Darowizna od rodziców to jedna z najczęściej stosowanych form wsparcia finansowego dla dzieci w Polsce. W kontekście polskiego prawa podatkowego, darowizny te do pewnych kwot są wolne od podatku, zaś po spełnieniu określonych przesłanek mogą być zwolnione z podatku, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów. W 2024 roku, kwota wolna od podatku dla darowizn od rodziców wynosi 36 120 zł. Co zatem jeżeli kwota darowizny przekracza tę kwotę? Czym różni się zwolnienie darowizny z opodatkowania od kwoty wolnej od podatku w przypadku darowizny otrzymanej od osoby najbliższej?
Spis treści:
1. DAROWIZNA OD RODZICÓW – O CZYM WARTO PAMIĘTAĆ
2. CO TO DAROWIZNA OD RODZICÓW ORAZ GRUPY PODATKOWE?
3. KWOTA DAROWIZNY OD RODZICÓW CZY MA ZNACZENIE?
4. ZWOLNIENIE PODATEK OD DAROWIZNY OTRZYMANEJ OD RODZICÓW KIEDY?
5. JAK WYGLĄDA ZGŁOSZENIE DAROWIZNY DO US?
6. POMOC PRAWNIKA
7. WSPARCIE PRAWNE W SPRAWACH PODATKOWYCH
DAROWIZNA OD RODZICÓW – O CZYM WARTO PAMIĘTAĆ
Warto jednak zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów związanych z tym tematem.
Darowizna to w dużym skrócie czynność prawna polegająca na tym, że darczyńca czyli np. rodzic daruje nieodpłatnie na rzecz obdarowanego np. na rzecz swojego dziecka określony składnik majątkowy np. pieniądze, samochód czy nieruchomość. Katalog składników majątkowych objętych darowizną może być szerszy niemniej jednak celem niniejszego wpisu nie jest zobrazowanie tego co może stanowić przedmiot darowizny a jedynie wskazanie na czym polega darowizna po to by wskazać jak jest ona opodatkowana pomiędzy rodzicami a dziećmi.
Kwestie dotyczące opodatkowania darowizn reguluje ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Treść powyższej ustawy prowadzi do wniosku, że podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej “podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
1)dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2)darowizny, polecenia darczyńcy;
3)zasiedzenia;
4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.
Obowiązek zapłaty podatku spoczywa na osobie, która otrzymała darowiznę.
Ustawa przewiduje również sytuacje, w których darowizna może zostać zwolniona z opodatkowania a także definiuje tzw. kwotę wolną od podatku.
Kwota wolna od podatku, to kwota, od której obdarowany nie jest zobowiązany do zapłaty podatku, zaś wartość nadwyżki ponad kwotę wolną podlega opodatkowaniu, o ile nie skorzysta ze zwolnienia z opodatkowania. Warto w tym miejscu zauważyć, że kwoty przekraczające kwotę wolną w przypadku darowizn pomiędzy rodzicami a dziećmi po spełnieniu określonych przesłanek mogą korzystać ze zwolnienia podatkowego, dzięki czemu, kwota darowizny przekraczająca kwotę wolną, po spełnieniu przesłanek umożliwiających skorzystanie ze zwolnienia podatkowego, nie spowoduje konieczności zapłaty podatku od kwoty darowizny przekraczającej kwotę wolną. Te kwestie postaram się wytłumaczyć w dalszej części niniejszego artykułu, z tym, że teraz zacznijmy od podstaw.
CO TO DAROWIZNA OD RODZICÓW ORAZ GRUPY PODATKOWE?
Do jakiej grupy podatkowej zalicza się rodziców i dzieci oraz kiedy darowizny mogą skorzystać ze zwolnienia oraz dlaczego ustalenie grupy podatkowej jest takie istotne?
Jak zostało wskazane powyżej darowizna to dobrowolne przekazanie majątku przez jedną osobę (darczyńcę) na rzecz innej osoby (obdarowanego), które następuje bez oczekiwania na jakiekolwiek świadczenie wzajemne. W przypadku darowizn od rodziców dla dzieci, mamy do czynienia z jedną z najczęściej stosowanych form wsparcia finansowego w rodzinach. Darowizny mogą przybierać różne formy: mogą to być pieniądze, nieruchomości, ruchomości czy inne dobra materialne.
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1) 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej – Do tej grupy zaliczają się najbliżsi członkowie rodziny: rodzice, dzieci, wnuki oraz małżonkowie. Osoby te mogą korzystać z najwyższej kwoty wolnej od podatku wynoszącej 36 120 zł.
2) 27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej – obejmuje dalszą rodzinę – rodzeństwo, ciotki i wujowie oraz inne pokrewieństwa (np. kuzyni). Dla tej grupy kwota wolna wynosi 27 090 zł.
3) 5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej. otyczy osób spoza rodziny (np. znajomi). Dla tej grupy kwota wolna wynosi 5 733 zł.
Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.
Jeżeli zatem łączna kwota darowizny w w/w okresie nie przekracza kwoty wolnej od podatku pomiędzy rodzicami a dziećmi, która na luty 2025 r. wynosi 36.120 zł darowizny takie lub darowizna mieści się w kwocie wolnej od podatku i nie spowoduje konieczności zapłaty podatku.
Co zatem gdy łączna wartość darowizn lub jedna darowizna przekroczy powyższy pułap kwoty 36.120 zł?
W tym przypadku mamy dobrą wiadomość, takie darowizny mogą skorzystać ze zwolnienia podatkowego, z tym, że skorzystanie ze zwolnienia podatkowego wiąże się z określonymi obowiązkami po stronie obdarowanego, które jeżeli zostaną spełnione uprawniają do skorzystania ze zwolnienia, co w konsekwencji doprowadzi do sytuacji, że jako obdarowany nie będziesz miał obowiązku zapłaty podatku od otrzymanej darowizny.
Klasyfikacja do poszczególnych grup ma kluczowe znaczenie dla ustalenia wysokości ewentualnego podatku od darowizny oraz obowiązków zgłoszeniowych obdarowanego. Osoby zaliczające się do tz.w zerowej grupy podatkowej (Grupa I) mogą korzystać z wyższej kwoty wolnej i cieszyć się większymi przywilejami w zakresie opodatkowania.
Warto również pamiętać o tym, że każda osoba może otrzymać jedną lub więcej darowizn od różnych osób w ciągu roku kalendarzowego; jednakże należy monitorować sumaryczną wartość wszystkich otrzymanych darowizn od tych samych osób w ciągu pięciu lat kalendarzowych.
Klasyfikacja do grupy podatkowej ma kluczowe znaczenie dla ustalenia obowiązków podatkowych związanych z otrzymywanymi darowiznami i pozwala na lepsze planowanie finansowe zarówno dla obdarowanego jak i dla dawców.
KWOTA DAROWIZNY OD RODZICÓW CZY MA ZNACZENIE?
Kwota darowizny ma kluczowe znaczenie w kontekście opodatkowania tego rodzaju transakcji. W 2024 roku obowiązuje kwota wolna od podatku dla darowizn od rodziców wynosząca 36 120 zł.
Jednakże warto pamiętać o kilku istotnych kwestiach związanych z tą kwotą wolną. Po pierwsze, należy zauważyć, że limit ten dotyczy wszystkich darowizn otrzymanych od tej samej osoby w ciągu ostatnich 5 lat. Oznacza to, że jeśli dziecko otrzymało wcześniej inne darowizny od tych samych rodziców i ich suma przekroczy 36 120 zł, będzie zobowiązane do zgłoszenia całej wartości tych darowizn oraz uregulowania ewentualnego podatku.
Po drugie, przy ustalaniu wartości darowizny należy uwzględnić wszystkie składniki majątkowe będące przedmiotem przekazania. W przypadku darowizn rzeczowych (np. nieruchomości), wartość ta powinna być określona na podstawie aktualnej wyceny rynkowej lub innego wiarygodnego źródła.
Kwota darowizny ma ogromne znaczenie dla ustalenia obowiązków podatkowych obdarowanego. Kluczowe jest monitorowanie wartości otrzymywanych darowizn oraz ich odpowiednie dokumentowanie.
Jeżeli zatem kwota darowizny lub darowizn przekroczy kwotę 36.120 zł pojawia się obowiązek podatkowy od nadwyżki. Dla przykładu jeżeli darowizna wynosi 100.000 zł wówczas podatek powinien zostać obliczony od kwoty 100.000 – 36120 =63.880 zł.
Najbliżsi (Grupa I) mogą jednak skorzystać ze zwolnienia podatkowego również w zakresie nadwyżki i nie zapłacić podatku od tej kwoty – Jak to zrobić ? O tym poniżej.
ZWOLNIENIE PODATEK OD DAROWIZNY OTRZYMANEJ OD RODZICÓW KIEDY?
Po pierwsze, darowizna może mieć różne formy – może być to zarówno przekazanie pieniędzy, jak i rzeczy.
Aby skorzystać ze zwolnienia z podatku od darowizny otrzymanej od rodziców, należy spełnić kilka kluczowych warunków określonych przez polskie prawo podatkowe:
- Zgłoszenie Darowizny: Obdarowany musi zgłosić otrzymaną darowiznę do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od daty jej otrzymania. Niezgłoszenie skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku według ogólnych zasad.
- Zgłoszenie wartości: konieczne jest zgłoszenie całej wartości.
- Forma Przekazania Środków: Darowizna środków pieniężnych powinna być dokonana w formie przelewu bankowego.
- Dokumentacja: Warto zadbać o dokumentację potwierdzającą darowiznę
W przypadku darowizny kwot pieniężnych od rodziców w przypadku przekroczenia ustanowionego limitu kwoty wolnej można skorzystać ze zwolnienia podatkowego pod warunkiem dopełnienia wszelkich niezbędnych i wymaganych prawem formalności.
Obowiązek zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego dotyczy wszystkich darowizn przekraczających kwotę wolną. Zgłoszenie powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od daty otrzymania darowizny. Niezgłoszenie darowizny skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku według ogólnych zasad, co może prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji finansowych. Warto również zwrócić uwagę na instytucję tzw. czynnego żalu. Jeśli obdarowany zapomniał zgłosić darowiznę w wymaganym terminie, może skorzystać z tej instytucji, składając odpowiedni wniosek do urzędów skarbowych. Czynny żal może pomóc uniknąć odpowiedzialności karnej za niewłaściwe postępowanie podatkowe, ale nie zwalnia z obowiązku zapłaty ewentualnego podatku. Darowizna od rodziców jest korzystnym rozwiązaniem finansowym, ale wymaga przestrzegania określonych procedur prawnych i terminów. Kluczowe jest zgłoszenie darowizny oraz udokumentowanie jej przekazania, co pozwala uniknąć problemów związanych z opodatkowaniem. Warto również zaznaczyć, że darowizna powinna być dokonana świadomie i dobrowolnie przez darczyńcę
Zgodnie z treścią ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie poszczególnych zdarzeń prawnych (art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2 nabycie w drodze darowizny), a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 (przepis ten przewiduje pewne wyjątku niemniej jednak skoncentrujmy się na ogólnych zasadach dotyczących zwolnień, aby nie zaciemniać obrazu tego wpisu), oraz
2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
1)wartość majątku ostatnio nabytego doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby lub po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron. Powyższe prowadzi do wniosku, że w sytuacji gdy wartość darowizny pomiędzy rodzicami a dziećmi w okresie w/w 5 lat łącznie nie przekroczy kwoty 36.120 zł nie ma obowiązku zgłoszenia takiej darowizny do właściwego urzędu.
Jeżeli zatem otrzymałeś w darowiźnie od rodziców jakiś przedmiot o wartości np. 500.000 zł pamiętaj aby zgłosić nabycie darowizny do właściwego Urzędu aby skorzystać ze zwolnienia i nie płacić podatku zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Ważne jednak byś dochował wszelkich niezbędnych formalności w tym zakresie.
JAK WYGLĄDA ZGŁOSZENIE DAROWIZNY DO US?
Zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego jest kluczowym krokiem w procesie zapewnienia sobie zwolnienia z opodatkowania tej transakcji. Aby prawidłowo przeprowadzić ten proces:
- Przygotowanie Formularza SD-Z2: Formularz ten można pobrać ze strony internetowej urzędów skarbowych lub uzyskać bezpośrednio w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania obdarowanego.
- Dokumentacja Potwierdzająca Darowiznę: Do formularza należy dołączyć dowody potwierdzające dokonanie przelewu bankowego
- Złożenie Formularza: Formularz SD-Z2 wraz z dokumentami należy dostarczyć osobiście lub wysłać pocztą do właściwego urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od daty otrzymania darowizny.
- Potwierdzenie Złożenia Zgłoszenia: Po złożeniu formularza warto uzyskać potwierdzenie jego przyjęcia przez urząd skarbowy jako dowód wykonania obowiązków zgłoszeniowych.
- Monitorowanie Statusu Zgłoszenia: Po pewnym czasie warto sprawdzić status swojego zgłoszenia u pracowników urzędu skarbowego oraz upewnić się o braku dodatkowych wymagań czy pytań ze strony administracji.
Proces zgłaszania pozwala na uniknięcie potencjalnych problemów związanych z niedopełnieniem obowiązków oraz zapewnia spokój dotyczący kwestii prawnych związanych z otrzymaną pomocą finansową.
POMOC PRAWNIKA
Kiedy stajemy przed decyzją o przyjęciu większej sumy pieniędzy jako darowizny od rodziców czy innych członków rodziny, warto rozważyć konsultację prawną specjalisty zajmującego się prawem podatkowym i cywilnym:
- Ocena Sytuacji Prawnej: Prawnik pomoże ocenić sytuację prawną dotyczącą planowanej transakcji oraz wskazać potencjalne ryzyka związane z niewłaściwym postępowaniem.
- Doradztwo Dotyczące Procedur Zgłoszeniowych: Specjalista doradzi jak prawidłowo przygotować dokumentację oraz jakie kroki podjąć aby uniknąć problematycznych sytuacji związanych ze zgłaszaniem.
- Pomoc W Przygotowaniu Umowy Darowizny: Prawnik może pomóc sporządzić umowę darowizny zawierającą wszystkie istotne elementy takiej transakcji co zwiększy bezpieczeństwo obu stron.
- Reprezentacja Przed Urzędem Skarbowym: W przypadku ewentualnych sporów czy niejasności dotyczących zgłaszanego przypadku prawnik może reprezentować interesy klienta przed organami administracyjnymi.
- Informacje O Przysługujących Uprawnieniach I Obowiązkach: Specjalista dostarczy informacji o przysługujących uprawnieniach oraz obowiązkach wynikających z przepisów prawa dotyczących opodatkowania takich transakcji.
- Pomoc W Rozwiązywaniu Problemów Prawnych: Jeśli pojawią się jakiekolwiek problemy związane ze zgłaszaną sprawą czy też koniecznością uregulowania zobowiązań wobec urzędników – prawnik pomoże znaleźć najlepsze rozwiązanie sytuacji.
Korzyści płynące ze współpracy z prawnikiem pokazują, jak ważne jest zabezpieczenie swoich interesów oraz minimalizacja ryzyka wystąpienia problematycznych sytuacji związanych z przyjmowanymi darowiznami.
WSPARCIE PRAWNE W SPRAWACH PODATKOWYCH
Prawo podatkowe jest rozległą i skomplikowaną dziedziną, która dotyczy każdego z nas. Bywa, że masz pytania i wątpliwości? Kancelaria Pasternak LEGAL świadczy kompleksowe wsparcie w zakresie prawno-podatkowych aspektów związanych z prowadzeniem ich działalności gospodarczej. Prowadzenie przedsiębiorstwa wymaga nie tylko bezpieczeństwa od strony prawa cywilnego, karnego czy gospodarczego, ale również w zakresie prawa podatkowe, dlatego też w bieżącym doradztwie, w zależności od zlecenia skierowanego przez Klienta świadczymy również usługi związane ze skutkami prawno podatkowymi związanymi z realizowanym przedsięwzięciem biznesowym, wyborem formy prowadzenia działalności, czy innych działań. Przepisy prawa podatkowe, zmieniają się w dość szybkim tempie, dlatego weryfikacja dotychczasowych rozwiązań czy strategii wydaje się być uzasadniona i winna być nieustanie analizowana. PASTERNAK LEGA świadczy kompleksowe wsparcie prawne związane ze sprawami podatkowymi – zapraszamy do zapoznania się z zakresem oferowanych usług – kliknij tu.
Potrzebujesz konsultacji podatkowej, rozważasz rejestrację spółki za granicą?
Skontaktuj się i zadaj nam dowolne pytanie.
Wypełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, celem omówienia Twojej sprawy. Odpowiadamy szybko – sprawdź !
 |
Zapoznaj się z naszymi artykułami:
Subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco
 |
Blog Kancelarii Pasternak LEGAL ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się pominięcia jak i omyłki, a w szczególności dlatego, że artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu zmieniających się przepisów prawa. Kancelaria nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści, albowiem treści zawarte na blogu nie mogą stanowić w szczególności porady czy informacji prawnej wydawanej indywidualnie przy uwzględnieniu konkretnego stanu faktycznego i prawnego.
