ALIMENTY POMIĘDZY BYŁYMI MAŁŻONKAMI

Alimenty na byłego małżonka

Spis treści:

1. Alimenty na żądanie, a nie z urzędu

2. Obowiązek alimentacyjny małżonka

3.Przesłanki obowiązku alimentacyjnego zwykłej postaci

4.Szersza postać obowiązku alimentacyjnego

5.Kiedy można żądać alimentów od byłego małżonka?

6.Stwierdzenie wyłącznej winy w rozkładzie pożycia a obowiązek alimentacyjny

7.Czas trwania i przesłanki wygaśnięcia obowiązku

8.Kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny?

Rozwiązanie związku małżeńskiego pociąga za sobą ustanie ogółu praw i obowiązków, wynikających dotychczasowo dla małżonków z tytułu wspólnego pożycia. Kodeks Rodzinny i opiekuńczy reguluje kwestię alimentów pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami.

Alimenty na żądanie, a nie z urzędu

Kwestia alimentów na rzecz współmałżonka, jest jednym z najważniejszych zagadnień do rozstrzygnięcia w toku postępowania rozwodowego. Sąd, dokonując orzeczenia rozwodu, zamieści w wyroku rozwodowym rozstrzygnięcie dotyczące alimentów na rzecz byłego małżonka, ale tylko na jego wniosek. Sąd nie będzie orzekał w tym przedmiocie z urzędu, tak jak dzieje się to w przypadku alimentów na dziecko. W przypadku takiego żądania, alimenty na byłą żonę bądź męża, muszą zostać zawarte w wyroku sądowym

Obowiązek alimentacyjny małżonka

Regulacje te zostały zawarte w art. 60 k.r.o. Zasadą jest, że małżonek może dochodzić roszczeń alimentacyjnych od drugiego małżonka na wypadek orzeczenia rozwodu. Od powyższej zasady zostały jednak przewidziane wyjątki.

Małżonek wyłącznie winny rozpadu małżeństwa nie może żądać alimentów

Małżonek rozwiedziony, który został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego nie może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczenia środków utrzymania.

W języku prawniczym wyróżnia się dwie postaci obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami:

1. zwykłą postać obowiązku alimentacyjnego (art. 60 § 1 k.r.o.) oraz

2. szerszą postać obowiązku alimentacyjnego (art. 60 § 2 k.r.p.).

Rozwód a alimenty

Przesłanki obowiązku alimentacyjnego zwykłej postaci

Przesłanki tego obowiązku zależą od:

a. wystąpieniu niedostatku u uprawnionego – pojęcie to oznacza tak brak jakichkolwiek środków utrzymania, jak i sytuację, kiedy uzyskane środki nie wystarczają na pełne zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb. Ponadto w orzecznictwie podkreśla się, że “małżonek domagający się alimentów winien w pełni wykorzystać wszystkie możliwości w celu uzyskania dochodów niezbędnych do zaspokojenia usprawiedliwionych własnych potrzeb” (wyrok SA w Poznaniu z dnia 10 lutego 2004 r., I ACa 1422/03). Zdaniem Sądu Najwyższego: “usprawiedliwione potrzeby to takie, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu normalne warunki bytowania, odpowiednie do jego stanu zdrowia i wieku” (wyrok SN z dnia 7 września 2000 r., I CKN 872/00). Uzupełniająco należy wskazać, że w przypadku gdy uprawniony jest chory, to do potrzeb, o których mowa w art. 60 § 1 k.r.o., należy zaliczyć także lekarstwa,

braku wyłącznej winy w rozkładzie pożycia po stronie małżonka uprawnionego

c. możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego (tj. pozwanego).

Orzeczenie przez sąd świadczenia alimentacyjnego uzależnione jest więc od ziszczenia się łącznie wszystkich trzech w/w przesłanek. Zakres świadczeń jest „odpowiedni” do potrzeb uprawnionego i możliwości zobowiązanego.

Szersza postać obowiązku alimentacyjnego

Regulacje odnoszące się do szerszej formy obowiązku alimentacyjnego zostały zawarte w art. 60 § 2 k.r.o., w którym wskazano, że:

„jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku”

W takim przypadku jeżeli alimentów domaga się małżonek niewinny od małżonka wyłącznie winnego, małżonek niewinny nie musi być w niedostatku.

Kiedy można żądać alimentów od byłego małżonka?

Przesłankami niezbędnymi do zasądzenia przez sąd alimentów na rzecz małżonka niewinnego są:

a. istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego. Badając czy mamy do czynienia z istotnym pogorszeniem sytuacji materialnej należy każdorazowo porównać sytuację małżonka niewinnego z położeniem, jakie istniałoby, gdyby rodzina się nie rozpadła. Jaki standard życia miałby małżonek niewinny? Jeżeli porównanie powyższych stanów prowadzi do wniosku, że jest istotna różnica między tym, co by było, a tym, co jest, to możemy mówić o podstawie do żądania alimentów. Trzeba jednak pamiętać, że późniejsze (po rozwodzie) wzbogacenie małżonka winnego nie mają już znaczenia dla analizy „co by było, gdyby”,

b. pogorszenie sytuacji majątkowej małżonka niewinnego musi nastąpić w związku z rozwodem. Jeżeli małżonek niewinny przykładowo straci pracę, to nie jest to zmiana w sytuacji majątkowej wywołana rozwodem,

c. sąd może orzec alimenty ale nie ma takiego obowiązku,

d. małżonek wyłącznie winny ma przyczyniać się do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego w odpowiednim zakresie. Sąd orzeka jaka wysokość alimentów jest lub nie jest odpowiednia do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Dlatego też istotne jest odpowiednie sporządzenie pisma procesowego oraz jego uzasadnienie. Warto pamiętać, iż sąd nie będzie kierował się tym by stopa życiowa obojga małżonków była równa.

Reasumując powyższe należy wskazać, że małżonkowi niewinnemu nie zawsze uda się uzyskać alimenty na podstawie istotnego pogorszenia swojej sytuacji materialnej, bo nie każdy rozwód pociąga za sobą taką zmianę. Wobec powyższego celem prawidłowego zbadania stanu faktycznego niezbędna jest każdorazowa analiza konkretnego przypadku.

Niezależnie od powyższego możliwe jest żądanie zasądzenia alimentów na podstawie art. 60 § 1 k.r.o. i mamy wtedy obowiązek płacenia alimentów.

Na tej podstawie można domagać się alimentów zawsze (o ile obowiązek alimentacyjny między małżonkami nadal trwa)

 

Rozwód a alimenty na małżonka

 

Stwierdzenie wyłącznej winy w rozkładzie pożycia a obowiązek alimentacyjny

W sytuacji, kiedy sąd uzna jednego z małżonków za wyłącznie winnego rozkładu pożycia , to wtedy ten małżonek ponosi winę małżonek niewinny na skutek rozwodu może domagać się zasądzenia na jego rzecz alimentów od byłego małżonka nawet w wypadku, gdy nie znajduje się w niedostatku. Wystarczającym powodem uzasadniającym żądanie małżonka niewinnego jest okoliczność, że rozwód skutkuje istotnym pogorszeniem się jego sytuacji materialnej.

Wysokość alimentów w tym przypadku także odpowiadać możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego oraz usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego. Zgodnie z przyjętym orzecznictwem, jeśli rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, zakres jego usprawiedliwionych potrzeb jest nieco większy.

Czas trwania i przesłanki wygaśnięcia obowiązku

Podstawę prawną w zakresie trwania obowiązku alimentacyjnego oraz jego wygaśnięcia zawiera art. 60 § 3 k.r.o. Zgodnie z tym przepisem:

„obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni”.

Kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny?

Zgodnie z przepisem art. 60 § 3 k.r.o. czas trwania tego obowiązku w odniesieniu do małżonka uznanego za winnego rozkładu pożycia (art. 60 § 1 k.r.o.), zarówno gdy świadczy on na rzecz drugiego winnego małżonka, jak i w sytuacji świadczeń na rzecz małżonka nie ponoszącego tej winy (art. 60 § 2 k.r.o.) nie jest z góry ograniczony żadnym terminem.

Wyjątkowo, i tylko w jednym wypadku, a mianowicie jeżeli zobowiązanym do świadczeń jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, jego obowiązek z art. 60 § 1 k.r.o. wygasa na podstawie art. 60 § 3 k.r.o. po pięciu latach od orzeczenia rozwodu.

Przepis ten. przewiduje jednak, z uwagi na szczególne okoliczności, możliwość przedłużenia tego terminu przez sąd na żądanie uprawnionego.

Obowiązek alimentacyjny względem rozwiedzionego małżonka ograniczony jest ponadto, z istoty rzeczy, czasem trwania przesłanek (na przykład niedostatku). Wreszcie wygaśnięcie obu postaci omawianego obowiązku następuje zawsze w przypadku zawarcia nowego małżeństwa przez uprawnionego do alimentów.

 

Zapraszamy do zapoznania się również z naszymi poprzednimi wpisami:

Alimenty na dorosłe dziecko

Rozwód a separacja czym się różnią?

Upadłość konsumencka a alimenty

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

 

——

obowiązek alimentacyjny, kiedy obowiązek alimentacyjny wygasa

ALIMENTY NA DOROSŁE DZIECKO

ALIMENTY NA DOROSŁE DZIECKO – Czy należą się alimenty dziecku pełnoletniemu?

 

Obowiązek alimentacyjny wobec dziecka

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka powstaje od momentu urodzenia się dziecka i trwa do czasu, kiedy dziecko będzie w możliwości samodzielnego utrzymania się. Obowiązek alimentacyjnego wobec dziecka może wygasnąć, gdy dziecko będzie w możności samodzielnego utrzymania się i wtedy mówimy o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego i obowiązku utrzymania dziecka.

Czy można się domagać alimentów na dorosłe dziecko?

O obowiązku alimentacyjnym rodziców względem dziecka/dzieci niepełnoletnich musi mieć świadomość każdy rodzic, rodzice zobowiązani są utrzymania dziecka i jest to utrzymanie obowiązku alimentacyjnego. Oczywistym jest, że kilkuletnie dziecko nie ma możliwości pokrycia kosztów swojego utrzymania itp. Jednak nie każdy rodzic może mieć świadomość co w przypadku dziecka pełnoletniego, czy też pełnoletniego dziecka uczącego się. Czy wówczas obowiązek alimentacyjny względem dziecka wygasa? W dalszej części artykułu opiszemy , do kiedy rodzice obowiązani są płacić alimenty.

Uchylenie obowiązku alimentacyjnego, a pełnoletnie dziecko

Przepisy kodeksu rodzinnego nie określają górnej granicy wieku dziecka, którego osiągnięcie zwalnia od obowiązku alimentacyjnego rodziców i rodzice mogą przestać płacić alimenty.

Zgodnie z Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym rodzice podlegają obowiązku płacenia alimentów względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Odpowiadając zatem na pytanie, czy uchylenie obowiązku alimentacyjnego następuje wraz z osiągnięciem przez dziecko pełnoletności, należy odpowiedzieć przecząco i rodzice nie są zwolnieni od świadczeń alimentacyjnych względem dorosłego dziecka i rodzic ma obowiązek wykonywania obowiązku alimentacyjnego.

Czy ukończenie studiów zwalnia z obowiązku alimentacyjnego rodziców?

Zgodnie z powyższym, obowiązek rodziców względem dziecka do pokrywania kosztów jego utrzymania nie wygasa z momentem ukończenia przez nie pełnoletności, jak jest dorosłym dzieckiem, czy też zakończenia edukacji. Kontynuacja nauki po ukończeniu szkoły średniej, czy podjęcie nowego kierunku studiów po ukończeniu innego może znacząco utrudnić podjęcie pracy, umożliwiającej samodzielność finansową. Nawet tak zwane “dorabianie” w trakcie studiów może nie pozwolić na całkowite pokrycie kosztów utrzymania. Nawet w orzecznictwie sądów przyjmuje się, że dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletność, ale zdobyło także wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę.

Dlatego należy pamiętać, że dorosłe dziecko ma prawo domagać się alimentów od swoich rodziców.

Zakres obowiązku alimentacyjnego na dziecko

Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy od usprawiedliwionych potrzeb oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości jakie posiada pełnoletnie dziecko – czyli od możliwości samodzielnego utrzymania się. Obowiązek alimentacyjny trwa, aż tak do momentu dopóki sąd nie stwierdzi inaczej.

Kiedy obowiązek alimentacyjny wygasa?

Z uwagi, na fakt, iż przepisy Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego nie przewidują granicy wieku, do której dziecko może ubiegać się o płacenie alimentów, oczywistym jest, że jest obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka i obowiązek ten nie wygaśnie wraz z ukończeniem przez dziecko danego wieku.

Od czego zależy obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniego dziecka?

Skoro obowiązek świadczeń alimentacyjnych zależy w głównej mierze od możliwości samodzielnego utrzymania się przez pełnoletnie dziecko, to rodzic chcący przestać płacić alimenty na dorosłego syna lub córkę, nie zawsze będzie miał taką możliwość i nie zawsze będzie możliwość uchylenia obowiązku alimentacyjnego na dziecko.

Koszty utrzymania dziecka

Istnieją sytuacje, które mogą pozwolić, by rodzic nie ponosił już kosztów utrzymania dziecka, a zarazem stanowią te sytuacje podstawę do uchylenia się od obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka.

Sytuacje pozwalające na uchylenie obowiązku alimentacyjnego

W niektórych sytuacjach obowiązek alimentacyjny może zostać zakończony, są to takie sytuacje, które pozwolą przychylić się Sądowi do zaprzestania płacenia alimentów przez rodzica na dziecko.

To, że żądanie alimentów, jest prawem dorosłego dziecka, dziecka pełnoletniego, w sytuacji gdy nie ma możliwości samodzielnego utrzymania się, nie oznacza, że dziecko może pobierać świadczenia alimentacyjne od rodzica/rodziców w nieograniczonym zakresie i zawsze będzie rodzic w obowiązku alimentacyjnym względem dziecka.

Czy istnieje wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego?

Rodzice mogą uchylić się od płacenia alimentów i kosztów utrzymania dziecka, gdy:

  • sytuacja finansowa rodziców ulegnie znacznemu pogorszeniu
  • dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się – czyli np. gdy po zakończeniu edukacji, nie podejmuje żadnych starań do usamodzielnienia się poprzez nie podejmowanie żadnej pracy, mimo, że ma do tego predyspozycje i jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Co więcej, sąd może uznać, że zachowanie dziecka względem rodzica jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Wniosek o uchylenie alimentów na pełnoletnie dziecko

Jeśli okoliczności danej sprawy wskazują na to, że możemy starać się o uchylenie obowiązku alimentacyjnego względem pełnoletniego i aby zgasł obowiązek alimentacyjny wobec dziecka, możemy podjąć kroki prawne by obowiązek alimentacyjny, obowiązek rodziców wobec dziecka wygasł względem dziecka pełnoletniego.

Dorosłe dziecko ma prawo do żądania od swoich rodziców zapewnienia im utrzymania obowiązku alimentacyjnego, gdy nie ma możliwości samodzielnego utrzymania się, jednak nie oznacza to, że rodzice zawsze będą musieli spełnić żądanie pełnoletniego dziecka. Sąd może zwolnić rodziców z obowiązku płacenia alimentów i zadecyduje o uchyleniu alimentów.

 

PODOBAŁ CI SIĘ ARTYKUŁ? MOŻE ZAINTERESUJĄ CIĘ TAKŻE:

 

Zapraszamy!

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

CO JEST BRANE POD UWAGĘ PRZY USTALANIU ALIMENTÓW?

Jak powszechnie wiadomo, alimenty to świadczenia, przeważnie pieniężne na rzecz rodziny. Najczęściej chodzi o świadczenia na rzecz dzieci. Środki jakie otrzymuje dziecko od zobowiązanego do tego rodzica, mają zapewnić jego utrzymanie.

W JAKI SPOSÓB USTALANA JEST WYSOKOŚĆ ALIMENTÓW?

Wysokość alimentów zależy przede wszystkim od:

  • Możliwości zarobkowych/majątkowych zobowiązanego rodzica
  • Usprawiedliwionych potrzeb dziecka
  • Samodzielności dziecka – wysokość alimentów w przypadku niepełnoletniego dziecka, a co za tym idzie nie mającego możliwości podjęcia stałej pracy, ze względu na wiek oraz obowiązek nauki, będzie oczywiście z reguły większa niż w innych przypadkach

Należy podkreślić, że nie ma z góry określonych widełek kwotowych co do przyznawanych alimentów. Oznacza to, że tak naprawdę można żądać dowolnej kwoty, jednak czy zostanie ona przyznana, zależy głównie od powyższych warunków.

JAKIE POTRZEBY DZIECKA MOGĄ BYĆ USPRAWIEDLIWIONE? 

Nie wszystkie potrzeby dziecka mogą być uznane za usprawiedliwione. Rodzice – nawet jeśli mają duże możliwości finansowe – nie mają obowiązku spełniać każdych „zachcianek” dziecka, dlatego Sąd nie zawsze przychyli się do żądanej wysokości alimentów.

Do usprawiedliwionych potrzeb dziecka zalicza się m.in.:

  • Wydatki związane ze szkołą – np. przybory szkolne czy wydatki związane z wycieczkami szkolnymi
  • Koszty leczenia
  • Wyżywienie
  • Odzież
  • Korepetycje i inne zajęcia pozaszkolne (o ile dziecko na takie uczęszcza oczywiście)

Z racji, tego że alimenty płacone są co miesiąc, jednorazowe wydatki wlicza się w koszt miesięczny. Oznacza to, że kwotę za dany wydatek należy podzielić na 12 i w ten sposób uzyskany wynik wliczyć w koszty miesięczne.

CO NIE WPŁYWA NA WIELKOŚĆ ALIMENTÓW?

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, przy ustalaniu wysokości alimentów nie są brane pod uwagę:

  • Świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego
  • Świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej
  • Świadczenia wychowawcze
  • Rodzicielskie świadczenia uzupełniające

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA A ALIMENTY

Dla osób, które z różnych życiowych powodów, zaczęły „tonąć” w długach oraz stały się niewypłacalne – ogłoszenie upadłości konsumenckiej staje się nie tylko ostateczną, ale i skuteczną deską ratunku.

Proces oddłużania, pomoże wyjść na prostą. Toczące się postanowienia egzekucyjne, po uprawomocnieniu się upadłości, z kolei zostaną umorzone, o czym pisaliśmy w innym artykule -> link.

Przy ogłaszaniu upadłości konsumenckiej, nie powinniśmy jednak zapominać o ciążącym obowiązku alimentacyjnym.

Zgodnie z art. 49121 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe, obowiązek alimentacyjny, mimo ogłoszenia upadłości konsumenckiej nie wygasa.

Nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.”

Kto płaci alimenty po ogłoszeniu upadłości?

Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej alimenty wypłacane są przez syndyka, w terminach ich płatności, jednak w kwocie nie wyższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Mówi o tym art. 343 ust. 2 wspomnianej wyżej ustawy.

„Zobowiązania alimentacyjne ciążące na upadłym, przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości, syndyk zaspokaja zgodnie z ust. 1 w terminach ich płatności, do dnia sporządzenia ostatecznego planu podziału, każdorazowo dla każdego uprawnionego w kwocie nie wyższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Pozostała część tych należności nie podlega zaspokojeniu z masy upadłości.”

Ważne, jest aby mieć świadomość, że syndyk ma prawo zgodnie z art. 144 ust. 4 ustawy Prawo Upadłościowe, żądać m.in. mniejszych alimentów.

„Syndyk może żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.”

Co jeśli upadły posiada zaległości w alimentach?

Do odzyskania zaległych alimentów, zgłasza się sam wierzyciel dłużnika. Najczęściej będzie to matka niepełnoletniego dziecka czy też dzieci, ale także wszyscy inni wierzyciele, wobec których zasądzono alimenty (np. pełnoletnie dziecko). Zgodnie z art. 236 ust. 1 Prawa Upadłościowego wierzyciel osobisty upadłego powinien zgłosić syndykowi swoją wierzytelność za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

„Wierzyciel osobisty upadłego, który chce uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym, jeżeli niezbędne jest ustalenie jego wierzytelności, powinien w terminie oznaczonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości zgłosić syndykowi swoją wierzytelność za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe.”

Art.342 wspomnianej ustawy, wprowadza z kolei katalog należności. Należności alimentacyjne znajdują się w kategorii pierwszej co daje im pierwszeństwo przed m.in. podatkami.

„Należności podlegające zaspokojeniu z funduszów masy upadłości dzieli się na następujące kategorie:

1) kategoria pierwsza – przypadające za czas przed ogłoszeniem upadłości należności ze stosunku pracy, z wyjątkiem roszczeń z tytułu wynagrodzenia reprezentanta upadłego lub wynagrodzenia osoby wykonującej czynności związane z zarządem lub nadzorem nad przedsiębiorstwem upadłego, należności rolników z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego, należności alimentacyjne oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę, przypadające za trzy ostatnie lata przed ogłoszeniem upadłości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875) oraz należności powstałe w postępowaniu restrukturyzacyjnym z czynności zarządcy albo należności powstałe z czynności dłużnika dokonanych po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego niewymagających zezwolenia rady wierzycieli albo zgody nadzorcy sądowego lub dokonanych za zezwoleniem rady wierzycieli albo zgodą nadzorcy sądowego, jeżeli upadłość ogłoszono w wyniku rozpoznania uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości jak również należności z tytułu kredytu, pożyczki, obligacji, gwarancji lub akredytyw lub innego finansowania przewidzianego układem przyjętym w postępowaniu restrukturyzacyjnym i udzielonego w związku z wykonaniem takiego układu, jeżeli upadłość ogłoszono w wyniku rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego nie później niż trzy miesiące po prawomocnym uchyleniu układu;

2) kategoria druga – inne należności, jeżeli nie podlegają zaspokojeniu w innych kategoriach, w szczególności podatki i inne daniny publiczne oraz pozostałe należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne;

3) kategoria trzecia – odsetki od należności ujętych w wyższych kategoriach w kolejności, w jakiej podlega zaspokojeniu kapitał, a także sądowe i administracyjne kary grzywny oraz należności z tytułu darowizn i zapisów;

4) kategoria czwarta – należności wspólników albo akcjonariuszy z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach, w szczególności dostawy towaru z odroczonym terminem płatności, dokonanej na rzecz upadłego będącego spółką kapitałową w okresie pięciu lat przed ogłoszeniem upadłości, wraz z odsetkami.”

 

W przypadku, wniesienia pozwu o zasądzenie alimentów od upadłego, oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie.

 

ŹRÓDŁO:

  1. Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1228 z późn. zm.).

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

ALIMENTY NA RZECZ BYŁEGO MAŁŻONKA

Przepisy Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego przewidują możliwość zobowiązania rozwiedzionego małżonka do płacenia świadczeń alimentacyjnych na rzecz byłej żony lub męża.

Regulacje te zostały zawarte w art. 60 k.r.o. Przepis ten określa kiedy i na jak długo takie roszczenie przysługuje.

Z przepisu tego wynika, że małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczenia środków utrzymania. O przesłankach poniżej.

W języku prawniczym wyróżnia się dwie postaci obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami:

  1. zwykłą postać obowiązku alimentacyjnego (art. 60 § 1 k.r.o.)
  2. szerszą postać obowiązku alimentacyjnego (art. 60 § 2 k.r.o.).

PRZESŁANKI ZWYKŁEJ POSTACI OBOWIĄZKU ALIMENTACYJNEGO – art. 60 § 1 k.r.o.

Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.”

  1. Wystąpieniu niedostatku u uprawnionego – pojęcie to oznacza brak jakichkolwiek środków utrzymania, a także sytuacje, kiedy uzyskane środki nie wystarczają na pełne zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb. Ponadto w orzecznictwie podkreśla się, że “małżonek domagający się alimentów winien w pełni wykorzystać wszystkie możliwości w celu uzyskania dochodów niezbędnych do zaspokojenia usprawiedliwionych własnych potrzeb” (wyrok SA w Poznaniu z dnia 10 lutego 2004 r., I ACa 1422/03). Zdaniem Sądu Najwyższego: “usprawiedliwione potrzeby to takie, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu normalne warunki bytowania, odpowiednie do jego stanu zdrowia i wieku” (wyrok SN z dnia 7 września 2000 r., I CKN 872/00). Uzupełniająco należy wskazać, że w przypadku gdy uprawniony jest chory, to do potrzeb, o których mowa w art. 60 § 1 k.r.o., należy zaliczyć także lekarstwa.
  2. Braku wyłącznej winy w rozkładzie pożycia po stronie małżonka              uprawnionego – Sąd nie orzekł rozpadu z wyłącznej winy małżonka ubiegającego się o alimenty.
  3. Możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego (tj. pozwanego).

Orzeczenie przez sąd świadczenia alimentacyjnego uzależnione jest więc od ziszczenia się łącznie wszystkich trzech w/w przesłanek. Zakres świadczeń jest „odpowiedni” do potrzeb uprawnionego i możliwości zobowiązanego.

SZERSZA POSTAĆ OBOWIĄZKU ALIMENTACYJNEGO – art. 60 § 2 k.r.o.

„Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku”

W takim przypadku jeżeli alimentów domaga się małżonek niewinny od małżonka wyłącznie winnego, małżonek niewinny nie musi być w niedostatku.

PRZESŁANKI:

  1. Istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego – badając czy mamy do czynienia z istotnym pogorszeniem sytuacji materialnej należy każdorazowo porównać sytuację małżonka niewinnego z położeniem, jakie istniałoby, gdyby rodzina się nie rozpadła. Jaki standard życia miałby małżonek niewinny? Jeżeli porównanie powyższych stanów prowadzi do wniosku, że jest istotna różnica między tym, co by było, a tym, co jest, to możemy mówić o podstawie do żądania alimentów. Trzeba jednak pamiętać, że późniejsze (po rozwodzie) wzbogacenie małżonka winnego nie mają już znaczenia dla analizy „co by było, gdyby”.
  2. Pogorszenie sytuacji majątkowej małżonka niewinnego musi nastąpić w związku z rozwodem – jeżeli małżonek niewinny przykładowo straci pracę, to nie jest to zmiana w sytuacji majątkowej wywołana rozwodem.
  3. Małżonek wyłącznie winny ma przyczyniać się do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego w odpowiednim zakresie – Sąd orzeka jaka wysokość alimentów jest lub nie jest odpowiednia do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Dlatego też istotne jest odpowiednie sporządzenie pisma procesowego oraz jego uzasadnienie. Warto mieć na uwadze, iż Sąd nie będzie kierował się tym by stopa życiowa obojga małżonków była równa.

Należy pamiętać, że mimo iż niewinny małżonek ma prawo żądać alimentów, to Sąd nie ma obowiązku uwzględnić takiego żądania.

Reasumując powyższe należy wskazać, że małżonkowi niewinnemu nie zawsze uda się uzyskać alimenty na podstawie istotnego pogorszenia swojej sytuacji materialnej, bo nie każdy rozwód pociąga za sobą taką zmianę. Wobec powyższego celem prawidłowego zbadania stanu faktycznego niezbędna jest każdorazowa analiza konkretnego przypadku.

Niezależnie od powyższego możliwe jest żądanie zasądzenia alimentów na podstawie art. 60 § 1 k.r.o. Na tej podstawie można domagać się alimentów zawsze (o ile obowiązek alimentacyjny między małżonkami nadal trwa)

CZAS TRWANIA I PRZESŁANKI WYGAŚNIĘCIA OBOWIĄZKU – art. 60 § 3 k.r.o.

„Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni”.

Zgodnie z powyższym paragrafem – czas trwania obowiązku nie jest z góry ograniczony żadnym konkretnym terminem, z wyjątkiem sytuacji gdy zobowiązanym do świadczeń jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, jego obowiązek z art. 60 § 1 k.r.o. wygasa po pięciu latach od orzeczenia rozwodu. Przepis ten. przewiduje jednak, z uwagi na szczególne okoliczności, możliwość przedłużenia tego terminu przez Sąd na żądanie uprawnionego.

PRZESŁANKI WYGAŚNIĘCIA OBOWIĄZKU:

– Zawarcia nowego małżeństwa przez uprawnionego do alimentów

– Poprawa sytuacji finansowej uprawnionego – uprawniony/uprawniona nie zmagają się już z niedostatkiem

ŹRÓDŁA:

  1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).
  2. Wyrok SA w Poznaniu z dnia 10 lutego 2004 r., I ACa 1422/03
  3. Wyrok SN z dnia 7 września 2000 r., I CKN 872/00

 

Subskrybuj Newsletterbądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Łukasz Pasternak - ADWOKAT

 

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

 

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

 

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

 

1