo.

Wspomniany art. 39 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, odnosi się bezpośrednio do klauzuli sumienia i stanowi, że lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem, z zastrzeżeniem art. 30, z tym że ma obowiązek odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Lekarz wykonujący zawód na podstawie stosunku pracy albo w ramach służby ma także obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego.

Warto też zaznaczyć fakt, że na klauzulę sumienia mogą, oprócz lekarzy, powoływać się również przedstawiciele innych zawodów, np. farmaceuci.

 

ŹRÓDŁA:

  1. Gardocka T., Jagiełło D., Medyczne Prawo Karne, Warszawa 2016r.
  2. Ustawa z dnia 5 grudnia 1966r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (U. z 2021 r. poz. 790, 1559.)

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA ZA BŁĘDY MEDYCZNE

W zeszłym tygodniu, poruszyliśmy temat błędów medycznych (link). W dzisiejszym artykule rozszerzymy to zagadnienie, o to jakie kary grożą personelowi medycznemu za popełnienie błędu medycznego.

Sam Kodeks Karny (ani żadna inna ustawa), nie wprowadza przepisu, który odnosiłby się konkretnie do popełnienia błędu przez lekarzy czy ogólnie personel medyczny. Odpowiedzialność za popełnienie błędu medycznego oparta jest o przepisy odnoszące się do przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu.

Warto postawić tutaj pytanie – kiedy można mówić o ponoszeniu odpowiedzialności? Czy samo popełnienie błędu medycznego wystarczy by przypisać odpowiedzialność?

Odpowiedź brzmi nie. Błąd musi być zawiniony – nawet jeżeli, zaszła wina nieumyślna, tzn. błąd był skutkiem lekkomyślności czy też niedbalstwa lekarza. Należy dodać, że samo popełnienie błędu medycznego i przypisanie winy nie wystarczy, by mówić o popełnieniu przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu – o tym, przesądza wystąpienie danego ujemnego skutku dla zdrowia lub życia pacjenta. To znaczy, że jeżeli lekarz dopuścił się popełnienia zawinionego błędu w sztuce lekarskiej ale nie spowodowało to żadnych negatywnych skutków u pacjenta, to nie można przypisać lekarzowi popełnienia danego przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu.

Jakie więc przepisy Kodeksu Karnego mogą stanowić podstawę odpowiedzialności za błąd medyczny?

Będzie to na przykład art. 160 KK dotyczący narażenia na niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Artykuł ten przewiduje karę pozbawienia wolności do lat 3, a w przypadku sprawcy, na którym ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo – karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

Innym przykładem, może być art. 155 KK, stanowiący, że kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Ten przepis będzie miał zastosowanie gdy lekarz, np. z powodu swojego niedbalstwa spowoduje śmierć pacjenta.

Istotnym jest również umiejętne rozróżnienie błędu medycznego od wystąpienia negatywnych dla zdrowia czy życia pacjenta powikłań, na których wystąpienie lekarz nie mógł mieć wpływu, czyli takich, które nie wystąpiły z winy lekarza.

Jak słusznie Sąd Najwyższy wskazuje, przy rozważaniu o odpowiedzialności karnej lekarza za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, niezbędne jest ustalenie:

– czy czynności lecznicze zostały wykonane zgodnie z zasadami wiedzy i sztuki medycznej

– czy lekarz nie zachował należytej ostrożności

– czy istnieje związek przyczynowy między popełnionym błędem, a skutkiem jaki powstał

 

ŹRÓDŁA:

1. Gardocka T., Jagiełło D., Medyczne Prawo Karne, Warszawa 2016r.

2.  Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1444)

3.  Wyr. SN z 12.02.2013 r., II KK 124/12, LEX nr 1277697.

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

BŁĄD MEDYCZNY

Błąd medyczny, czy też błąd lekarski – w literaturze występują różne synonimy – rozważa się na gruncie prawa karnego jak i prawa cywilnego.

Czym jest błąd medyczny?

Żadna ustawa nie wprowadza bowiem definicji tego pojęcia. Przyjmuje się zatem, że chodzi o postępowanie, które jest sprzeczne z powszechnie przyjętymi zasadami wiedzy medycznej oraz praktyką. Sąd Najwyższy ponadto wskazał, że jest to czynność (lub zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodna z nauką medyczną w zakresie dla lekarza dostępnym.

Od błędu lekarskiego należy odróżnić powikłania czy komplikacje, które nie wystąpiły z winy personelu medycznego. Jeżeli lekarz nie stosuje się do przyjętych zasad wiedzy medycznej, to odpowiada za popełnienie błędu medycznego – popełnienie błędu medycznego, równa się z ponoszeniem za nie odpowiedzialności.

Wyróżnia się cztery główne rodzaje błędów medycznych – z uwagi na kryterium etapu postępowania leczniczego:

  1. Diagnostyczny
  2. Terapeutyczny
  3. Techniczny
  4. Organizacyjny

Błąd diagnostyczny, jak sama nazwa wskazuje określa błędne postawienie diagnozy. Lekarz może postawić diagnozę, z której wynika, że pacjent cierpi na dane schorzenie, gdy w rzeczywistości jest zdrowy lub na odwrót – z diagnozy będzie wynikać, że pacjent jest zdrowy, a w rzeczywistości cierpi na dane schorzenie. Innym możliwym błędem diagnostycznym będzie sytuacja, w której lekarz trafnie zauważył, że pacjent nie jest zdrowy jednak schorzenie postawione w diagnozie jest inne, niż to na jakie pacjent w rzeczywistości cierpi.

Błędy te wynikają najczęściej m.in. z niestarannego zbadania pacjenta, nieprzeprowadzenia wymaganych badań czy ze złej interpretacji wyników badań. Przykładem błędu diagnostycznego będzie nierozpoznanie zawału u pacjenta.

Błąd terapeutyczny zachodzi przy dokonywaniu czynności związanych z zastosowaniem różnych metod leczenia. Chodzi np. o błędy podczas operacji. Błąd terapeutyczny może powstać przez złe zastosowanie metody leczenia w przypadku trafnej diagnozy lub być kontynuacją błędu diagnostycznego – tzn. zastosowanie metody leczenia do błędnie zdiagnozowanego schorzenia.

Przykładem tego błędu jest np. przepisanie niewłaściwego leku czy podjęcie zabiegu medycznego pomimo istniejących przeciwskazań.

Błąd techniczny, inaczej błąd wykonawczy polega na niewłaściwym pod względem technicznym wykonaniu czynności leczniczej.  Chodzi o sytuacje, w których np. w wyniku nie zapoznania się z danymi medycznymi pacjenta podczas zabiegu została podana zła grupa krwi.

Błędy organizacyjne, z kolei zachodzą w skutek złej organizacji pracy personelu medycznego, przez co pacjent narażony jest na utratę życia lub zdrowia. Mowa tu np. o niewłaściwym przechowywaniu leków przez personel medyczny lub pracy w złych warunkach sanitarnych.

 

ŹRÓDŁA:

  1. Gardocka T., Jagiełło D., Medyczne Prawo Karne, Warszawa 2016r.

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

Zabiegi kosmetyczne

W kolejnym, czwartkowym poście serii MEDICAL & BEAUTY LAW  przybliżymy sytuację prawną zabiegów kosmetycznych nieterapeutycznych, czyli wyłącznie upiększających. W pierwszym artykule poświęconym zagadnieniu medycyny estetycznej, wskazaliśmy podział na takie zabiegi kosmetyczne (głównie z zakresu chirurgii kosmetycznej), które mają cel terapeutyczny, zmierzają w konsekwencji do usunięcia wrodzonych bądź będących skutkiem urazu, choroby,  anomalii fizycznych. Natomiast omawiane dziś zabiegi nieterapeutyczne mają na celu dostosować urodę pacjenta do pożądanych przez niego standardów. Musi wówczas dojść do spełnienia określonych prawem przesłanek:

celem lekarza musi być poprawienie urody!  Celem nie może być przykładowo: zmiana wyglądu pacjenta, aby taki pacjent mógł uniknąć odpowiedzialności karnej,

lekarz dokonujący zabiegu musi posiadać szczególnie określone kwalifikacje,

– pacjent musi w dostateczny sposób wyrazić zgodę na zabieg, co więcej, warunkiem takiej zgody jest poprzednie poinformowanie pacjenta o ryzyku łączącym się z zabiegiem oraz możliwości powikłań,

ryzyko takiego zabiegu musi pozostawać w skali  ryzyka przewidzianego dla określonego typu zabiegu, nie może np. stanowić realnego zagrożenia życia czy poważnego uszczerbku na zdrowiu.

Kwestia ryzyka jest istotna z punktu widzenia odpowiedzialności karnej lekarza. Ryzyko musi być przez lekarza adekwatnie skalkulowane co do wagi zabiegu, który ma być wykonywany. Jeżeli w tym zakresie lekarz przekroczy  proporcjonalność ryzyka do zabiegu, takie przekroczenie przez lekarza będzie stanowić błąd sztuki lekarskiej, a w konsekwencji odpowiedzialność karną.  Nawet jeżeli lekarz podjął się zabiegu po świadomej zgodzie pacjenta na zabieg z takim ryzykiem!

Zabieg kosmetyczny mający na celu tylko poprawienie urody musi być przeprowadzony zgodnie ze sztuką lekarską,  także z technicznej strony. Musi być przeprowadzony zgodnie z wymaganiami wiedzy i praktyki lekarskiej w tej dziedzinie. Naruszenie któregoś z powyższych wymogów może pociągnąć lekarza do odpowiedzialności karnej. Praktycznie odpowiedzialność taka będzie miała znaczenie tylko wówczas gdy taki zabieg się nie powiedzie, tzn. nie przyniesie oczekiwanych efektów, a  pacjent dozna w związku z nim określonego uszczerbku na zdrowiu, życiu bądź lekarz sprowadził bezpośrednie niebezpieczeństwo takich następstw.

 

Masz pytania? Zajmujesz się na co dzień działalnością z branży beauty i potrzebujesz pomocy prawnej?

Skontaktuj się!

Tel. 510 – 328 – 596

Mail: biuro@pasternaklegal.pl

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

Czynności lekarskie na polecenie władz

Jak wspominaliśmy w poprzednich artykułach serii MEDICAL & BEAUTY LAW, podstawą podjęcia czynności lekarskich przez lekarza jest zgoda osoby,  w stosunku do której czynność ma być wykonana, bądź zgoda zastępcza. Jednakże wymóg ten podlega ograniczeniu w przypadku czynności lekarskich, wobec określonych osób i na polecenie władz, przewidzianych przez prawo. Jakie więc to czynności?

  1. Czynności, które mają na celu ustalenie i zabezpieczenie określonych dowodów w prowadzonym postępowaniu (głównie chodzi tu o postępowanie karne)
  2. Czynności podejmowane w ramach procedur epidemiologicznych

W pierwszym przypadku istotne są tu przepisy, które stanowią, że:

–  Oskarżony jest obowiązany poddać się badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz badaniom połączonym (…) , z wyjątkiem chirurgicznych pod warunkiem, że są dokonywane przez uprawnionego do tego pracownika służby zdrowia (…) i nie zagrażają życiu oskarżonego, a przeprowadzenie tych badań jest nieodzowne, w szczególności oskarżony jest obowiązany poddać się pobraniu krwi, włosów  i wydzielin z organizmu;

Szczegółowe warunki i sposobu dokonywania takich badań reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości. Istotną materią tego rozporządzenia jest to , że:

  • W przypadku niecierpiącym zwłoki badanie przeprowadza się na ustne polecenie funkcjonariusza organu prowadzącego postępowanie, po okazaniu legitymacji służbowej; takie badanie przeprowadza  lekarz będący specjalistą w dziedzinie medycyny ze względu na zakres badania. Kolejną podstawą prawną do powyższych uregulowań jest ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałanie alkoholizmowi:
  • jeśli zachodzi podejrzenie, że przestępstwo lub wykrocznie zostało popełnione po spożyciu alkoholu, osoba podejrzana może być poddana badaniu koniecznemu do ustalenia zawartości alkoholu w organizmie. W szczególności zabiegowi pobrania krwi.  Zabiegu pobrania krwi dokonuje pracownik służby zdrowia. Co istotne, powyższe czynności mogą być dokonane  z zastosowaniem przymusu bezpośredniego wobec ich adresata. Jednak przymus ten stosować może nie lekarz, a asysta uczestnicząca przy takim zabiegu.

Z drugiej strony, co zaznaczyliśmy na wstępie, na mocy ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych określone w niej osoby mogą zostać zobowiązane przez stosowny organ sanitarny do poddania się badaniom mającym na celu wykrycie choroby zakaźnej, a także stosownej kwarantannie. Obywatele na żądanie władz mają obowiązek poddania się jednorazowym lub okresowym badaniom lekarskim, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej, które precyzuje jakie grupy ludności objęte są tym obowiązkiem m.in.  kobiety ciężarne, osoby do których podjęto podejrzenie, że są chore wenerycznie.

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

Zgoda pacjenta cz. II – Zgoda zastępcza

W pierwszej części artykułu (link do artykułu) serii Medical & Beauty Thursday wspominaliśmy o warunkach, jakie musi spełniać zgoda pacjenta, by była ważna. W ramach kontynuacji tego tematu w dzisiejszym poście przyjrzymy się  szczególnej formie wyrażenia zgody – zgodzie zastępczej.

Co to zgoda zastępcza? Kiedy jest potrzebna? 

Grono osób, które mają uprawnienie do udzielenia zgody zastępczej zależy od charakteru świadczenia zdrowotnego. Inaczej sytuacja wygląda jeśli ma zostać wykonane profilaktyczne badanie, a inaczej gdy poważny zabieg operacyjny. Tak też jeśli chodzi o przeprowadzenie badania bądź innego świadczenia, które nie jest zabiegiem operacyjnym ani metodą leczenia, które stanowią podwyższone ryzyko dla pacjenta , a pacjent jest małoletni lub niezdolny do świadomego wyrażenia zgody (np. chory psychicznie) , uprawnionym jest wówczas do udzielania zgody jego przedstawiciel ustawowy tj. rodzic. Gdy go nie ma, lub nie ma możliwości się z nim porozumieć wówczas uprawnionym jest sąd opiekuńczy.

Jeśli chodzi o potrzebę wyłącznie przeprowadzenia badania takiej osoby, zgodę zastępczą może udzielić opiekun faktyczny – zarówno w przypadkach gdy pacjent ma przedstawicielstwa ustawowego , ale nie ma możliwości porozumienia, jak i w sytuacjach gdy pacjent przedstawiciela ustawowego nie ma – zgoda opiekuna faktycznego zastępuje zgodę sądu opiekuńczego.  Jeśli jednak pacjent ten nie ma ani przedstawiciela ustawowego, ani opiekuna faktycznego, albo porozumienie jest niemożliwe, lekarz może przeprowadzić badanie samodzielnie jednak już przystąpienie do udzielenia dalszych świadczeń możliwe jest dopiero po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego.

Jednak należy pamiętać, iż na gruncie polskiego prawa kwestia relacji pacjent- lekarz jest szerzej rozumiana niż zdolność do czynności prawnych. Osoba mająca ograniczoną zdolność do czynności prawnych, częściowo ubezwłasnowolniona, może być samodzielnym podmiotem uprawnionym do wyrażania zgody na określone czynności  lekarskie jeśli tylko posiada ZDOLNOŚĆ świadomego wyrażania zgody. Wówczas zgoda zastępcza nie jest konieczna.

 

Masz pytania? Zajmujesz się na co dzień działalnością, która  jest związana z branżą medyczną, beauty i potrzebujesz pomocy prawnej?

Skontaktuj się!

Tel. 510 – 328 – 596

Mail: biuro@pasternaklegal.pl

 

Źródła

  1.  Filar, Marian,  Lekarskie Prawo Karne, Wydawnictwo: Zakymcze, Kraków 2000.

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

Zgoda pacjenta – kiedy jest ważna?

W poprzednim wpisie  (link do wpisu ) analizowaliśmy samą definicję zabiegu leczniczego, by tym samym rozpocząć problematykę zgody pacjenta. Ze względu na to, że szeroki jest zakres zagadnień związanych z powyższym,  w dzisiejszym poście pragniemy  pokazać, jakie są prawne warunki, aby zgoda pacjenta była ważna.

Jak rozumieć zgodę pacjenta?  Czy każda zgoda jest ważna?

Warunki, które musi spełniać zgoda pacjenta możemy podzielić na ogólne – uniwersalne, do wszystkich przypadków i na szczególne – do określonego rodzaju zabiegów, czynności (np. eksperyment) czy określonego rodzaju osób ( np. małoletni).

Przede wszystkim zgoda pacjenta to szczególna forma OŚWIADCZENIA WOLI. Musi spełniać ogólne wymogi takiego oświadczenia:

– Osoba wyrażająca swą wolę musi być UPRAWNIONA do jej udzielenia, musi być prawnym dysponentem  chronionych prawnie dóbr , które mają być poddane ingerencji,

– Czynność, dla której zgoda ma być udzielona NIE MOŻE BYĆ  niezgodna z ustawą czy z zasadami współżycia społecznego,

– Oświadczeni woli, a więc w rezultacie wyrażenie zgody musi być wynikiem swobodnej, nieprzymuszonej decyzji osoby, która ją wyraża! Nie może być to wyrażona zgoda pod wpływem błędu, przymusu,  czy w stanie psychicznym , który uniemożliwia jej wyrażenie,

–  Zgoda musi być wyrażona w stosownej formie.

Uprawnioną osobą najogólniej mówiąc jest 0s0ba, wobec której ma być wykonane świadczenie bądź zabieg.  Osoba ta ukończyła 18 lat,  ma zdolność świadomego wyrażania własnej woli – jest podmiotem wyłącznie uprawnionym do wyrażenia takiej zgody.

Jeżeli pacjent nie spełnia powyższych kryteriów jest wówczas potrzebna  ZGODA ZASTĘPCZA.  O tej  szczególnej formie wyrażenia zgody już w następnym wpisie, który będzie kontynuacją dzisiejszego zagadnienia.

 

Prowadzisz działalność z branży medycznej, beauty? Potrzebujesz ochrony bądź pomocy prawnej?

A może jesteś pacjentem/klientem, który takiej pomocy potrzebuje?

SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI!

Tel. 510 – 328 – 596

Mail: biuro@pasternaklegal.pl

 

Źródła

  1.  Filar, Marian,  Lekarskie Prawo Karne, Wydawnictwo: Zakymcze, Kraków 2000.

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

Zabieg leczniczy w świetle prawa

Podstawą dla podjęcia problematyki zgody pacjenta i tematów pokrewnych, które selektywnie będziemy analizować w następnych wpisach, jest samo określenie zakresu pojęcia zabiegu leczniczego.

Popularyzowane jest obecnie nazywanie większości świadczeń zdrowotnych,  o różnym stopniu inwazyjności, jako zabieg leczniczy. Jednak w podejściu karno – medycznym należy zwrócić uwagę na to,  że nie każde świadczenie zdrowotne to zabieg leczniczy, podobnie nie tylko cel leczniczy może determinować uznanie świadczenia za zabieg leczniczy.

Czym więc jest zabieg leczniczy?

To każda czynność lekarska, lecznicza, która jest podejmowana wobec pacjenta na etapie diagnozy, profilaktyki, terapii, rehabilitacji. Wiąże się z naruszeniem integralności cielesnej pacjenta lub fizycznym wniknięciem w ciało pacjenta bez naruszenia tkanki cielesnej.  Chodzi więc o zabieg mający charakter zarówno TERAPUETYCZNY, który ma cel leczniczy ale także (co istotne!) NIETERAPUETYCZNY, który nie ma tego celu – jest czynnością lekarską przeprowadzoną w innym celu jak np. przeszczep , eksperymenty.

Przeprowadzenie takiego zabiegu  bez odpowiedniej zgody pacjenta rodzi skutki odpowiedzialności karnej lekarza, o której stanowi kodeks karny.

ZATEM  CZY TYLKO zabiegi lecznicze bez zgody pacjenta pociągają lekarza do odpowiedzialności?

Nie, nie tylko. Zarówno inne świadczenia zdrowotne, jak przetrzymywanie pacjenta w szpitalu,  niezależnie od prowadzonych czynności leczniczych czy lekarskich wymaga zgody pacjenta.  Jednak w tej sytuacji lekarz odpowiada prawnie nie tyle co za zabieg bez wymaganej zgody (art. 192 kodeksu karnego), a za pozbawienie człowieka wolności czy w skrajnych przypadkach za zmuszanie.

Masz pytania? Skontaktuj się!

Tel. + 510 328 596

Mail: biuro@pasternaklegal.pl

Jak rozumieć zgodę pacjenta, kiedy jest ważna, a kiedy nie? –  Ten temat już w następnym medical  & beauty Thursday! Bądź na bieżąco.

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

Download file
1