Odpowiedzialność karna za przestępstwo prania brudnych pieniędzy

Przestępstwo prania brudnych pieniędzy pozostaje przestępstwem ściśle powiązanym z istnieniem zorganizowanych struktur przestępczych. Z uwagi na okoliczność, iż przestępczość zorganizowana rodzi ogromne przychody finansowe, korzyści te muszą zostać wprowadzone do legalnego obrotu finansowego, między innymi by móc nimi swobodnie obracać w przyszłości jak również zatrzeć ślady ich realnego pochodzenia. Reakcją ustawodawcy na powyższy proceder przestępczy było między innymi wprowadzenie do polskiego Kodeksu karnego art. 299 k.k. penalizującego pranie brudnych pieniędzy.

W orzecznictwie wskazuję się, że przedmiotem ochrony czynu z art. 299 § 1 k.k. jest po pierwsze prawidłowe funkcjonowanie obrotu gospodarczego, albowiem obrót ten jest zagrożony, w sytuacji, gdy wprowadzane są do niego środki pochodzące z przestępstw. Nie mniej ważnym przedmiotem ochrony jest wymiar sprawiedliwości, gdyż pranie pieniędzy utrudnia wykrywanie przestępstw, z których pochodzą nielegalne dochody. Kolejnym przedmiotem ochrony jest mienie w sytuacji, gdy przedmiotem czynności wykonawczej są przedmioty pochodzące z przestępstwa przeciwko mieniu (zob. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 czerwca 2017 r. II AKa 156/17)

Dla realizacji znamion występku prania brudnych pieniędzy nie są wymagane szczególne, spektakularne wręcz zabiegi. Analizowany proceder ma charakter etapowy. Pierwszy etap obejmuje zainwestowanie – ulokowanie nielegalnych, pochodzących z czynu zabronionego środków finansowych w takie przedsięwzięcie, które opiera się na kapitale o legalnym źródle pochodzenia. Połączenie takich środków finansowych ma na celu nadanie pozorów legalności źródła pochodzenia tych pochodzących z czynu zabronionego i wprowadzenia ich jako legalnego kapitału do systemu finansowego. Ratio legis art. 299 k.k. sprowadza się do objęcia kryminalizacją każdego z etapów procederu, a zatem także samej fazy lokowania-inwestowania takich środków (zob. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 listopada 2017 r. II AKa 289/17)

Zgodnie z treścią § 1 przywołanego powyżej przepisu kto środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości, pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, przyjmuje, posiada, używa, przekazuje lub wywozi za granicę, ukrywa, dokonuje ich transferu lub konwersji, pomaga do przenoszenia ich własności lub posiadania albo podejmuje inne czynności, które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 podlega również ten, kto będąc pracownikiem lub działając w imieniu lub na rzecz banku, instytucji finansowej lub kredytowej lub innego podmiotu, na którym na podstawie przepisów prawa ciąży obowiązek rejestracji transakcji i osób dokonujących transakcji, przyjmuje, wbrew przepisom, środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, dokonuje ich transferu lub konwersji, lub przyjmuje je w innych okolicznościach wzbudzających uzasadnione podejrzenie, że stanowią one przedmiot czynu określonego w § 1, lub świadczy inne usługi mające ukryć ich przestępne pochodzenie lub usługi w zabezpieczeniu przed zajęciem.

W razie skazania za przestępstwo prania brudnych pieniędzy, Sąd obligatoryjnie orzeka przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio albo pośrednio z przestępstwa, a także korzyści z tego przestępstwa lub ich równowartość, chociażby nie stanowiły one własności sprawcy. Przepadku nie orzeka się w całości lub w części, jeżeli przedmiot, korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.

Źródło:

1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U.2020.1444)
2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 czerwca 2017 r. II AKa 156/17
3. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 listopada 2017 r. II AKa 289/17

Stan na dzień 08.03.2021r.

Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco

Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.

Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.

Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.

Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.