Przy omawianiu aspektów prawnych związanych z sytuacją dziecka w postępowaniu sądowym istotne są zagadnienia dotyczące dziecka jako świadka, ofiary jak i sprawcy przemocy.
Tematem dzisiejszego wpisu jest sytuacja, w której dziecko występuje w charakterze świadka w procesie karnym. Kwestią nadrzędną jest to, że w „Kodeksie postępowania karnego” nie występują przepisy dotyczące stricte dzieci. Natomiast jak kodeks stanowi – każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i złożyć zeznania, a zatem także i dziecko (art. 177 § 1j.) Jeżeli osoba przesłuchiwana nie ukończyła 15 lat, czynności z jej udziałem powinny być, w miarę możliwości, przeprowadzone w obecności przedstawiciela ustawowego (rodzica) lub faktycznego opiekuna, chyba że dobro postępowania stoi temu na przeszkodzie.
Czym zatem różni się w prawie procesowym sytuacja dziecka od sytuacji osoby dorosłej? Szczególność sytuacji prawnej dziecka (nieletniego, małoletniego) odzwierciedlają słowa zawarte w Preambule „Konwencji o prawach dziecka”: (…): dziecko, z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wymaga szczególnej opieki i troski, w tym właściwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu.
Niezaprzeczalny jest fakt, że dziecko jest podmiotem wobec prawa, jednak z uwagi na swoją specyficzną sytuację wymaga szczególnej troski i ochrony prawnej.
Pewne praktyczne kłopoty powstać mogą w związku z treścią art. 190 § 1 kpk, który brzmi: ,,Przed rozpoczęciem przesłuchania należy uprzedzić świadka o odpowiedzialności karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy.” Jednak o odpowiedzialności karnej można mówić jedynie w stosunku do osób, które ukończyły 17 lat i zeznały nieprawdę lub zataiły prawdę. Świadków w wieku od 13 do 17 lat należy pouczyć o treści odpowiednich przepisów „Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich”.
Dowód w postaci zeznań dziecka jest pełnowartościowym dowodem. Zeznania dziecka, jeżeli nawet dotyczą tylko opisu wydarzeń, bez szczegółowej analizy ich znaczenia, mogą diametralnie wpłynąć na bieg postępowania.
Zeznaniom dziecka musi towarzyszyć opinia biegłego – psychologa, który powinien stwierdzić, czy dziecko zdolne było prawidłowo postrzegać sytuację i tak też ją odtworzyć, czy nie ma skłonności do kłamstwa lub konfabulacji (opowiadanie przeżyć, przywoływanie wspomnień, które nie miały miejsca w rzeczywistości).. Wiarygodność zeznań dziecka stwierdza biegły w opinii wydanej na polecenie sądu.
Jak wygląda zatem odpowiedzialność karna i cywilna dziecka ? To już w następnym wpisie!
Jeżeli masz pytania, chciałbyś dowiedzieć się więcej zapraszamy do kontaktu:
TEL: + 48 510 – 328 – 596
MAIL: biuro@pasternaklegal.pl
ŹRÓDŁA:
- Kaczmarek, Mirosław, Dziecko w postępowaniu sądowym, Ośrodek Rozwoju Edukacji.
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, Dz. U. 1997 Nr 89 poz. 555.
- Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r, Dz.U.1991.120.526.
Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco
Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.
 |
Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.
Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.
Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.
Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.