LEKKOMYŚLNOŚĆ I NIEDBALSTWO – na czym polega różnica?

autor: Łukasz Pasternak
02.12.2021
Art. 9 Kodeksu Karnego wprowadza stronę podmiotową czynu – umyślność i nieumyślność. Dziś skupimy się na nieumyślności.
Zanim jednak przejdziemy do pojęcia nieumyślności czynu, odpowiedzmy na pytanie czym jest czyn?
Czyn to działanie lub zaniechanie. Może on zostać popełniony świadomie lub nieświadomie. Z kolei art. 115 par. 1 KK wyjaśnia pojęcie czynu zabronionego:
„Czynem zabronionym jest zachowanie o znamionach określonych w ustawie karnej.”
Wspomniany już art. 9 KK w drugim paragrafie przedstawia nieumyślną stronę czynu.
„Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.”
Zachodzi tutaj swego rodzaju podział na lekkomyślność i niedbalstwo. Na czym ten podział polega?
Jak wskazuje art. 9 § 2 KK – sprawca czynu zabronionego popełnia go mimo, że nie ma takiego zamiaru. Gdyby istniał zamiar, wtedy mówilibyśmy o umyślności popełnienia tego czynu. Sprawca zatem popełnił dany czyn zabroniony, ponieważ nie zachował należytej ostrożności, która w danych okolicznościach była od niego wymagana.
„Przewidywał albo mógł przewidzieć?” – co to oznacza i dlaczego to sformułowanie jest tak istotne w tym przepisie?
Tak jak wyżej wyjaśniliśmy – sprawca nie miał zamiaru popełniać danego czynu zabronionego ale przewidywał, że zachowując się w sposób nieostrożny – lekkomyślnie – może do tego dojść. Pomimo, że przewidywał taką możliwość to liczył na to, że jednak uda mu się uniknąć popełnienia czynu zabronionego. Na tym właśnie polega lekkomyślność – jest to tzw. nieumyślność świadoma.
Z kolei stwierdzenie „mógł przewidzieć” wskazuje na niedbalstwo. Sprawca nie przewidywał możliwości popełnienia czynu zabronionego przez swoje nieostrożne zachowanie – a więc nie mógł liczyć na jego uniknięcie – natomiast nie zmienia to faktu, że przewidzieć taką możliwość mógł.
Dlatego stwierdzenie „Przewidywał albo mógł przewidzieć?” w art. 9 § 2 KK , jest tak istotne, ponieważ tak jak widać – ono w zasadzie wprowadza podział na lekkomyślność i niedbalstwo.
ŹRÓDŁA:
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1444)
2. Gardocki. L, Prawo karne wydanie 21, Warszawa 2019.
Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco
Zapisz się, do naszego Newslettera. Raz w tygodniu informacje prawne lub informacje o najnowszych publikacjach – za darmo – prosto na twoją skrzynkę.
![]() |
Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa.
Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.
Jeżeli zainteresowała Cię ta tematyka, zapraszamy do śledzenia naszego bloga oraz zapisu do Newslettera.
Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.
Masz pytania?
Zapraszamy do kontaktu.
Skontaktuj się
Mogą Cię zainteresować:
Jakie konsekwencje za jazdę pod wpływem alkoholu?
Jazda pod wpływem alkoholu: Zagrożenie i Konsekwencje Jazda pod wpływem alkoholu jest nie tylko nieodpowiedzialnym zachowaniem, ale także naruszeniem prawa. Nie tylko narażasz siebie na ogromne...
Czytaj dalej
Jakie konsekwencje za jazdę pod wpływem alkoholu?Odroczenie wykonania kary
Odroczenie wykonania kary Prawo daje skazanym narzędzia, dzięki którym mogą oni uniknąć odbywania kary w zakładzie karnym. Jednym z nich jest np. odbywanie kary w systemie dozoru elektroniczne...
Czytaj dalej
Odroczenie wykonania karyPranie pieniędzy co to jest?
Pranie pieniędzy co to jest? Seria Expercka Spis treści: 1. Co to jest pranie brudnych pieniędzy 2. Znaczenie dla Biznesu i Społeczeństwa 3. Jak wygląda przeciwdziałanie praniu brud...
Czytaj dalej
Pranie pieniędzy co to jest?Skontaktuj się z nami
i dowiedz się jak możemy
Tobie pomóc
KANCELARIA WARSZAWA
Łukasz Pasternak Kancelaria Adwokacka
ul. Malborska 1/11,
03-286 Warszawa, piętro II
KANCELARIA MARKI
Al. J. Piłsudskiego 29, 05-270 Marki
KANCELARIA Lublin
Al. Kraśnicka 27
20-718 Lublin
