ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA ZA BŁĘDY MEDYCZNE

W zeszłym tygodniu, poruszyliśmy temat błędów medycznych (link). W dzisiejszym artykule rozszerzymy to zagadnienie, o to jakie kary grożą personelowi medycznemu za popełnienie błędu medycznego.

Sam Kodeks Karny (ani żadna inna ustawa), nie wprowadza przepisu, który odnosiłby się konkretnie do popełnienia błędu przez lekarzy czy ogólnie personel medyczny. Odpowiedzialność za popełnienie błędu medycznego oparta jest o przepisy odnoszące się do przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu.

Warto postawić tutaj pytanie – kiedy można mówić o ponoszeniu odpowiedzialności? Czy samo popełnienie błędu medycznego wystarczy by przypisać odpowiedzialność?

Odpowiedź brzmi nie. Błąd musi być zawiniony – nawet jeżeli, zaszła wina nieumyślna, tzn. błąd był skutkiem lekkomyślności czy też niedbalstwa lekarza. Należy dodać, że samo popełnienie błędu medycznego i przypisanie winy nie wystarczy, by mówić o popełnieniu przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu – o tym, przesądza wystąpienie danego ujemnego skutku dla zdrowia lub życia pacjenta. To znaczy, że jeżeli lekarz dopuścił się popełnienia zawinionego błędu w sztuce lekarskiej ale nie spowodowało to żadnych negatywnych skutków u pacjenta, to nie można przypisać lekarzowi popełnienia danego przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu.

Jakie więc przepisy Kodeksu Karnego mogą stanowić podstawę odpowiedzialności za błąd medyczny?

Będzie to na przykład art. 160 KK dotyczący narażenia na niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Artykuł ten przewiduje karę pozbawienia wolności do lat 3, a w przypadku sprawcy, na którym ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo – karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

Innym przykładem, może być art. 155 KK, stanowiący, że kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Ten przepis będzie miał zastosowanie gdy lekarz, np. z powodu swojego niedbalstwa spowoduje śmierć pacjenta.

Istotnym jest również umiejętne rozróżnienie błędu medycznego od wystąpienia negatywnych dla zdrowia czy życia pacjenta powikłań, na których wystąpienie lekarz nie mógł mieć wpływu, czyli takich, które nie wystąpiły z winy lekarza.

Jak słusznie Sąd Najwyższy wskazuje, przy rozważaniu o odpowiedzialności karnej lekarza za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, niezbędne jest ustalenie:

– czy czynności lecznicze zostały wykonane zgodnie z zasadami wiedzy i sztuki medycznej

– czy lekarz nie zachował należytej ostrożności

– czy istnieje związek przyczynowy między popełnionym błędem, a skutkiem jaki powstał

 

ŹRÓDŁA:

1. Gardocka T., Jagiełło D., Medyczne Prawo Karne, Warszawa 2016r.

2.  Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1444)

3.  Wyr. SN z 12.02.2013 r., II KK 124/12, LEX nr 1277697.

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

Zabiegi kosmetyczne

W kolejnym, czwartkowym poście serii MEDICAL & BEAUTY LAW  przybliżymy sytuację prawną zabiegów kosmetycznych nieterapeutycznych, czyli wyłącznie upiększających. W pierwszym artykule poświęconym zagadnieniu medycyny estetycznej, wskazaliśmy podział na takie zabiegi kosmetyczne (głównie z zakresu chirurgii kosmetycznej), które mają cel terapeutyczny, zmierzają w konsekwencji do usunięcia wrodzonych bądź będących skutkiem urazu, choroby,  anomalii fizycznych. Natomiast omawiane dziś zabiegi nieterapeutyczne mają na celu dostosować urodę pacjenta do pożądanych przez niego standardów. Musi wówczas dojść do spełnienia określonych prawem przesłanek:

celem lekarza musi być poprawienie urody!  Celem nie może być przykładowo: zmiana wyglądu pacjenta, aby taki pacjent mógł uniknąć odpowiedzialności karnej,

lekarz dokonujący zabiegu musi posiadać szczególnie określone kwalifikacje,

– pacjent musi w dostateczny sposób wyrazić zgodę na zabieg, co więcej, warunkiem takiej zgody jest poprzednie poinformowanie pacjenta o ryzyku łączącym się z zabiegiem oraz możliwości powikłań,

ryzyko takiego zabiegu musi pozostawać w skali  ryzyka przewidzianego dla określonego typu zabiegu, nie może np. stanowić realnego zagrożenia życia czy poważnego uszczerbku na zdrowiu.

Kwestia ryzyka jest istotna z punktu widzenia odpowiedzialności karnej lekarza. Ryzyko musi być przez lekarza adekwatnie skalkulowane co do wagi zabiegu, który ma być wykonywany. Jeżeli w tym zakresie lekarz przekroczy  proporcjonalność ryzyka do zabiegu, takie przekroczenie przez lekarza będzie stanowić błąd sztuki lekarskiej, a w konsekwencji odpowiedzialność karną.  Nawet jeżeli lekarz podjął się zabiegu po świadomej zgodzie pacjenta na zabieg z takim ryzykiem!

Zabieg kosmetyczny mający na celu tylko poprawienie urody musi być przeprowadzony zgodnie ze sztuką lekarską,  także z technicznej strony. Musi być przeprowadzony zgodnie z wymaganiami wiedzy i praktyki lekarskiej w tej dziedzinie. Naruszenie któregoś z powyższych wymogów może pociągnąć lekarza do odpowiedzialności karnej. Praktycznie odpowiedzialność taka będzie miała znaczenie tylko wówczas gdy taki zabieg się nie powiedzie, tzn. nie przyniesie oczekiwanych efektów, a  pacjent dozna w związku z nim określonego uszczerbku na zdrowiu, życiu bądź lekarz sprowadził bezpośrednie niebezpieczeństwo takich następstw.

 

Masz pytania? Zajmujesz się na co dzień działalnością z branży beauty i potrzebujesz pomocy prawnej?

Skontaktuj się!

Tel. 510 – 328 – 596

Mail: biuro@pasternaklegal.pl

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

Zgoda pacjenta – kiedy jest ważna?

W poprzednim wpisie  (link do wpisu ) analizowaliśmy samą definicję zabiegu leczniczego, by tym samym rozpocząć problematykę zgody pacjenta. Ze względu na to, że szeroki jest zakres zagadnień związanych z powyższym,  w dzisiejszym poście pragniemy  pokazać, jakie są prawne warunki, aby zgoda pacjenta była ważna.

Jak rozumieć zgodę pacjenta?  Czy każda zgoda jest ważna?

Warunki, które musi spełniać zgoda pacjenta możemy podzielić na ogólne – uniwersalne, do wszystkich przypadków i na szczególne – do określonego rodzaju zabiegów, czynności (np. eksperyment) czy określonego rodzaju osób ( np. małoletni).

Przede wszystkim zgoda pacjenta to szczególna forma OŚWIADCZENIA WOLI. Musi spełniać ogólne wymogi takiego oświadczenia:

– Osoba wyrażająca swą wolę musi być UPRAWNIONA do jej udzielenia, musi być prawnym dysponentem  chronionych prawnie dóbr , które mają być poddane ingerencji,

– Czynność, dla której zgoda ma być udzielona NIE MOŻE BYĆ  niezgodna z ustawą czy z zasadami współżycia społecznego,

– Oświadczeni woli, a więc w rezultacie wyrażenie zgody musi być wynikiem swobodnej, nieprzymuszonej decyzji osoby, która ją wyraża! Nie może być to wyrażona zgoda pod wpływem błędu, przymusu,  czy w stanie psychicznym , który uniemożliwia jej wyrażenie,

–  Zgoda musi być wyrażona w stosownej formie.

Uprawnioną osobą najogólniej mówiąc jest 0s0ba, wobec której ma być wykonane świadczenie bądź zabieg.  Osoba ta ukończyła 18 lat,  ma zdolność świadomego wyrażania własnej woli – jest podmiotem wyłącznie uprawnionym do wyrażenia takiej zgody.

Jeżeli pacjent nie spełnia powyższych kryteriów jest wówczas potrzebna  ZGODA ZASTĘPCZA.  O tej  szczególnej formie wyrażenia zgody już w następnym wpisie, który będzie kontynuacją dzisiejszego zagadnienia.

 

Prowadzisz działalność z branży medycznej, beauty? Potrzebujesz ochrony bądź pomocy prawnej?

A może jesteś pacjentem/klientem, który takiej pomocy potrzebuje?

SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI!

Tel. 510 – 328 – 596

Mail: biuro@pasternaklegal.pl

 

Źródła

  1.  Filar, Marian,  Lekarskie Prawo Karne, Wydawnictwo: Zakymcze, Kraków 2000.

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

Zabieg leczniczy w świetle prawa

Podstawą dla podjęcia problematyki zgody pacjenta i tematów pokrewnych, które selektywnie będziemy analizować w następnych wpisach, jest samo określenie zakresu pojęcia zabiegu leczniczego.

Popularyzowane jest obecnie nazywanie większości świadczeń zdrowotnych,  o różnym stopniu inwazyjności, jako zabieg leczniczy. Jednak w podejściu karno – medycznym należy zwrócić uwagę na to,  że nie każde świadczenie zdrowotne to zabieg leczniczy, podobnie nie tylko cel leczniczy może determinować uznanie świadczenia za zabieg leczniczy.

Czym więc jest zabieg leczniczy?

To każda czynność lekarska, lecznicza, która jest podejmowana wobec pacjenta na etapie diagnozy, profilaktyki, terapii, rehabilitacji. Wiąże się z naruszeniem integralności cielesnej pacjenta lub fizycznym wniknięciem w ciało pacjenta bez naruszenia tkanki cielesnej.  Chodzi więc o zabieg mający charakter zarówno TERAPUETYCZNY, który ma cel leczniczy ale także (co istotne!) NIETERAPUETYCZNY, który nie ma tego celu – jest czynnością lekarską przeprowadzoną w innym celu jak np. przeszczep , eksperymenty.

Przeprowadzenie takiego zabiegu  bez odpowiedniej zgody pacjenta rodzi skutki odpowiedzialności karnej lekarza, o której stanowi kodeks karny.

ZATEM  CZY TYLKO zabiegi lecznicze bez zgody pacjenta pociągają lekarza do odpowiedzialności?

Nie, nie tylko. Zarówno inne świadczenia zdrowotne, jak przetrzymywanie pacjenta w szpitalu,  niezależnie od prowadzonych czynności leczniczych czy lekarskich wymaga zgody pacjenta.  Jednak w tej sytuacji lekarz odpowiada prawnie nie tyle co za zabieg bez wymaganej zgody (art. 192 kodeksu karnego), a za pozbawienie człowieka wolności czy w skrajnych przypadkach za zmuszanie.

Masz pytania? Skontaktuj się!

Tel. + 510 328 596

Mail: biuro@pasternaklegal.pl

Jak rozumieć zgodę pacjenta, kiedy jest ważna, a kiedy nie? –  Ten temat już w następnym medical  & beauty Thursday! Bądź na bieżąco.

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

PRAWO A MEDYCYNA ESTETYCZNA

W ramach cyklu Medical & Beauty Law przedstawiamy kilka ciekawostek dotyczących popularnego  dziś działu medycyny – medycyny estetycznej, jej korzeni i prawnego usytuowania.

CZY WIEDZIAŁAŚ/EŚ, że historia zabiegów medycznych, które mają na celu usunięcie defektów urody czy jej poprawę, sięga już czasów starożytnych? Co ciekawe, można napotkać się w literaturze na autentyczne zapisy dotyczące zabiegu rekonstrukcji nosa z płatów skóry pobranych z karku czy czoła. Taki zabieg był wykonywany u osób które straciły nos na skutek kary za niewierność.

Rozwój prawa w zakresie medycyny estetycznej nastąpił dopiero po I wojnie światowej.  Przyczyną szerokiego zainteresowania tą dyscypliną była duża ilość ludzi okaleczonych przez działania wojenne jak i sam rozwój medycyny. Z czasem zabiegi były wykonywane dla osób, które bez uzasadnionych podstaw medycznych, chciały dokonać poprawy wyglądu, przez co na przestrzeni czasów zmieniał się stosunek prawa do tego obszaru medycznego.

*             *           *

….Czy słyszałaś/eś  jak prawnie wyglądały takie zabiegi na samym początku rozwoju tej dziedziny?

Dla modelki M. Geoffre we Francji pragnienie wyszczuplenia nóg skończyło się ich amputacją. Na gruncie tej sprawy wprowadzono zasadę, która utarła się później przez wiele lat że „sam fakt przedsięwzięcia operacji o poważnym ryzyku na organie zdrowym, wyłącznie w celu poprawienia linii […] tworzy winę chirurga, pociągając za sobą jego odpowiedzialność”

Co ciekawe – zabieg wykonywany nawet zgodnie z wszelkimi zasadami, regułami sztuki, za zgodą pacjenta, jednakże bez wyraźnego wskazania celu zdrowotnego – był podstawą do uznania winy lekarza i pociągnięcia go do odpowiedzialności.

To, co przemówiło w kierunku zmiany  prawa jak i sądownictwa w stosunku do medycyny estetycznej, to przede wszystkim wskazanie na aspekt psychicznego komfortu w związku z poprawą swojego wyglądu.

Zapraszamy do obserwacji wpisów  z cyklu MEDICAL & BEAUTY Law  w czwartkowe popołudnia.

 W ramach projektu Medical & Beauty Law Kancelaria Łukasz Pasternak LEGAL świadczy usługi dedykowane dla osób i przedsiębiorców związanych na co dzień z branżą medyczną, kosmetyczną oraz beauty.

Skontaktuj się!

Tel. + 48 510 – 328 – 596

Mail: biuro@pasternaklegal.pl

 

 Już w następnym czwartkowym wpisie:

ZABIEG LECZNICZY w świetle prawa.

 

ŻRÓDŁA:

  1. Golusińska, K., Medycyna estetyczna a prawo, MW 14/2020, [DOI : 10.32055/mw.2020.14.5]
  2. Szumowski, W. 1994. Historia medycyny filozoficznie ujęta. Warszawa, s. 37

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

Download file
1