Przewłaszczenie na zabezpieczenie

autor: Łukasz Pasternak
16.09.2020
Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie jest umową nienazwaną, która nie została uregulowana w kodeksie cywilnym, Umowa ta polega na tym, że dłużnik lub osoba trzecia przenosi własność rzeczy na wierzyciela, który zobowiązuje się względem zbywcy do korzystania z nabytego prawa wyłącznie w zakresie, w jakim jest to potrzebne dla zabezpieczenia wierzytelności, pozostawiając możliwość korzystania z niej przez dotychczasowego właściciela – dłużnika lub osobę trzecią.
Z powyższego wynika więc, że celem tej umowy jest zabezpieczenie wierzytelności. Umowa ta funkcjonuje w oparciu o zasadę swobody umów, wykorzystując instytucje kodeksu cywilnego takie jak przeniesienie własności pod warunkiem zawieszającym lub rozwiązującym.
Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie w obrocie gospodarczym występuje w dwóch wariantach.
Pierwszy wariant polega na przeniesieniu własności rzeczy pod warunkiem rozwiązującym, polegającym na spłacie wierzytelności. Ziszczenie się warunku skutkuje powrotnym przeniesieniem własności. Ma zastosowanie w sytuacji gdy przedmiotem zabezpieczenia są rzeczy ruchome.
Drugi wariant przewłaszczenia na zabezpieczenie opiera się na wykorzystaniu dwóch umów o przeniesienie własności rzeczy. Pierwsza umowa polega na bezwarunkowym przeniesieniu własności rzeczy. Druga umowa polega, na tym że nabywca zobowiązuje się, pod warunkiem zawieszającym, do powrotnego przeniesienia własności z chwilą zaspokojenia zabezpieczonej wierzytelności. Wariant ten znajduje zastosowanie w przypadku gdy zabezpieczeniem jest nieruchomość, ale może mieć on również zastosowanie do sytuacji, w których przedmiotem zabezpieczenia są rzeczy ruchome.
Pamiętać należy, że w myśl obowiązujących przepisów prawa, w sytuacji gdy własność nieruchomości została by przeniesiona pod warunkiem, wówczas własność nieruchomości pozostała by nadał w „rękach” dłużnika., z uwagi na nieważność przeniesienia własności nieruchomości pod warunkiem. Wobec powyższego przeniesienie własności nieruchomości w przypadku zawarcia umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie musi mieć charakter bezwarunkowy. W umowie tej musi się również znaleźć zapis zobowiązujący Wierzyciela do powrotnego przeniesienia własności nieruchomości pod warunkiem zawieszającym, polegającym na zaspokojeniu zabezpieczonej wierzytelności.
Jednocześnie należy wskazać, że w przypadku rzeczy ruchomych możliwe jest przeniesienie własności tych rzeczy pod warunkiem. Dopuszczalne jest zawarcie jednej umowy o przeniesienie własności rzeczy ruchomej na zabezpieczenie oznaczonej wierzytelności pod warunkiem rozwiązującym poprzez zaspokojenie zabezpieczonej wierzytelności. W rzeczywistości w odniesieniu do rzeczy ruchomych przeważnie stosowany jest warunek rozwiązujący, co powoduje, że z chwilą spłaty długu ustają skutki przewłaszczenia.
W niniejszym opracowaniu kwestie związane z zabezpieczeniem wierzytelności bankowych zostaną pominięte, albowiem można by je zawrzeć w osobnym opracowaniu.
W sytuacji gdy dłużnik nie dokona spłaty w przewidzianym przez strony terminie Wierzyciel może zaspokoić się z przedmiotu zaspokojenia w następujący sposób:
1. może sprzedać rzecz z pominięciem sądowego postępowania egzekucyjnego;
2. może oddać przewłaszczoną rzecz do odpłatnego używania osobie trzeciej i w rezultacie zaspokoić się z pożytków jakie przynosi rzecz;
3. może przedmiot przewłaszczenia zachować i zaliczyć jego wartość na poczet wierzytelności.
Pamiętać należy, że sposób zabezpieczenie wierzytelności powinien być określony na zasadzie swobody umów. Strony umowy powinny określić, w jaki sposób ma być zaspokojona wierzytelność z przewłaszczonej rzeczy.
Istotnym jest, że przewłaszczenie na zabezpieczenie, w odróżnieniu od hipoteki i zastawu, nie wymaga od wierzyciela uzyskania tytułu wykonawczego, ani egzekwowania wierzytelności na drodze postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego.
niniejsza informacja w żadnym wypadku nie stanowi i nie może stanowić porady prawnej, ani wiążącej informacji. Stan prawny do dnia publikacji mógł ulec zmianie
Masz pytania?
Zapraszamy do kontaktu.
Skontaktuj się
Mogą Cię zainteresować:
Utwór jako przedmiot prawa autorskiego
Zgodnie z art. 1 ust. 1 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, u...
Czytaj dalej
Utwór jako przedmiot prawa autorskiegoPlan spłaty
Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami prawa upadłościowego kolejnym etapem po przeprowadzeniu likwidacji majątku wchodzącego w skład masy upadłości jest ustalenie planu spłaty wierzycieli, o i...
Czytaj dalej
Plan spłatyKiedy pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy?
Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określo...
Czytaj dalej
Kiedy pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy?Skontaktuj się z nami
i dowiedz się jak możemy
Tobie pomóc
Łukasz Pasternak Kancelaria Adwokacka
ul. Malborska 1/11,
03-286 Warszawa, piętro II
Biuro w Markach
Al. J. Piłsudskiego 29, 05-270 Marki
